Ο Μέγας Κωνσταντίνος κατηγορείται ότι απαγόρευσε τη λατρεία και έκλεισε ναούς. Οι μόνοι ναοί που έκλεισε ήταν της Αφροδίτης στην Ηλιούπολη, για συγκεκριμένους λόγους, όπως είπαμε. Εξάλλου, ο Μέγας Κωνσταντίνος επέτρεψε την ίδρυση εθνικών ναών (Ζώσιμος, 2, 31˙ Aurel. Victor, Caesares, 40˙ Orelli, Iscriptiones latinae, III, αρ. 55880).
-Για το έτος 331 μ.Χ. γράφεται: «331 Ο Κωνσταντίνος συνεχίζει τη καταλήστευση των Ιερών των εθνικών σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία. Παραβιάζονται τα θησαυροφυλάκια όλων ανεξαιρέτως των “ειδωλολατρικών” ναών».
Αυτό αληθεύει εν μέρει μόνο, διότι ο Κωνσταντίνος πήρε αγάλματα απ’ όπου μπορούσε να βρει και να πάρει. Έτσι, αυτό σημαίνει ότι έπαιρνε όχι από «ευαίσθητους» τόπους (π.χ. αρχαίους ναούς), αλλά από δημόσια μνημεία και κτίρια, όπως κυβερνεία και λουτρά. Εφόσον το κράτος κατείχε αυτά τα κτίρια, μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει όπως ήθελε. Επιπλέον, όπως αποδείχθηκε, με τις συνεχείς επιδρομές των βαρβάρων, τα αγάλματα αυτά θα εγκαταλείπονταν και θα καταστρέφονταν˙ ενώ στην Κωνσταντινούπολη διασώθηκαν (δυστυχώς όχι για πάντα, αφού το 1204 οι δυτικοί (ρωμαιολαθολικοί) τα έλειωσαν). Ακόμη κι αν ο Μέγας Κωνσταντίνος πήρε αγάλματα ή καλλιτεχνικούς θησαυρούς από αρχαία ιερά, δεν διέπραξε τίποτε περισσότερο και φοβερότερο απ’ ό,τι ο Νέρων.
Ο Βιτρούβιος (De Architectura) γράφει ότι ο Appius Claudius μετακόμισε στη Ρώμη όλα τα έργα τέχνης που είχαν απομείνει στα ιερά και τα δημόσια κτίρια της Ελλάδας και των νησιών. Ο Ρωμαίος ύπατος Marcus Fulvius Nobilior που κατέλαβε το 189 π.Χ. με συνθήκη την Αμβρακία, πόλη της Δ. Ελλάδας, μετέφερε στη Ρώμη, σύμφωνα με τον Πλίνιο (Naturalis Historia, XXXIV, 17) 785 χάλκινα αγάλματα και 230 μαρμάρινα, σύνολο 1015. Ο Σύλλας λεηλάτησε το 88 π.Χ. τα ιερά των Δελφών, της Επιδαύρου και της Ολυμπίας και δεν άφησε κανένα χρυσό ή αργυρό αφιέρωμα. Στο θρίαμβο του μετά τις λεηλασίες επιδεικνύει 15.000 λίτρες χρυσού και 115.000 λίτρες αργυρού (Πλίνιος, XXXVI, 64). Ο Τάκιτος (Χρονικά, XV, 45) γράφει ότι, κατά την αρπαγή αγαλμάτων από την Ελλάδα επί Νέρωνα «σάρωσαν τα πάντα». Φυσικά ο Κωνσταντίνος πήρε ελάχιστα αγάλματα συγκριτικά με τους Ειδωλολάτρες, ουσιαστικώς επαναπάτρισε τα ελληνικά αγάλματα που βρίσκονταν στην Ιταλία, μεταφέροντάς τα στην ελληνική γη του Βυζαντίου, αλλά δεν ακούμε κανέναν Νεοπαγανιστή να κατηγορεί τους ομόθρησκούς του ή να απαιτεί συγγνώμη από τους Ιταλούς Νεοπαγανιστές για τις πράξεις των προγόνων τους.
-Για το έτος 335 μ.Χ. γράφεται: «(...) Με ειδικό αυτοκρατορικό διάταγμα σταυρώνονται ως.. υπαίτιοι της κακής συγκομιδής εκείνου του έτους (..) όλοι οι “μάγοι και μάντεις ”και ανάμεσά τους μαρτυρεί ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σώπατρος που είχε προσωπικά επιχειρήσει να επαναφέρει τον Κωνσταντίνο στον εθνισμό μέσω της φιλοσοφίας (...)».
Στην πραγματικότητα, ο Κωνσταντίνος ήταν ο αυτοκράτορας που κατήργησε την ποινή της σταύρωσης. Μια που η σταύρωση ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Ιησούς φονεύτηκε, οι Χριστιανοί με κανένα τρόπο δε θα δεχόντουσαν να τιμωρούνται οι εγκληματίες – ειδικά οι μάγοι με τον ίδιο τρόπο. Τα περισσότερα είδη μαντείας ήταν παράνομα και στην παγανιστική αυτοκρατορία εκτός από τους «κρατικούς» δημόσιους οιωνοσκόπους τους οποίους το κράτος εμπιστευόταν να δώσουν τη σωστή απάντηση. Οι ελεύθεροι αστρολόγοι αποδοκιμάζονταν και υπήρχαν περίοδοι διώξεων κατά αυτών. Η εκχριστιανισμένη αυτοκρατορία συμπεριφέρθηκε όπως και η παγανιστική όσον αφορά το ζήτημα αυτό. Ένας σχετικός νόμος του 319 μ.Χ. απαγορεύει την κατ’ ιδίαν οιωνοσκόπηση επιτρέποντας όμως την δημόσια. Αυτό φαίνεται παράξενο, αλλά δεν είναι, αν σκεφτούμε ότι η ιδιωτική μαντεία συνδεόταν συχνά με συνωμοσίες.
Ο Σώπατρος κατηγορήθηκε ότι «έδεσε τους ανέμους» και εμπόδισε τους νοτιάδες να φυσήξουν για να αρμενίσουν τα καράβια προς την Κωνσταντινούπολη. Έτσι ισχυρίζεται ο Ευνάπιος (Αιδέσιος). Δηλαδή ο Σώπατρος έκανε μαύρη μαγεία. Εκτός όμως ότι ο Ευνάπιος είναι φανατικός Παγανιστής και γι’ αυτό πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά κάθε μαρτυρία του, κανείς άλλος ιστορικός δεν αναφέρει το γεγονός αυτό. Επιπλέον, ακόμη κι αν η μαρτυρία του Ευνάπιου είναι σωστή, ο Σώπατρος δεν κατηγορήθηκε επειδή λάτρευε τους «θεούς», αλλά επειδή έκανε μαύρη μαγεία. Δεν ήταν δηλαδή θύμα θρησκευτικού διωγμού, αλλά θανατώθηκε σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους. Ο Κωνσταντίνος δεν διέπραξε θρησκευτική δίωξη θανατώνοντας τον. Άλλωστε οι νόμοι κατά της παράνομης μαύρης μαγείας είχαν θεσπιστεί από Ειδωλολάτρες.
-Για το έτος 346 μ.Χ. γράφεται: «346 Μέγας διωγμός στην Κωνσταντινούπολη κατά των εθνικών. Ο ρήτωρ Λιβάνιος εξορίζεται με την κατηγορία της “γοητείας” (μαγείας)».
Ο Λιβάνιος δεν καταδικάστηκε ως μάγος, αν και οι αντίπαλοί του τον κατηγορούσαν για πολλά πράγματα.
-Για το έτος 353 μ.Χ. γράφεται: «353 Έδικτο του Κωνσταντίου απαγορεύει επί ποινή θανάτου τη λατρεία δια θυσιών και αγαλμάτων».
Δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία ούτε για έναν εκτελεσθέντα εξ αιτίας αυτού του εδίκτου. Παρακάτω, θα δούμε ότι οι νόμοι αυτοί δεν εφαρμόστηκαν, όπως παραδέχονται οι παγανιστές της εποχής και ο Γκίμπον.
-Για το έτος 357 μ.Χ. γράφεται: «357 Ο Κωνστάντιος θέτει εκτός νόμου επί ποινή θανάτου όλες τις μαντικές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της Αστρολογίας». Αυτό πράγματι συνέβη (C. Th. 8,16)˙ ωστόσο το 371 μ.Χ. επετράπη ξανά ελεύθερα.
-Για το έτος 363, μεταξύ άλλων γράφεται: «363 (...) Χριστιανοί εμπρηστές πυρπολούν τον Ναό [του Απόλλωνος στη Δάφνη της Αντιοχείας] μετά την απομάκρυνση των λειψάνων [του μάρτυρα Βαβύλα]».
Αυτό είναι ανακριβές, όπως παραδέχεται κι ο ίδιος ο παγανιστής Αμμιανός Μαρκελλίνος, ο οποίος αναφέρει την αιτία της καταστροφής του ναού (XXII, 13, 3): «Ο φιλόσοφος Ασκληπιάδης, (..) όταν είχε έρθει στο προάστειο της Δάφνης να επισκεφτεί τον Ιουλιανό, τοποθέτησε μπροστά στα πόδια του αγάλματος ένα μικρό ασημένιο άγαλμα της Ουράνιας Θεάς (ή Ουράνιας Αφροδίτης) και αφού άναψε μερικές κέρινες λαμπάδες, έφυγε από το ναό. Από αυτές τις λαμπάδες, μετά τα μεσάνυχτα, όταν κανείς δεν ήταν παρών για να βοηθήσει, ορισμένες σπίθες που πετάχτηκαν άρχισαν να καίνε την ξύλινη επένδυση, που ήταν πολύ παλιά, και η φωτιά, που τρεφόταν από το ξηρό καύσιμο [το ξύλο], ανήλθε και έκαψε ο,τιδήποτε μπορούσε να φτάσει, σε οποιοδήποτε ύψος και να βρισκόταν αυτό». Ως αποτέλεσμα της ψευδούς κατηγορίας κατά των Χριστιανών, ο Ιουλιανός έκλεισε την μεγαλύτερη εκκλησία της Αντιοχείας (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτικής Αθηνών Α.Ε., τ. Ζ', σ. 326).
-Για το έτος 364 μ.Χ. γράφεται: «Η Σύνοδος της Λαοδικείας εισηγείται την ποινή του θανάτου για τους αστρολόγους και τους χριστιανούς που εορτάζουν τα Σάββατα».
Αν βέβαια οι Ν/Π διάβαζαν ποτέ τους τους κανόνες της παραπάνω Συνόδου, αντί να αντιγράφουν άκριτα ό,τι διάβασαν, θα διάβαζαν τους κανόνες ΛΣΤ' και ΚΘ'. Εκεί, η Σύνοδος καταδικάζει τις πράξεις αυτές, αστρολογία και εορτασμό Σαββάτου, από Χριστιανούς με ποινή την αποβολή από την Εκκλησία. Όχι με ποινή το θάνατο. Πολύ θα το θέλανε οι ΝεοΠαγανιστές, ώστε να βρουν κάτι να δυσφημήσουν τον Χριστιανισμό.
ΚΘ’ Οι Χριστιανοί δε θα ιουδαΐζουν έχοντας αργία τα Σάββατα, αλλά πρέπει να δουλεύουν εκείνη τη μέρα κι όχι να την τιμούν σαν ημέρα του Κυρίου. Και μετά, αν μπορούν, να ξεκουράζονται ως Χριστιανοί. Αλλά αν βρεθεί κανείς να ιουδαΐζει, ας είναι αναθεματισμένος από τον Χριστό («Ότι ου δει Χριστιανούς ιουδαΐζειν και εν τω Σαββάτω σχολάζειν, αλλ’ εργάζεσθαι αυτούς και εν τη αυτή ημέρα˙ την δε Κυριακήν προτιμώντας, είγε δύναιντο, σχολάζειν ως Χριστιανοί. ει δε ευρεθείεν Ιουδαϊσταί, έστωσαν ανάθεμα παρά Χριστώ») .
ΛΣΤ’ Όσοι είναι ιερείς ή κληρικοί δεν θα είναι μάγοι ή γητευτές ή αστρολόγοι. Ούτε θα φτιάχνουν αυτά που λέγονται φυλακτά, που είναι αλυσίδες για την ψυχή τους. Όσοι φορούν τέτοια, προστάζουμε να είναι εκτός Εκκλησίας («Ότι ου δει ιερατικούς ή κληρικούς, μάγους ή επαοιδούς είναι, ή μαθηματικούς, ή αστρολόγους, ή ποιείν τα λεγόμενα φυλακτήρια, άτινά εστι δεσμωτήρια των ψυχών αυτών. Τους δε φορούντας, ρίπτεσθαι εκ της εκκλησίας εκελεύσαμεν»).
Δεν περιμέναμε βέβαια από τους Νεοπαγανιστές να ανοίξουν ποτέ τους χριστιανικά επίσημα κείμενα, ώστε να γνωρίζουν για τι μιλάνε.
-Για το έτος 364 μ.Χ. γράφεται: «364 Ο νέος αυτοκράτορας Φλάβιος Ιοβιανός διατάσσει την πυρπόληση της Βιβλιοθήκης της Αντιοχείας».
Η πηγή που χρησιμοποιούν οι Νεοπαγανιστές είναι ένα από τα θεωρούμενα λίγα σωζώμενα αποσπάσματα από τον Χριστιανό χρονογράφο Ιωάννη της Αντιόχειας – του οποίου όλα τα έργα χάθηκαν, αυτό που υπάρχει στον Σουίδα, στο άρθρο περί του αυτοκράτορα Ιοβιανού:
«Ο αυτοκράτωρ Αδριανός έχτισε ένα πανέμορφο ναό για τη λατρεία του πατέρα του Τραϊανού, τον οποίο, με διαταγή του αυτοκράτορα Ιουλιανού, ο ευνούχος Θεόφιλος μετέτρεψε σε βιβλιοθήκη. Ο Ιοβιανός, μετά από παρότρυνση της γυναίκας του, έκαψε το ναό μαζί με όλα τα βιβλία που είχε, με τις παλλακίδες του να γελούν και να βάζουν φωτιά».
Τα υπέρ της αλήθειας της ιστορίας αυτής είναι ότι ο Ιωάννης της Αντιόχειας ήταν από την Αντιόχεια – αν και δεν ξέρουμε τίποτε άλλο γι’ αυτόν˙ λέγεται ότι έζησε κάπου μεταξύ του 6ου και του 10ου αι. – όπου συνέβη το γεγονός, και ο Ιοβιανός πράγματι κάθισε μερικούς μήνες στην πόλη αυτή. Ωστόσο, τα επιχειρήματα που μάς κάνουν να μη δεχτούμε το άρθρο του Σουίδα είναι ισχυρότερα και περισσότερα:
1. Ο Εθνικός ιστοριογράφος Αμμιανός Μαρκελλίνος συνόδευσε τον Ιοβιανό στην Αντιόχεια και ήταν συνέχεια μαζί του κατά το διάστημα της παραμονής του εκεί, αλλά δεν αναφέρει εντελώς τίποτε για πυρπόληση κάποιας βιβλιοθήκης της πόλης. Αν και σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται σε κλείσιμο ναών, παραδόξως δεν αναφέρει τίποτα για το υποτιθέμενο κάψιμο του ναού του Τραϊανού και της εντός αυτού βιβλιοθήκης. «Κανονικά», ως Παγανιστής και κυρίως ως αυτόπτης μάρτυρας, θα έπρεπε κάτι να πει, αν ο Χριστιανός αυτοκράτωρ Ιοβιανός πυρπολούσε ένα παγανιστικό κτίσμα.
2. Αν και ο Ιοβιανός ήταν Χριστιανός, γενικά αναφέρεται από όλους ως ήπιος άνθρωπος που έδειξε ανοχή στους Εθνικούς. Ο ρήτορας Θεμίστιος, παγανιστής, – έγραφε ότι ο Ιοβιανός επέμενε στην ανοχή προς τους Εθνικούς. Ο Ιοβιανός εξέδωσε και έδικτο περί ανεξιθρησκείας (C. Th. VII, 4,9 =C. J. XII, 37, 2)
3. Ο μεγάλος Εθνικός ρήτορας Λιβάνιος, που επίσης καταγόταν από την Αντιόχεια και ζούσε σε αυτήν τον καιρό εκείνο, και από τον οποίο διαθέτουμε πάμπολες ομιλίες και τουλάχιστον 1500 επιστολές, δεν αναφέρει πουθενά την υποτιθέμενη καταταστροφή της βιβλιοθήκης, αν και κανείς θα περίμενε να την αναφέρει, εάν αυτή πράγματι κάηκε, διότι ο Λιβάνιος ήταν έντονα αντιχριστιανός και μάλιστα συνεχώς διαμαρτυρόταν για τις Χριστιανικές βιαιότητες. Αν ο Ιοβιανός είχε κάψει μια τόσο μεγάλη βιβλιοθήκη στην ίδια του την πόλη, είναι σίγουρο ότι ο Λιβάνιος δεν θα σιωπούσε, αλλά θα το ανέφερε σε κάποιο σύγγραμμά του.
4. Δεν υπάρχει απολύτως καμμία άλλη αναφορά συγγραφέων ότι υπήρχε ναός του Τραϊανού στην Αντιόχεια χτισμένος από τον Αδριανό. Ο Αδριανός έζησε μεταξύ 76 και 138 μ.Χ. Κανείς ιστορικός από τον 2ο αι. μέχρι (τουλάχιστον) τον 6ο, δηλαδή κανείς ιστορικός μέσα σε διάστημα τουλάχιστον 400 ετών δεν έγραψε τίποτα για την ύπαρξη του ναού που έχτισε ο Αδριανός. Πολύ λογικό να υποθέσουμε, λοιπόν, ότι τέτοιος ναός δεν χτίστηκε ποτέ.
5. Ο Ιωάννης έγραψε μερικές εκατοντάδες χρόνια έπειτα από το υποτιθέμενο κάψιμο της υποτιθέμενης βιβλιοθήκης, αλλά κανείς άλλος συγγραφέας δεν αναφέρει τέτοια πυρπόληση. Η σιωπή μάλλον υποδηλώνει ότι ποτέ δεν πυρπολήθηκε καμμία ανύπαρκτη βιβλιοθήκη-ναός στην Αντιόχεια, δεδομένου ότι οι Χριστιανοί ιστοριογράφοι που ήταν σύγχρονοι άλλων χριστιανικών βιαιοτήτων (π.χ. καταστροφή Σεράπειου) δεν αποσιωπούσαν τα γεγονότα, αλλά τα ανέφεραν. Στην περίπτωση όμως που εξετάζουμε, ούτε Χριστιανοί ούτε Εθνικοί σύγχρονοι του Ιοβιανού γράφουν τίποτε.
6. Η περιγραφή του γεγονότος, με την γυναίκα του Ιοβιανού να τον παροτρύνει να κάψει τη βιβλιοθήκη ή ότι οι παλλακίδες του γελούσαν κι έκαιγαν το ναό, μάλλον αποτελεί καθαρή λογοτεχνική φαντασία. Ίσως να αποτελεί επανάληψη του μοτίβου της ιστορίας του Αλεξάνδρου που έκαψε τα ανάκτορα της Περσέπολης έπειτα από παρότρυνση και συμμετοχή των παλλακίδων του. Έτσι, μάλλον η πυρπόληση της βιβλιοθήκης της Αντιόχειας αποτελεί μια συνηθισμένη για εκείνα τα χρόνια προσπάθεια «εγκωμιασμού» ενός αυτοκράτορα «που αγωνίστηκε κατά του Παγανισμού» κι όχι ιστορική αλήθεια. Όπως και να ‘χει, στην Αντιόχεια τη στιγμή του υποτιθέμενου «εμπρησμού», εκτός από τον Λιβάνιο ήταν κι ο Αμμιανός Μαρκελλίνος. Έχουμε τρία στοιχεία, βάσει των οποίων μπορούμε να είμαστε σίγουροι, πως αν είχε γίνει ο εμπρησμός κάποιας βιβλιοθήκης στην Αντιόχεια από τον Ιοβιανό, ο Αμμιανός και ο Λιβάνιος θα το ανέφεραν στα έργα τους: 1) Και οι δύο ήταν Αντιοχείς, δηλαδή αγαπούσαν την πόλη τους και θα κατέγραφαν μια ενέργεια εναντίον της. 2) Και οι δύο ήταν παρόντες στην Αντιόχεια, οπότε δεν μπορεί να «μην είδαν τίποτε», εαν συνέβη κάτι. 3) Και οι δύο ήταν Εθνικοί, δηλαδή ο εμπρησμός θα τους έδινε αφορμή να κατηγορήσουν τους Χριστιανούς εχθρούς τους. Αφού δύο μεγάλοι Εθνικοί που ήταν στην Αντιόχεια την εποχή του υποτιθέμενου εμπρησμού, κατάγονταν και οι δύο από την Αντιόχεια, αλλά δεν αναφέρουν τίποτε, το πιθανότερο είναι ότι η ιστορία αυτή είναι παραμύθι.
Αυτό αληθεύει εν μέρει μόνο, διότι ο Κωνσταντίνος πήρε αγάλματα απ’ όπου μπορούσε να βρει και να πάρει. Έτσι, αυτό σημαίνει ότι έπαιρνε όχι από «ευαίσθητους» τόπους (π.χ. αρχαίους ναούς), αλλά από δημόσια μνημεία και κτίρια, όπως κυβερνεία και λουτρά. Εφόσον το κράτος κατείχε αυτά τα κτίρια, μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει όπως ήθελε. Επιπλέον, όπως αποδείχθηκε, με τις συνεχείς επιδρομές των βαρβάρων, τα αγάλματα αυτά θα εγκαταλείπονταν και θα καταστρέφονταν˙ ενώ στην Κωνσταντινούπολη διασώθηκαν (δυστυχώς όχι για πάντα, αφού το 1204 οι δυτικοί (ρωμαιολαθολικοί) τα έλειωσαν). Ακόμη κι αν ο Μέγας Κωνσταντίνος πήρε αγάλματα ή καλλιτεχνικούς θησαυρούς από αρχαία ιερά, δεν διέπραξε τίποτε περισσότερο και φοβερότερο απ’ ό,τι ο Νέρων.
Ο Βιτρούβιος (De Architectura) γράφει ότι ο Appius Claudius μετακόμισε στη Ρώμη όλα τα έργα τέχνης που είχαν απομείνει στα ιερά και τα δημόσια κτίρια της Ελλάδας και των νησιών. Ο Ρωμαίος ύπατος Marcus Fulvius Nobilior που κατέλαβε το 189 π.Χ. με συνθήκη την Αμβρακία, πόλη της Δ. Ελλάδας, μετέφερε στη Ρώμη, σύμφωνα με τον Πλίνιο (Naturalis Historia, XXXIV, 17) 785 χάλκινα αγάλματα και 230 μαρμάρινα, σύνολο 1015. Ο Σύλλας λεηλάτησε το 88 π.Χ. τα ιερά των Δελφών, της Επιδαύρου και της Ολυμπίας και δεν άφησε κανένα χρυσό ή αργυρό αφιέρωμα. Στο θρίαμβο του μετά τις λεηλασίες επιδεικνύει 15.000 λίτρες χρυσού και 115.000 λίτρες αργυρού (Πλίνιος, XXXVI, 64). Ο Τάκιτος (Χρονικά, XV, 45) γράφει ότι, κατά την αρπαγή αγαλμάτων από την Ελλάδα επί Νέρωνα «σάρωσαν τα πάντα». Φυσικά ο Κωνσταντίνος πήρε ελάχιστα αγάλματα συγκριτικά με τους Ειδωλολάτρες, ουσιαστικώς επαναπάτρισε τα ελληνικά αγάλματα που βρίσκονταν στην Ιταλία, μεταφέροντάς τα στην ελληνική γη του Βυζαντίου, αλλά δεν ακούμε κανέναν Νεοπαγανιστή να κατηγορεί τους ομόθρησκούς του ή να απαιτεί συγγνώμη από τους Ιταλούς Νεοπαγανιστές για τις πράξεις των προγόνων τους.
-Για το έτος 335 μ.Χ. γράφεται: «(...) Με ειδικό αυτοκρατορικό διάταγμα σταυρώνονται ως.. υπαίτιοι της κακής συγκομιδής εκείνου του έτους (..) όλοι οι “μάγοι και μάντεις ”και ανάμεσά τους μαρτυρεί ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σώπατρος που είχε προσωπικά επιχειρήσει να επαναφέρει τον Κωνσταντίνο στον εθνισμό μέσω της φιλοσοφίας (...)».
Στην πραγματικότητα, ο Κωνσταντίνος ήταν ο αυτοκράτορας που κατήργησε την ποινή της σταύρωσης. Μια που η σταύρωση ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Ιησούς φονεύτηκε, οι Χριστιανοί με κανένα τρόπο δε θα δεχόντουσαν να τιμωρούνται οι εγκληματίες – ειδικά οι μάγοι με τον ίδιο τρόπο. Τα περισσότερα είδη μαντείας ήταν παράνομα και στην παγανιστική αυτοκρατορία εκτός από τους «κρατικούς» δημόσιους οιωνοσκόπους τους οποίους το κράτος εμπιστευόταν να δώσουν τη σωστή απάντηση. Οι ελεύθεροι αστρολόγοι αποδοκιμάζονταν και υπήρχαν περίοδοι διώξεων κατά αυτών. Η εκχριστιανισμένη αυτοκρατορία συμπεριφέρθηκε όπως και η παγανιστική όσον αφορά το ζήτημα αυτό. Ένας σχετικός νόμος του 319 μ.Χ. απαγορεύει την κατ’ ιδίαν οιωνοσκόπηση επιτρέποντας όμως την δημόσια. Αυτό φαίνεται παράξενο, αλλά δεν είναι, αν σκεφτούμε ότι η ιδιωτική μαντεία συνδεόταν συχνά με συνωμοσίες.
Ο Σώπατρος κατηγορήθηκε ότι «έδεσε τους ανέμους» και εμπόδισε τους νοτιάδες να φυσήξουν για να αρμενίσουν τα καράβια προς την Κωνσταντινούπολη. Έτσι ισχυρίζεται ο Ευνάπιος (Αιδέσιος). Δηλαδή ο Σώπατρος έκανε μαύρη μαγεία. Εκτός όμως ότι ο Ευνάπιος είναι φανατικός Παγανιστής και γι’ αυτό πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά κάθε μαρτυρία του, κανείς άλλος ιστορικός δεν αναφέρει το γεγονός αυτό. Επιπλέον, ακόμη κι αν η μαρτυρία του Ευνάπιου είναι σωστή, ο Σώπατρος δεν κατηγορήθηκε επειδή λάτρευε τους «θεούς», αλλά επειδή έκανε μαύρη μαγεία. Δεν ήταν δηλαδή θύμα θρησκευτικού διωγμού, αλλά θανατώθηκε σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους. Ο Κωνσταντίνος δεν διέπραξε θρησκευτική δίωξη θανατώνοντας τον. Άλλωστε οι νόμοι κατά της παράνομης μαύρης μαγείας είχαν θεσπιστεί από Ειδωλολάτρες.
-Για το έτος 346 μ.Χ. γράφεται: «346 Μέγας διωγμός στην Κωνσταντινούπολη κατά των εθνικών. Ο ρήτωρ Λιβάνιος εξορίζεται με την κατηγορία της “γοητείας” (μαγείας)».
Ο Λιβάνιος δεν καταδικάστηκε ως μάγος, αν και οι αντίπαλοί του τον κατηγορούσαν για πολλά πράγματα.
-Για το έτος 353 μ.Χ. γράφεται: «353 Έδικτο του Κωνσταντίου απαγορεύει επί ποινή θανάτου τη λατρεία δια θυσιών και αγαλμάτων».
Δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία ούτε για έναν εκτελεσθέντα εξ αιτίας αυτού του εδίκτου. Παρακάτω, θα δούμε ότι οι νόμοι αυτοί δεν εφαρμόστηκαν, όπως παραδέχονται οι παγανιστές της εποχής και ο Γκίμπον.
-Για το έτος 357 μ.Χ. γράφεται: «357 Ο Κωνστάντιος θέτει εκτός νόμου επί ποινή θανάτου όλες τις μαντικές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της Αστρολογίας». Αυτό πράγματι συνέβη (C. Th. 8,16)˙ ωστόσο το 371 μ.Χ. επετράπη ξανά ελεύθερα.
-Για το έτος 363, μεταξύ άλλων γράφεται: «363 (...) Χριστιανοί εμπρηστές πυρπολούν τον Ναό [του Απόλλωνος στη Δάφνη της Αντιοχείας] μετά την απομάκρυνση των λειψάνων [του μάρτυρα Βαβύλα]».
Αυτό είναι ανακριβές, όπως παραδέχεται κι ο ίδιος ο παγανιστής Αμμιανός Μαρκελλίνος, ο οποίος αναφέρει την αιτία της καταστροφής του ναού (XXII, 13, 3): «Ο φιλόσοφος Ασκληπιάδης, (..) όταν είχε έρθει στο προάστειο της Δάφνης να επισκεφτεί τον Ιουλιανό, τοποθέτησε μπροστά στα πόδια του αγάλματος ένα μικρό ασημένιο άγαλμα της Ουράνιας Θεάς (ή Ουράνιας Αφροδίτης) και αφού άναψε μερικές κέρινες λαμπάδες, έφυγε από το ναό. Από αυτές τις λαμπάδες, μετά τα μεσάνυχτα, όταν κανείς δεν ήταν παρών για να βοηθήσει, ορισμένες σπίθες που πετάχτηκαν άρχισαν να καίνε την ξύλινη επένδυση, που ήταν πολύ παλιά, και η φωτιά, που τρεφόταν από το ξηρό καύσιμο [το ξύλο], ανήλθε και έκαψε ο,τιδήποτε μπορούσε να φτάσει, σε οποιοδήποτε ύψος και να βρισκόταν αυτό». Ως αποτέλεσμα της ψευδούς κατηγορίας κατά των Χριστιανών, ο Ιουλιανός έκλεισε την μεγαλύτερη εκκλησία της Αντιοχείας (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτικής Αθηνών Α.Ε., τ. Ζ', σ. 326).
-Για το έτος 364 μ.Χ. γράφεται: «Η Σύνοδος της Λαοδικείας εισηγείται την ποινή του θανάτου για τους αστρολόγους και τους χριστιανούς που εορτάζουν τα Σάββατα».
Αν βέβαια οι Ν/Π διάβαζαν ποτέ τους τους κανόνες της παραπάνω Συνόδου, αντί να αντιγράφουν άκριτα ό,τι διάβασαν, θα διάβαζαν τους κανόνες ΛΣΤ' και ΚΘ'. Εκεί, η Σύνοδος καταδικάζει τις πράξεις αυτές, αστρολογία και εορτασμό Σαββάτου, από Χριστιανούς με ποινή την αποβολή από την Εκκλησία. Όχι με ποινή το θάνατο. Πολύ θα το θέλανε οι ΝεοΠαγανιστές, ώστε να βρουν κάτι να δυσφημήσουν τον Χριστιανισμό.
ΚΘ’ Οι Χριστιανοί δε θα ιουδαΐζουν έχοντας αργία τα Σάββατα, αλλά πρέπει να δουλεύουν εκείνη τη μέρα κι όχι να την τιμούν σαν ημέρα του Κυρίου. Και μετά, αν μπορούν, να ξεκουράζονται ως Χριστιανοί. Αλλά αν βρεθεί κανείς να ιουδαΐζει, ας είναι αναθεματισμένος από τον Χριστό («Ότι ου δει Χριστιανούς ιουδαΐζειν και εν τω Σαββάτω σχολάζειν, αλλ’ εργάζεσθαι αυτούς και εν τη αυτή ημέρα˙ την δε Κυριακήν προτιμώντας, είγε δύναιντο, σχολάζειν ως Χριστιανοί. ει δε ευρεθείεν Ιουδαϊσταί, έστωσαν ανάθεμα παρά Χριστώ») .
ΛΣΤ’ Όσοι είναι ιερείς ή κληρικοί δεν θα είναι μάγοι ή γητευτές ή αστρολόγοι. Ούτε θα φτιάχνουν αυτά που λέγονται φυλακτά, που είναι αλυσίδες για την ψυχή τους. Όσοι φορούν τέτοια, προστάζουμε να είναι εκτός Εκκλησίας («Ότι ου δει ιερατικούς ή κληρικούς, μάγους ή επαοιδούς είναι, ή μαθηματικούς, ή αστρολόγους, ή ποιείν τα λεγόμενα φυλακτήρια, άτινά εστι δεσμωτήρια των ψυχών αυτών. Τους δε φορούντας, ρίπτεσθαι εκ της εκκλησίας εκελεύσαμεν»).
Δεν περιμέναμε βέβαια από τους Νεοπαγανιστές να ανοίξουν ποτέ τους χριστιανικά επίσημα κείμενα, ώστε να γνωρίζουν για τι μιλάνε.
-Για το έτος 364 μ.Χ. γράφεται: «364 Ο νέος αυτοκράτορας Φλάβιος Ιοβιανός διατάσσει την πυρπόληση της Βιβλιοθήκης της Αντιοχείας».
Η πηγή που χρησιμοποιούν οι Νεοπαγανιστές είναι ένα από τα θεωρούμενα λίγα σωζώμενα αποσπάσματα από τον Χριστιανό χρονογράφο Ιωάννη της Αντιόχειας – του οποίου όλα τα έργα χάθηκαν, αυτό που υπάρχει στον Σουίδα, στο άρθρο περί του αυτοκράτορα Ιοβιανού:
«Ο αυτοκράτωρ Αδριανός έχτισε ένα πανέμορφο ναό για τη λατρεία του πατέρα του Τραϊανού, τον οποίο, με διαταγή του αυτοκράτορα Ιουλιανού, ο ευνούχος Θεόφιλος μετέτρεψε σε βιβλιοθήκη. Ο Ιοβιανός, μετά από παρότρυνση της γυναίκας του, έκαψε το ναό μαζί με όλα τα βιβλία που είχε, με τις παλλακίδες του να γελούν και να βάζουν φωτιά».
Τα υπέρ της αλήθειας της ιστορίας αυτής είναι ότι ο Ιωάννης της Αντιόχειας ήταν από την Αντιόχεια – αν και δεν ξέρουμε τίποτε άλλο γι’ αυτόν˙ λέγεται ότι έζησε κάπου μεταξύ του 6ου και του 10ου αι. – όπου συνέβη το γεγονός, και ο Ιοβιανός πράγματι κάθισε μερικούς μήνες στην πόλη αυτή. Ωστόσο, τα επιχειρήματα που μάς κάνουν να μη δεχτούμε το άρθρο του Σουίδα είναι ισχυρότερα και περισσότερα:
1. Ο Εθνικός ιστοριογράφος Αμμιανός Μαρκελλίνος συνόδευσε τον Ιοβιανό στην Αντιόχεια και ήταν συνέχεια μαζί του κατά το διάστημα της παραμονής του εκεί, αλλά δεν αναφέρει εντελώς τίποτε για πυρπόληση κάποιας βιβλιοθήκης της πόλης. Αν και σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται σε κλείσιμο ναών, παραδόξως δεν αναφέρει τίποτα για το υποτιθέμενο κάψιμο του ναού του Τραϊανού και της εντός αυτού βιβλιοθήκης. «Κανονικά», ως Παγανιστής και κυρίως ως αυτόπτης μάρτυρας, θα έπρεπε κάτι να πει, αν ο Χριστιανός αυτοκράτωρ Ιοβιανός πυρπολούσε ένα παγανιστικό κτίσμα.
2. Αν και ο Ιοβιανός ήταν Χριστιανός, γενικά αναφέρεται από όλους ως ήπιος άνθρωπος που έδειξε ανοχή στους Εθνικούς. Ο ρήτορας Θεμίστιος, παγανιστής, – έγραφε ότι ο Ιοβιανός επέμενε στην ανοχή προς τους Εθνικούς. Ο Ιοβιανός εξέδωσε και έδικτο περί ανεξιθρησκείας (C. Th. VII, 4,9 =C. J. XII, 37, 2)
3. Ο μεγάλος Εθνικός ρήτορας Λιβάνιος, που επίσης καταγόταν από την Αντιόχεια και ζούσε σε αυτήν τον καιρό εκείνο, και από τον οποίο διαθέτουμε πάμπολες ομιλίες και τουλάχιστον 1500 επιστολές, δεν αναφέρει πουθενά την υποτιθέμενη καταταστροφή της βιβλιοθήκης, αν και κανείς θα περίμενε να την αναφέρει, εάν αυτή πράγματι κάηκε, διότι ο Λιβάνιος ήταν έντονα αντιχριστιανός και μάλιστα συνεχώς διαμαρτυρόταν για τις Χριστιανικές βιαιότητες. Αν ο Ιοβιανός είχε κάψει μια τόσο μεγάλη βιβλιοθήκη στην ίδια του την πόλη, είναι σίγουρο ότι ο Λιβάνιος δεν θα σιωπούσε, αλλά θα το ανέφερε σε κάποιο σύγγραμμά του.
4. Δεν υπάρχει απολύτως καμμία άλλη αναφορά συγγραφέων ότι υπήρχε ναός του Τραϊανού στην Αντιόχεια χτισμένος από τον Αδριανό. Ο Αδριανός έζησε μεταξύ 76 και 138 μ.Χ. Κανείς ιστορικός από τον 2ο αι. μέχρι (τουλάχιστον) τον 6ο, δηλαδή κανείς ιστορικός μέσα σε διάστημα τουλάχιστον 400 ετών δεν έγραψε τίποτα για την ύπαρξη του ναού που έχτισε ο Αδριανός. Πολύ λογικό να υποθέσουμε, λοιπόν, ότι τέτοιος ναός δεν χτίστηκε ποτέ.
5. Ο Ιωάννης έγραψε μερικές εκατοντάδες χρόνια έπειτα από το υποτιθέμενο κάψιμο της υποτιθέμενης βιβλιοθήκης, αλλά κανείς άλλος συγγραφέας δεν αναφέρει τέτοια πυρπόληση. Η σιωπή μάλλον υποδηλώνει ότι ποτέ δεν πυρπολήθηκε καμμία ανύπαρκτη βιβλιοθήκη-ναός στην Αντιόχεια, δεδομένου ότι οι Χριστιανοί ιστοριογράφοι που ήταν σύγχρονοι άλλων χριστιανικών βιαιοτήτων (π.χ. καταστροφή Σεράπειου) δεν αποσιωπούσαν τα γεγονότα, αλλά τα ανέφεραν. Στην περίπτωση όμως που εξετάζουμε, ούτε Χριστιανοί ούτε Εθνικοί σύγχρονοι του Ιοβιανού γράφουν τίποτε.
6. Η περιγραφή του γεγονότος, με την γυναίκα του Ιοβιανού να τον παροτρύνει να κάψει τη βιβλιοθήκη ή ότι οι παλλακίδες του γελούσαν κι έκαιγαν το ναό, μάλλον αποτελεί καθαρή λογοτεχνική φαντασία. Ίσως να αποτελεί επανάληψη του μοτίβου της ιστορίας του Αλεξάνδρου που έκαψε τα ανάκτορα της Περσέπολης έπειτα από παρότρυνση και συμμετοχή των παλλακίδων του. Έτσι, μάλλον η πυρπόληση της βιβλιοθήκης της Αντιόχειας αποτελεί μια συνηθισμένη για εκείνα τα χρόνια προσπάθεια «εγκωμιασμού» ενός αυτοκράτορα «που αγωνίστηκε κατά του Παγανισμού» κι όχι ιστορική αλήθεια. Όπως και να ‘χει, στην Αντιόχεια τη στιγμή του υποτιθέμενου «εμπρησμού», εκτός από τον Λιβάνιο ήταν κι ο Αμμιανός Μαρκελλίνος. Έχουμε τρία στοιχεία, βάσει των οποίων μπορούμε να είμαστε σίγουροι, πως αν είχε γίνει ο εμπρησμός κάποιας βιβλιοθήκης στην Αντιόχεια από τον Ιοβιανό, ο Αμμιανός και ο Λιβάνιος θα το ανέφεραν στα έργα τους: 1) Και οι δύο ήταν Αντιοχείς, δηλαδή αγαπούσαν την πόλη τους και θα κατέγραφαν μια ενέργεια εναντίον της. 2) Και οι δύο ήταν παρόντες στην Αντιόχεια, οπότε δεν μπορεί να «μην είδαν τίποτε», εαν συνέβη κάτι. 3) Και οι δύο ήταν Εθνικοί, δηλαδή ο εμπρησμός θα τους έδινε αφορμή να κατηγορήσουν τους Χριστιανούς εχθρούς τους. Αφού δύο μεγάλοι Εθνικοί που ήταν στην Αντιόχεια την εποχή του υποτιθέμενου εμπρησμού, κατάγονταν και οι δύο από την Αντιόχεια, αλλά δεν αναφέρουν τίποτε, το πιθανότερο είναι ότι η ιστορία αυτή είναι παραμύθι.
Πηγή: ierosolymitissa.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου