16. "Ο ... Όσιος Νίκων, ο εξολοθρευτής των προγόνων μας, έσφαξε τους Εθνικούς Κρήτες και τους Μανιάτες Εθνικούς. «945-988 Ο σκληρός Αρμένιος προσηλυτιστής Νίκων, ο επιλεγόμενος «Μετανοείτε», εκτός από την κατασφαγή των εν «Λακεδαιμονία» Ιουδαίων και των ανεπιδέκτων εκχριστιανισμού παγανιστών Σλάβων της Λακωνικής (των Μελιγγών και Εζεριτών, ή τσουβαληδόν των «Τελχίνων» όπως τους έλεγαν σε προσπάθεια δαιμονοποιήσεως οι Βυζαντινοί) εφρόντισε επίσης και για την εξολόθρευση των τελευταίων ιχνών της «αρχαίας ειδωλολατρίας» που, προστατευομένη υπό του δυσπροσίτου Ταϋγέτου, λειτουργούσε ελευθέρα και ανενόχλητος υπό την ηγεσία του Έλληνος «Εφόρου των Εθνικών γαιών» και «Δουκός των Εθνικών», Αντιόχου («...ός την δουκικήν μεν αρχήν διείπε της των εθνικών χώρας...», «Βίος Νίκωνος» 156 β) . Ο Αρμένιος προσηλυτιστής εξόντωσε με τα ίδια του τα χέρια τον κατά τον βιογράφο του «φιλοδαίμονα» και «αλαζόνα» Αντίοχο (τη δολοφονία αυτή, ο βιογράφος του Νίκωνος την παρουσιάζει βεβαίως ως... μεταθανάτιο θαύμα του «Οσίου»!), εθανάτωσε τους ιερείς και όλους τους «τολμητίες και θρασυκαρδίους» αμεταπείστους, αφού προηγουμένως, όπως φαίνεται από την λεγομένη «Διαθήκη» του, με αφορμή μια από τις πολλές επιδημίες («θανατικά») της εποχής, παρεκίνησε από τις Αμύκλες τους επήλυδες χριστιανούς της περιοχής (ο ίδιος ο βιογράφος του ομολογεί στον «Βίο» του ότι επρόκειτο περί «των της Λακεδαίμονος εποίκων», 130 α 25) να κυνηγήσουν τους Ιουδαίους της περιοχής και να καταστρέψουν τους τελευταίους Εθνικούς και τα επί του Ταϋγέτου πτωχικά Ιερά τους: «Εις τους οποίους εγώ απικρίθηκα ότι επειδή και η οργή είναι θεϊκή, εσείς δεν έχετε πού να φύγετε, διατί ο Θεός όπου κατοικά εις τους ουρανούς κυριεύει και την Ανατολήν και την Δύσιν, και εις οποίον τόπον εσείς θέλετε υπάγηι, ευρίσκει σας. Όμως εσείς κάμετέ μου μίαν ομολογίαν ιδιόχειρον, ότι να μου υπακούσετε εις εκείνα οπού μέλλω να κάμω. Το οποίον είναι τούτο: να ευγάλω τους Εβραίους από μέσα από την χώραν, να υπάγουν έξω. Και τα μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον να τα χαλάσουν...» («Διαθήκη Νίκωνος», όπως δημοσιεύθηκε στο «Νέο Ελληνομνήμονα», τεύχος 3.1906, με πολύ ενδιαφέρον το εντελώς άσχετο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο που χρησιμοποιείται στο «να τα χαλάσουν»). Στην ίδια στην πάλαι ποτέ «κατείδωλον» Σπάρτη, έκτισε αμέσως μετά από όλα αυτά εκκλησία του «Σωτήρος Χριστού» πάνω στο ιερό λόφο του ιστορικού Ναού της Θεάς Χαλκιοίκου Αθηνάς, αφού προηγουμένως πέθανε («συνέβη και απέθανε») μυστηριωδώς ένας ακόμη Εθνικός που τον εμπόδιζε να κτίσει την εκκλησία του στον ιερό τόπο, καθώς και αναρίθμητες άλλες εκκλησίες επάνω σε άλλα Ιερά (ή χρησιμοποιώντας τα συντρίμμια τους ως δομικά υλικά, όπως λ.χ. στις εκκλησίες των Γερονθών), ενώ οι Βυζαντινοί ολοένα έφερναν και εγκαθιστούσαν στη Λακωνική κατά ομάδες επήλυδες χριστιανούς, για να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων» (Βλ. Ρασσιά, Επίτομος Ιστορία των Σπαρτιατών, έτη 945-988). Ώς τότε οι Μανιάτες και οι Λάκωνες ήταν εθνικοί".
16a α) ΚΡΗΤΗ
Καμμιά πληροφορία από τον βίο του δεν μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Όσιος Νίκων «κατέσφαξε τους Κρήτες Εθνικούς», όπως ισχυρίζονται οι Ν/Π. Να τονίσουμε, πως δεν αναφέρονται καν «Κρήτες Εθνικοί», αλλά μόνο Κρήτες εξισλαμισμένοι. Τα ψέμματά τους οι Ν/Π να τα πουν σε όσους δεν έχουν διαβάσει τον βίο του Οσίου Νίκωνα. Να τι λέει το κείμενο (121α κ.ε.):
«Αφού μετέβη σε πολλές ανατολικές περιοχές και τρανώς εκήρυξε την μετάνοια (..) αποφάσισε να πλεύση στην νήσο της Κρήτης. (...) Παρέπλευσε δε την νήσο, η οποία προ πολλού είχε αποσπασθή από τα χέρια των Αγαρηνών και επανενωθή στη Ρωμαϊκή επικράτεια από τον Νικηφόρον, τον αοίδιμο βασιλέα (...). Έφερε δε ακόμη η νήσος λείψανα της μιαράς, των Αγαρηνών, κακοπιστίας, επειδή οι κάτοικοι αυτής, από τον χρόνο και την μακρά με τους Σαρακηνούς συμβίωση, είχαν παρασυρθή στα ήθη εκείνων και στις βδελυρές και ανίερες τελετές. Όταν, λοιπόν, άρχισε να βοά ο Μέγας, το Μετανοείτε, κατά την συνήθειά του, εκείνοι επειδή φοβήθηκαν από το παράξενο και αλλόκοτο αυτό κήρυγμα και πυρπολήθηκαν από θυμό, επιτέθηκαν σφοδρώς κατά του δικαίου, θέλοντες να τον φονεύσουν. Διότι τους άναβε μεγάλη μανία το καινούργιο και ασυνήθιστο πράγμα, επειδή, όπως ειπώθηκε, είχαν παρασυρθή στην δεισιδαίμονα πλάνη των Σαρακηνών. Όταν, λοιπόν, είδε, ο μακάριος, το σκληρό και ατίθασο του χαρακτήρα τους, και κατενόησε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να νικήση την αντίδρασί τους χωρίς κάποιο σοφό σχέδιο (...). Αφού, λοιπόν, εγκατέλειψε τον τρόπο αυτόν του κηρύγματος της μετανοίας, έλαβε ιδιαιτέρως μερικούς εξ αυτών, τους οποίους εγνώριζε ότι διέφεραν από τους άλλους κατά την γνώσι και την αποδοχή του καλού, και κατ' αρχάς μεν, με μειλιχίους λόγους κατεπράυνε, όσο το δυνατόν, την σκληρή και άκαμπτη γνώμη τους, έπειτα δε, με κάποια ηρεμία προσήγγιζε την καρδιά τους και ήλεγχε τις κρυφές τους πράξεις (..). Και αυτοί, όταν εγνώρισαν την πολλήν αρετή που ενοικούσε σε αυτόν, αμέσως, ο μεν θυμός τους κατέπαυσε κα η ραγδαία οργή τους σταματούσε, και η αρετή του ανδρός τούς καταπληγομένους [από την αμαρτία] φιλοτιμούσε προς οικοδομή˙ και οδηγούντο στην απλανή πίστι, μετατρέποντες το μέγεθος της απεχθείας σε μέγεθος ευνοίας και επιδόσεως στο καλό˙ διότι η συνήθεια γίνεται οδός για τα μεγαλύτερα και τελειότερα, σύμφωνα με το λεχθέν. (...) Από τότε, λοιπόν, οι Κρήτες, επειδή τον επίστευσαν ως απόστολον σταλέντα από τον Θεόν, διεφήμισαν σε όλη την νήσο τα αναφερόμενα σε αυτόν, και από τότε όλοι του εφέροντο επιεικώς (..) και ό,τι αυτός έλεγε και όριζε, ήταν για εκείνους νόμος.
Αφού, λοιπόν, μετά εξασφάλισε άνεσι ο μακάριος, εκήρυξε τα συνήθη και πρέποντα, και εφώτισε και εδίδαξε όλους, και προς την αληθινή πίστι εχειραγώγησε και παραμέρισε κάθε εμπόδιο από το μέσον, και πολλές εκκλησίες έκτισε σε όλη την νήσο, και ιερείς και διακόνους και νεωκόρους και όλη την άλλη τάξι εγκατέστησε και ερρύθμισε, και καθώς πρέπει να ζουν παρήγγειλε. Επί πέντε δε ολόκληρα χρόνια αφού εκανόνισε καλώς τα πάντα, όσα ήσαν στην σκέψι και την πρόθεσί του, ώστε «μηδένα τῶν Κρητῶν καταλεῖψαι ἀσυντελῆ τοῦ καλοῦ» (...).
Παρατηρούμε ότι:
1) Ο βιογράφος συνεχώς μιλά για Κρήτες που είχαν εξισλαμιστεί κι όχι για παγανιστές Κρήτες. Η γνώμη των αρχαιολατρών είναι αισχρότατο ψέμμα.
2) Ο όσιος Νίκωνας δεν χρησιμοποίησε κανενός είδους βία για να τους μεταστρέψει στο Χριστιανισμό. Το αντίθετο μάλιστα, τους έπεισε με τα λόγια και τα θαύματά του, με ήπιο τρόπο.
16b β) ΣΠΑΡΤΗ
Καταρχήν, να πούμε λίγα λόγια για τον εκχριστιανισμό της Λακωνίας. Είναι γνωστό το κείμενο του Κων/νου Πορφυρογέννητου, ότι επί Βασιλείου Α'’ Μακεδόνος εκχριστιανίστηκαν οι τελευταίοι παγανιστές της Λακωνίας. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως η Μάνη και η Λακωνία δεν είχαν ήδη κατά πλειοψηφία γίνει χριστιανικές, αιώνες πριν τον Βασίλειο τον Α'’. Οι μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν το αντίθετο. Η Λακωνία είχε αξιόλογο χριστιανικό πολιτισμό, αιώνες πριν το Νίκωνα ή τον Βασίλειο τον Α':
-551 μ.Χ. Επί Ιουστινιανού κτίζεται στα ερείπια της Ομηρικής ακρόπολης το κάστρο της Μάϊνας και ιδρύεται η επισκοπή Μαϊνης.
-886 - 911. Στην έκθεση του Λέοντος ΣΤ' του Σοφού μνημονεύεται για πρώτη φορά η επισκοπή Μαϊνης, ότι ήταν από τις αρχαιότερες του Μοριά και ανήκε στην Μητρόπολη Κορίνθου.
«-Στα Άλυκα έχουμε την τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Ανδρέα. Διασωθέντα τμήματα του γλυπτού διακόσμου ανήκουν στον έβδομο αιώνα.
-Στο Μοναστήρι στην Κυπάρισσο η εκκλησούλα της Παναγίας είναι κτισμένη με υλικά που προέρχονται από παλαιοχριστιανική βασιλική. Παρετήρησαν οι αρχαιολόγοι ότι σε φυσικό βράχο είχε σκαλιστεί θρόνος για τον επίσκοπο. Δηλαδή σε παλαιοχριστιανικούς χρόνους στην Κυπάρισσο - παλαιά Καινήπολη - υπάρχει έδρα Επισκόπου.
-Στην Κυπάρισσο υπάρχει και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.
-Ο Δ. Πάλλας, αρχαιολόγος διεθνούς προβολής και κύρους, μικρό τμήμα του γλυπτού διακόσμου, το χαρακτήρισε ως προερχόμενο από καλλιτεχνικό κέντρο ευρισκόμενο εκτός της Μάνης. Παρετήρησε αττικό ύφος. Αυτό βέβαια σήμαινε ότι οι καλλιτέχνες της Μάνης είχαν επαφή με τα εκτός της Μάνης καλλιτεχνικά κέντρα. Σημασία την οποία δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε έχει και η διαπίστωση ότι η βασιλική του Μοναστηρίου πρέπει να εκτίσθη τον 6ο ή τον 5ο αιώνα.
-Αποφασιστικής σημασίας στοιχεία γενικά για την ιστορία της Μάνης και ειδικά για τη Χριστιανική ζωή και δράση των Μανιατών έφεραν οι ανασκαφές στη χερσονίδα Τηγάνι. Γλυπτά του έκτου αιώνος που εχρησιμοποιήθησαν στην τοιχοδομία της βασιλικής δείχνουν ότι στο Τηγάνι υπήρχε παλαιοχριστιανικό κτίσμα. Άλλωστε χριστιανικό κτίσμα σε χερσονησίδα είναι ασφαλώς παλαιότερο της Αραβοκρατίας.
-Πολλά και σημαντικά ευρήματα έδειξαν ότι η χριστιανική ζωή στο Τηγάνι άρχισε από τους πρώτους αιώνες της διάδοσης του Χριστιανισμού και διετηρήθη επί σειρά αιώνων.
-Γλυπτός διάκοσμος παλαιοχριστιανικής βασιλικής βρέθηκε και στο Οίτυλο.
-Στην αυλή των δικαστηρίων του Γυθείου απόκεινται τμήματα γλυπτού διάκοσμου παλαιοχριστιανικής βασιλικής που βρίσκονται στην ακρόπολη του αρχαίου Γυθείου. Φαίνεται πιθανό ότι στο Γύθειο υπήρχε και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.
Οι έρευνες των ειδικών επιστημόνων της χριστιανικής αρχαιολογίας (TRANQAIR και MEGAU) πείθουν απολύτως, ότι στη Μάνη εκαλλιεργήθη ο ονομασθείς θαυμαστός πολιτισμός της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και σημαντικά δημιουργήματα της χριστιανικής τέχνης. Οι εκκλησίες του Μυστρά, δεν θεωρούνται πλέον άσχετες προς την καλλιτεχνική παράδοση που εδημιουργήθη στη Μάνη. Τα αποτελέσματα των αρχαιολογικών ερευνών απέδειξαν ότι ο χριστιανισμός έφτασε στη Μάνη από τους πρώτους αιώνες της διαδόσεώς του. Είναι βέβαιο ότι οι χριστιανικές κοινότητες εδημιούργησαν στη Μάνη πολλούς αιώνες προ της εποχής του Βασιλείου του Μακεδόνος. Ο αραβικός κίνδυνος υπεχρέωνε τους κατοίκους του Γυθείου, της Λας, της Τευθρώνης, της Καινήπολης, της Μέσσας κ.λ.π. να δημιουργήσουν τις εκατοντάδες των οικισμών και χωριών που βρίσκουμε στα υψώματα του Ταϋγέτου, από το Ακρωτήριο Ταίναρο μέχρι το Μαλεύρι και τη Μελτίνη. Αυτοί που άφησαν τα παράλια ζητώντας ασφάλεια στον Ταΰγετο δεν ήταν ειδωλολάτρες αλλά χριστιανοί» (Τα στοιχεία αυτά για τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες στη Λακωνία και τον εκχριστιανισμό της περιοχής προέρχονται από τη μελέτη «Πότε οι Μανιάτες έγιναν Χριστιανοί», του Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, Διδάκτορος φιλοσοφίας).
«Η αντίληψη ότι οι Μανιάτες έγιναν χριστιανοί τον 9ο αιώνα, αποδείχθηκε εσφαλμένη. (...) Η βασιλική στον Άγιο Ανδρέα των Αλύκων (...) ο καθηγητής Ν. Δρανδάκης γράφει: "ίσως πρέπει να θεωρήση τις το κιανόκρανον του Αγίου Ανδρέου ως ανήκον εις τον 7ον ή τον 8ον αιώνα". (...) Κοντά στη θέση Μοναστήρι στην Κυπάρισσο μικρή εκκλησία της Κοιμήσεως της Παναγίας φαίνεται κτισμένη με υλικά που στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από αρχαία κτίσματα. Η έρευνα έδειξε πως το αρχαίο κτίσμα ήταν παλαιοχριστιανική βασιλική. Βασιλική στον Άγιο Πέτρο. Διάφορα ευρήματα έδειξαν ότι και στον Άγιο Πέτρο υπήρχε παλαιοχριστιανική βασιλική. (...) Ο Δρανδάκης σχημάτισε τη γνώμη ότι "η επιπεδόγλυφος τεχνική του αναγλύφου της Μάνης δεν εμποδίζει την απόδοσιν αυτού εις τον 6ον ή και εις προγενέστερον αιώνα". (...) Η βασιλική του Μοναστηρίου δύναται να υποληφθή ως έργον του 6ου αιώνος, ίσως δ’ε από του τέλους της 5ης εκατονταετηρίδος χρονολογείται η κείμενη εν τη τοποθεσία Άγιος Πέτρος. (...) Τηγάνι: για τον χρόνο οικοδομής του αρχικού ναού ο Δρανδάκης θεωρεί σημαντική την παρατήρηση του καθηγητού Δ. Πάλλα, κατά τον οποίο η θέση του μνημείου "σε χερσονησίδα προϋποθέτει χρόνους πριν από την αραβική θαλασσοκρατία" (...) Βρέθηκε τμήμα θωράκιου, του οποίου τα χαρακτηριστικά δείχνουν δημιούργημα του 5ου ή 6ου αιώνα. Στην ίδια εποχή πρέπει να ανήκει και τμήμα κιονόκρανου που βρέθηκε εκεί. (...) Οι έρευνες του 1979 έφεραν στο φως στοιχεία, τα οποία οδήγησαν τους ερευνητές στη γνώμη ότι η βασιλική που μελετούσαν στο Τηγάνι ανήκει στον 7ον αιώνα. Με αυτήν την άποψη συμφωνούν παρατηρήσεις του καθηγητού Π. Βοσκόπουλου. (...) Στο μεσαίο κλίτος της βασιλικής ανασκάφηκαν 29 τάφοι, στους οποίους βρέθηκαν νομίσματα του Τιβέριου του Β'’ και του Μαυρίκιου, και αυτό οδήγησε τους ερευνητές στην άποψη ότι οι τάφοι ανήκουν στο τέλος του 6ου αιώνος μέχρι τις αρχές του 7ου. (...) Τα πορίσματα των αρχαιολόγων, έχουν έτσι (ΠΑΕ (1980), σ. 257): "(...) Ο σεισμός του 551 που ακολούθησε ίσως κατέστρεψε την παλιά εκκλησία μέσα στην οποία θα βρίσκονταν οι τάφοι. Το κάστρο θα (...) παρέμεινε ακατοίκητο μέχρι (...) την ίδρυση του θέματος Ελλάδας προς το τέλος του 7ου αι. Τότε φαίνεται εγκαταστάθηκε ξανά η φρουρά στο Τηγάνι και κτίστηκε η βασιλική που ανασκάφηκε μέχρι τώρα". (...) Η έκθεση των ανασκαφών του 1981 (ΠΑΕ (1981), σ. 252): "(...) το αρχικό κτίριο μέσα στο οποίο βρίσκονταν οι τάφοι καταστράφηκε στα μέσα του 6ου αι. με το μεγάλο σεισμό του 550-51. Επομένως τα κτερίσματα που βρέθηκαν μέσα στους τάφους μπορούν να χρονολογηθούν στον 5ο με α’' μισό του 6ου αι.". Στο ναό του Αγίου Νικολάου στον Κοτρώνα οι σχετικές έρευνες έδειξαν ότι το ανατολικό τμήμα αποτελεί αρχαιότερο πυρήνα κτίσματος βυζαντινών ίσως χρόνων. Στο νότιο τοίχο του ναού αυτού είναι εντοιχισμένες δύο πλάκες, η μια είναι παλαιοχριστιανική από εγχώριο ερυθρό μάρμαρο με ανάγλυφο σταυρό και τα αποκαλυπτικά Α και Ω. Από τις πληροφορίες αυτές συνάγεται πως έχουμε και εδώ παλαιοχριστιανική εκκλησία. Στο Μουσείο του Γύθειου βρίσκονται κιονόκρανα προερχόμενα από παλαιοχριστιανικό ναό. Επίσης τμήματα γλυπτού διακόσμου παλαιοχριστιανικής βασιλικής που ήταν χτισμένη στην Ακρόπολη. Από τα υπάρχοντα στοιχεία μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι μια τουλάχιστον παλαιοχριστιανική βασιλική υπήρχε στο Γύθειο και φαίνεται ότι μάλλον ήσαν και περισσότερες. (...) "Εις την περιοχήν της Μέσα Μάνης ο ναός του Αγίου Προκόπιου, τον οποίον εθεώρησα ως εικονομαχικόν κτίσμα του 9ου αιώνος". (...) "Εν Μάνη διεσώθηκαν τοιχογραφίαι και της εικονοκλαστικής, ως νομίζω, περιόδου, σπανιόταται εν Ελλάδι" (Ν. Β. Δρανδάκη, Βυζαντιναί τοιχογραφίαι της Μέσα Μάνης, σ. 113-5). (...) Οι ειδικοί μελετητές παρατήρησαν έργα εικονομαχικής περιόδου, γλυπτά του 7ου και 8ου αιώνος, και αυτό σημαίνει ότι και στην περίοδο που παρατηρείται κάποια ύφεση δραστηριοτήτων στην Πελοπόννησο, στη Μάνη συνεχίζεται η δημιουργία έργων τέχνης. (...) Στη Χερσόνησο του Ταινάρου από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες αρχίζει η κατασκευή χριστιανικών κτισμάτων και δημιουργείται τοπική καλλιτεχνική παράδοση. Η δημιουργία των έργων αυτών αρχίζει, καθώς είδαμε, τον τέταρτον και πέμπτον αι. και διατηρείται σε μια αδιάσπαστη συνέχεια μέχρι τα νεώτερα χρόνια. (...) Την ανατολική πλευρά της Μάνης ο Νίκων δεν την γνώρισε. Έναν τουλάχιστον αιώνα προ της εμφανίσεως του Νίκωνος υπάρχει επισκοπή στην περιοχή αυτή και οι χριστιανικές κοινότητες είχαν δημιουργηθεί από τους χρόνους που χτίστηκαν οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές τις οποίες αναφέρουμε» (Ανάργυρου Ι. Κουτσιλιέρη, Ιστορία της Μάνης, εκδ. Παπαδήμα, σ. 138-154 και 179). Βεβαίως, όχι μόνο ο Μωριάς και ειδικότερα η Λακωνία ήταν χριστιανικότατα (πλην των Σλάβων παγανιστών εποίκων της) αλλά στα χώματα αυτά έδρασαν ο αγιος Αθανάσιος (818-885), επίσκοπος Μεθώνης, ο άγιος Θεόκλητος (+870), επίσκοπος Λακεδαιμονίας, ο άγιος Πέτρος (852-922), επίσκοπος Άργους, καταγώμενος από την Πόλη, ο όσιος Θεοδόσιος ο νέος (862-921), ασκητής στην Αργολίδα, ο άγιος Θεόδωρος (+922), που ασκήτευσε στη Μονεμβασιά και τα Κύθηρα, ενώ ο όσιος Νίκωνας έζησε από το 925-30 ώς 1005. Διασώζονται επίσης τα θαύματα που επιτέλεσαν οι άγιοι Ανάργυροι, Κύρος και Ιωάννης, κατά τη διάρκεια της αραβικής επίθεσης στην Μονεμβασιά. Διαπιστώνουμε ότι κάθε άλλο παρά ειδωλολάτρες ήταν οι Πελοποννήσιοι ώς τον ερχομό του όσιου Νίκωνα, αφού υπάρχουν τόσοι άγιοι έναν αιώνα πριν τον όσιο Νίκωνα. Ειδικότερα ο άγιος Θεόκλητος όντας επίσκοπος Σπάρτης συνιστά απόδειξη της χριστιανικότητας της πόλης αυτής, ενάντια σε όσα λένε οι Νεοπαγανιστές. Εδώ να προσθέσουμε ακόμη μια αντίφαση των τελευταίων. Ενώ ο Ρασσιάς γράφει για τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Ζ' Πορφυρογέννητο ότι «αγνοούσε παντελώς την ελλαδική πραγματικότητα» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 10), ωστόσο παρακάτω (ό.π., σ. 64), σύμφωνα με τη γνωστή πλέον νεοπαγανιστική τακτική, παραθέτει ως αξιόπιστη την λανθασμένη, όπως πλέον έχει αποδειχθεί – πληροφορία του Πορφυρογέννητου περί ύπαρξης Εθνικών Ελλήνων στους χρόνους του Βασίλειου του Α'’ (867-886 μ.Χ.) Προφανώς οποιοσδήποτε «παντελώς αναξιόπιστος» άνθρωπος μεταμορφώνεται σε «αξιόπιστο», αρκεί να λέει ο,τιδήποτε συμφέρει τους Νεοπαγανιστές.
«Αφού μετέβη σε πολλές ανατολικές περιοχές και τρανώς εκήρυξε την μετάνοια (..) αποφάσισε να πλεύση στην νήσο της Κρήτης. (...) Παρέπλευσε δε την νήσο, η οποία προ πολλού είχε αποσπασθή από τα χέρια των Αγαρηνών και επανενωθή στη Ρωμαϊκή επικράτεια από τον Νικηφόρον, τον αοίδιμο βασιλέα (...). Έφερε δε ακόμη η νήσος λείψανα της μιαράς, των Αγαρηνών, κακοπιστίας, επειδή οι κάτοικοι αυτής, από τον χρόνο και την μακρά με τους Σαρακηνούς συμβίωση, είχαν παρασυρθή στα ήθη εκείνων και στις βδελυρές και ανίερες τελετές. Όταν, λοιπόν, άρχισε να βοά ο Μέγας, το Μετανοείτε, κατά την συνήθειά του, εκείνοι επειδή φοβήθηκαν από το παράξενο και αλλόκοτο αυτό κήρυγμα και πυρπολήθηκαν από θυμό, επιτέθηκαν σφοδρώς κατά του δικαίου, θέλοντες να τον φονεύσουν. Διότι τους άναβε μεγάλη μανία το καινούργιο και ασυνήθιστο πράγμα, επειδή, όπως ειπώθηκε, είχαν παρασυρθή στην δεισιδαίμονα πλάνη των Σαρακηνών. Όταν, λοιπόν, είδε, ο μακάριος, το σκληρό και ατίθασο του χαρακτήρα τους, και κατενόησε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να νικήση την αντίδρασί τους χωρίς κάποιο σοφό σχέδιο (...). Αφού, λοιπόν, εγκατέλειψε τον τρόπο αυτόν του κηρύγματος της μετανοίας, έλαβε ιδιαιτέρως μερικούς εξ αυτών, τους οποίους εγνώριζε ότι διέφεραν από τους άλλους κατά την γνώσι και την αποδοχή του καλού, και κατ' αρχάς μεν, με μειλιχίους λόγους κατεπράυνε, όσο το δυνατόν, την σκληρή και άκαμπτη γνώμη τους, έπειτα δε, με κάποια ηρεμία προσήγγιζε την καρδιά τους και ήλεγχε τις κρυφές τους πράξεις (..). Και αυτοί, όταν εγνώρισαν την πολλήν αρετή που ενοικούσε σε αυτόν, αμέσως, ο μεν θυμός τους κατέπαυσε κα η ραγδαία οργή τους σταματούσε, και η αρετή του ανδρός τούς καταπληγομένους [από την αμαρτία] φιλοτιμούσε προς οικοδομή˙ και οδηγούντο στην απλανή πίστι, μετατρέποντες το μέγεθος της απεχθείας σε μέγεθος ευνοίας και επιδόσεως στο καλό˙ διότι η συνήθεια γίνεται οδός για τα μεγαλύτερα και τελειότερα, σύμφωνα με το λεχθέν. (...) Από τότε, λοιπόν, οι Κρήτες, επειδή τον επίστευσαν ως απόστολον σταλέντα από τον Θεόν, διεφήμισαν σε όλη την νήσο τα αναφερόμενα σε αυτόν, και από τότε όλοι του εφέροντο επιεικώς (..) και ό,τι αυτός έλεγε και όριζε, ήταν για εκείνους νόμος.
Αφού, λοιπόν, μετά εξασφάλισε άνεσι ο μακάριος, εκήρυξε τα συνήθη και πρέποντα, και εφώτισε και εδίδαξε όλους, και προς την αληθινή πίστι εχειραγώγησε και παραμέρισε κάθε εμπόδιο από το μέσον, και πολλές εκκλησίες έκτισε σε όλη την νήσο, και ιερείς και διακόνους και νεωκόρους και όλη την άλλη τάξι εγκατέστησε και ερρύθμισε, και καθώς πρέπει να ζουν παρήγγειλε. Επί πέντε δε ολόκληρα χρόνια αφού εκανόνισε καλώς τα πάντα, όσα ήσαν στην σκέψι και την πρόθεσί του, ώστε «μηδένα τῶν Κρητῶν καταλεῖψαι ἀσυντελῆ τοῦ καλοῦ» (...).
Παρατηρούμε ότι:
1) Ο βιογράφος συνεχώς μιλά για Κρήτες που είχαν εξισλαμιστεί κι όχι για παγανιστές Κρήτες. Η γνώμη των αρχαιολατρών είναι αισχρότατο ψέμμα.
2) Ο όσιος Νίκωνας δεν χρησιμοποίησε κανενός είδους βία για να τους μεταστρέψει στο Χριστιανισμό. Το αντίθετο μάλιστα, τους έπεισε με τα λόγια και τα θαύματά του, με ήπιο τρόπο.
16b β) ΣΠΑΡΤΗ
Καταρχήν, να πούμε λίγα λόγια για τον εκχριστιανισμό της Λακωνίας. Είναι γνωστό το κείμενο του Κων/νου Πορφυρογέννητου, ότι επί Βασιλείου Α'’ Μακεδόνος εκχριστιανίστηκαν οι τελευταίοι παγανιστές της Λακωνίας. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως η Μάνη και η Λακωνία δεν είχαν ήδη κατά πλειοψηφία γίνει χριστιανικές, αιώνες πριν τον Βασίλειο τον Α'’. Οι μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν το αντίθετο. Η Λακωνία είχε αξιόλογο χριστιανικό πολιτισμό, αιώνες πριν το Νίκωνα ή τον Βασίλειο τον Α':
-551 μ.Χ. Επί Ιουστινιανού κτίζεται στα ερείπια της Ομηρικής ακρόπολης το κάστρο της Μάϊνας και ιδρύεται η επισκοπή Μαϊνης.
-886 - 911. Στην έκθεση του Λέοντος ΣΤ' του Σοφού μνημονεύεται για πρώτη φορά η επισκοπή Μαϊνης, ότι ήταν από τις αρχαιότερες του Μοριά και ανήκε στην Μητρόπολη Κορίνθου.
«-Στα Άλυκα έχουμε την τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Ανδρέα. Διασωθέντα τμήματα του γλυπτού διακόσμου ανήκουν στον έβδομο αιώνα.
-Στο Μοναστήρι στην Κυπάρισσο η εκκλησούλα της Παναγίας είναι κτισμένη με υλικά που προέρχονται από παλαιοχριστιανική βασιλική. Παρετήρησαν οι αρχαιολόγοι ότι σε φυσικό βράχο είχε σκαλιστεί θρόνος για τον επίσκοπο. Δηλαδή σε παλαιοχριστιανικούς χρόνους στην Κυπάρισσο - παλαιά Καινήπολη - υπάρχει έδρα Επισκόπου.
-Στην Κυπάρισσο υπάρχει και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.
-Ο Δ. Πάλλας, αρχαιολόγος διεθνούς προβολής και κύρους, μικρό τμήμα του γλυπτού διακόσμου, το χαρακτήρισε ως προερχόμενο από καλλιτεχνικό κέντρο ευρισκόμενο εκτός της Μάνης. Παρετήρησε αττικό ύφος. Αυτό βέβαια σήμαινε ότι οι καλλιτέχνες της Μάνης είχαν επαφή με τα εκτός της Μάνης καλλιτεχνικά κέντρα. Σημασία την οποία δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε έχει και η διαπίστωση ότι η βασιλική του Μοναστηρίου πρέπει να εκτίσθη τον 6ο ή τον 5ο αιώνα.
-Αποφασιστικής σημασίας στοιχεία γενικά για την ιστορία της Μάνης και ειδικά για τη Χριστιανική ζωή και δράση των Μανιατών έφεραν οι ανασκαφές στη χερσονίδα Τηγάνι. Γλυπτά του έκτου αιώνος που εχρησιμοποιήθησαν στην τοιχοδομία της βασιλικής δείχνουν ότι στο Τηγάνι υπήρχε παλαιοχριστιανικό κτίσμα. Άλλωστε χριστιανικό κτίσμα σε χερσονησίδα είναι ασφαλώς παλαιότερο της Αραβοκρατίας.
-Πολλά και σημαντικά ευρήματα έδειξαν ότι η χριστιανική ζωή στο Τηγάνι άρχισε από τους πρώτους αιώνες της διάδοσης του Χριστιανισμού και διετηρήθη επί σειρά αιώνων.
-Γλυπτός διάκοσμος παλαιοχριστιανικής βασιλικής βρέθηκε και στο Οίτυλο.
-Στην αυλή των δικαστηρίων του Γυθείου απόκεινται τμήματα γλυπτού διάκοσμου παλαιοχριστιανικής βασιλικής που βρίσκονται στην ακρόπολη του αρχαίου Γυθείου. Φαίνεται πιθανό ότι στο Γύθειο υπήρχε και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.
Οι έρευνες των ειδικών επιστημόνων της χριστιανικής αρχαιολογίας (TRANQAIR και MEGAU) πείθουν απολύτως, ότι στη Μάνη εκαλλιεργήθη ο ονομασθείς θαυμαστός πολιτισμός της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και σημαντικά δημιουργήματα της χριστιανικής τέχνης. Οι εκκλησίες του Μυστρά, δεν θεωρούνται πλέον άσχετες προς την καλλιτεχνική παράδοση που εδημιουργήθη στη Μάνη. Τα αποτελέσματα των αρχαιολογικών ερευνών απέδειξαν ότι ο χριστιανισμός έφτασε στη Μάνη από τους πρώτους αιώνες της διαδόσεώς του. Είναι βέβαιο ότι οι χριστιανικές κοινότητες εδημιούργησαν στη Μάνη πολλούς αιώνες προ της εποχής του Βασιλείου του Μακεδόνος. Ο αραβικός κίνδυνος υπεχρέωνε τους κατοίκους του Γυθείου, της Λας, της Τευθρώνης, της Καινήπολης, της Μέσσας κ.λ.π. να δημιουργήσουν τις εκατοντάδες των οικισμών και χωριών που βρίσκουμε στα υψώματα του Ταϋγέτου, από το Ακρωτήριο Ταίναρο μέχρι το Μαλεύρι και τη Μελτίνη. Αυτοί που άφησαν τα παράλια ζητώντας ασφάλεια στον Ταΰγετο δεν ήταν ειδωλολάτρες αλλά χριστιανοί» (Τα στοιχεία αυτά για τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες στη Λακωνία και τον εκχριστιανισμό της περιοχής προέρχονται από τη μελέτη «Πότε οι Μανιάτες έγιναν Χριστιανοί», του Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, Διδάκτορος φιλοσοφίας).
«Η αντίληψη ότι οι Μανιάτες έγιναν χριστιανοί τον 9ο αιώνα, αποδείχθηκε εσφαλμένη. (...) Η βασιλική στον Άγιο Ανδρέα των Αλύκων (...) ο καθηγητής Ν. Δρανδάκης γράφει: "ίσως πρέπει να θεωρήση τις το κιανόκρανον του Αγίου Ανδρέου ως ανήκον εις τον 7ον ή τον 8ον αιώνα". (...) Κοντά στη θέση Μοναστήρι στην Κυπάρισσο μικρή εκκλησία της Κοιμήσεως της Παναγίας φαίνεται κτισμένη με υλικά που στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από αρχαία κτίσματα. Η έρευνα έδειξε πως το αρχαίο κτίσμα ήταν παλαιοχριστιανική βασιλική. Βασιλική στον Άγιο Πέτρο. Διάφορα ευρήματα έδειξαν ότι και στον Άγιο Πέτρο υπήρχε παλαιοχριστιανική βασιλική. (...) Ο Δρανδάκης σχημάτισε τη γνώμη ότι "η επιπεδόγλυφος τεχνική του αναγλύφου της Μάνης δεν εμποδίζει την απόδοσιν αυτού εις τον 6ον ή και εις προγενέστερον αιώνα". (...) Η βασιλική του Μοναστηρίου δύναται να υποληφθή ως έργον του 6ου αιώνος, ίσως δ’ε από του τέλους της 5ης εκατονταετηρίδος χρονολογείται η κείμενη εν τη τοποθεσία Άγιος Πέτρος. (...) Τηγάνι: για τον χρόνο οικοδομής του αρχικού ναού ο Δρανδάκης θεωρεί σημαντική την παρατήρηση του καθηγητού Δ. Πάλλα, κατά τον οποίο η θέση του μνημείου "σε χερσονησίδα προϋποθέτει χρόνους πριν από την αραβική θαλασσοκρατία" (...) Βρέθηκε τμήμα θωράκιου, του οποίου τα χαρακτηριστικά δείχνουν δημιούργημα του 5ου ή 6ου αιώνα. Στην ίδια εποχή πρέπει να ανήκει και τμήμα κιονόκρανου που βρέθηκε εκεί. (...) Οι έρευνες του 1979 έφεραν στο φως στοιχεία, τα οποία οδήγησαν τους ερευνητές στη γνώμη ότι η βασιλική που μελετούσαν στο Τηγάνι ανήκει στον 7ον αιώνα. Με αυτήν την άποψη συμφωνούν παρατηρήσεις του καθηγητού Π. Βοσκόπουλου. (...) Στο μεσαίο κλίτος της βασιλικής ανασκάφηκαν 29 τάφοι, στους οποίους βρέθηκαν νομίσματα του Τιβέριου του Β'’ και του Μαυρίκιου, και αυτό οδήγησε τους ερευνητές στην άποψη ότι οι τάφοι ανήκουν στο τέλος του 6ου αιώνος μέχρι τις αρχές του 7ου. (...) Τα πορίσματα των αρχαιολόγων, έχουν έτσι (ΠΑΕ (1980), σ. 257): "(...) Ο σεισμός του 551 που ακολούθησε ίσως κατέστρεψε την παλιά εκκλησία μέσα στην οποία θα βρίσκονταν οι τάφοι. Το κάστρο θα (...) παρέμεινε ακατοίκητο μέχρι (...) την ίδρυση του θέματος Ελλάδας προς το τέλος του 7ου αι. Τότε φαίνεται εγκαταστάθηκε ξανά η φρουρά στο Τηγάνι και κτίστηκε η βασιλική που ανασκάφηκε μέχρι τώρα". (...) Η έκθεση των ανασκαφών του 1981 (ΠΑΕ (1981), σ. 252): "(...) το αρχικό κτίριο μέσα στο οποίο βρίσκονταν οι τάφοι καταστράφηκε στα μέσα του 6ου αι. με το μεγάλο σεισμό του 550-51. Επομένως τα κτερίσματα που βρέθηκαν μέσα στους τάφους μπορούν να χρονολογηθούν στον 5ο με α’' μισό του 6ου αι.". Στο ναό του Αγίου Νικολάου στον Κοτρώνα οι σχετικές έρευνες έδειξαν ότι το ανατολικό τμήμα αποτελεί αρχαιότερο πυρήνα κτίσματος βυζαντινών ίσως χρόνων. Στο νότιο τοίχο του ναού αυτού είναι εντοιχισμένες δύο πλάκες, η μια είναι παλαιοχριστιανική από εγχώριο ερυθρό μάρμαρο με ανάγλυφο σταυρό και τα αποκαλυπτικά Α και Ω. Από τις πληροφορίες αυτές συνάγεται πως έχουμε και εδώ παλαιοχριστιανική εκκλησία. Στο Μουσείο του Γύθειου βρίσκονται κιονόκρανα προερχόμενα από παλαιοχριστιανικό ναό. Επίσης τμήματα γλυπτού διακόσμου παλαιοχριστιανικής βασιλικής που ήταν χτισμένη στην Ακρόπολη. Από τα υπάρχοντα στοιχεία μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι μια τουλάχιστον παλαιοχριστιανική βασιλική υπήρχε στο Γύθειο και φαίνεται ότι μάλλον ήσαν και περισσότερες. (...) "Εις την περιοχήν της Μέσα Μάνης ο ναός του Αγίου Προκόπιου, τον οποίον εθεώρησα ως εικονομαχικόν κτίσμα του 9ου αιώνος". (...) "Εν Μάνη διεσώθηκαν τοιχογραφίαι και της εικονοκλαστικής, ως νομίζω, περιόδου, σπανιόταται εν Ελλάδι" (Ν. Β. Δρανδάκη, Βυζαντιναί τοιχογραφίαι της Μέσα Μάνης, σ. 113-5). (...) Οι ειδικοί μελετητές παρατήρησαν έργα εικονομαχικής περιόδου, γλυπτά του 7ου και 8ου αιώνος, και αυτό σημαίνει ότι και στην περίοδο που παρατηρείται κάποια ύφεση δραστηριοτήτων στην Πελοπόννησο, στη Μάνη συνεχίζεται η δημιουργία έργων τέχνης. (...) Στη Χερσόνησο του Ταινάρου από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες αρχίζει η κατασκευή χριστιανικών κτισμάτων και δημιουργείται τοπική καλλιτεχνική παράδοση. Η δημιουργία των έργων αυτών αρχίζει, καθώς είδαμε, τον τέταρτον και πέμπτον αι. και διατηρείται σε μια αδιάσπαστη συνέχεια μέχρι τα νεώτερα χρόνια. (...) Την ανατολική πλευρά της Μάνης ο Νίκων δεν την γνώρισε. Έναν τουλάχιστον αιώνα προ της εμφανίσεως του Νίκωνος υπάρχει επισκοπή στην περιοχή αυτή και οι χριστιανικές κοινότητες είχαν δημιουργηθεί από τους χρόνους που χτίστηκαν οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές τις οποίες αναφέρουμε» (Ανάργυρου Ι. Κουτσιλιέρη, Ιστορία της Μάνης, εκδ. Παπαδήμα, σ. 138-154 και 179). Βεβαίως, όχι μόνο ο Μωριάς και ειδικότερα η Λακωνία ήταν χριστιανικότατα (πλην των Σλάβων παγανιστών εποίκων της) αλλά στα χώματα αυτά έδρασαν ο αγιος Αθανάσιος (818-885), επίσκοπος Μεθώνης, ο άγιος Θεόκλητος (+870), επίσκοπος Λακεδαιμονίας, ο άγιος Πέτρος (852-922), επίσκοπος Άργους, καταγώμενος από την Πόλη, ο όσιος Θεοδόσιος ο νέος (862-921), ασκητής στην Αργολίδα, ο άγιος Θεόδωρος (+922), που ασκήτευσε στη Μονεμβασιά και τα Κύθηρα, ενώ ο όσιος Νίκωνας έζησε από το 925-30 ώς 1005. Διασώζονται επίσης τα θαύματα που επιτέλεσαν οι άγιοι Ανάργυροι, Κύρος και Ιωάννης, κατά τη διάρκεια της αραβικής επίθεσης στην Μονεμβασιά. Διαπιστώνουμε ότι κάθε άλλο παρά ειδωλολάτρες ήταν οι Πελοποννήσιοι ώς τον ερχομό του όσιου Νίκωνα, αφού υπάρχουν τόσοι άγιοι έναν αιώνα πριν τον όσιο Νίκωνα. Ειδικότερα ο άγιος Θεόκλητος όντας επίσκοπος Σπάρτης συνιστά απόδειξη της χριστιανικότητας της πόλης αυτής, ενάντια σε όσα λένε οι Νεοπαγανιστές. Εδώ να προσθέσουμε ακόμη μια αντίφαση των τελευταίων. Ενώ ο Ρασσιάς γράφει για τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Ζ' Πορφυρογέννητο ότι «αγνοούσε παντελώς την ελλαδική πραγματικότητα» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 10), ωστόσο παρακάτω (ό.π., σ. 64), σύμφωνα με τη γνωστή πλέον νεοπαγανιστική τακτική, παραθέτει ως αξιόπιστη την λανθασμένη, όπως πλέον έχει αποδειχθεί – πληροφορία του Πορφυρογέννητου περί ύπαρξης Εθνικών Ελλήνων στους χρόνους του Βασίλειου του Α'’ (867-886 μ.Χ.) Προφανώς οποιοσδήποτε «παντελώς αναξιόπιστος» άνθρωπος μεταμορφώνεται σε «αξιόπιστο», αρκεί να λέει ο,τιδήποτε συμφέρει τους Νεοπαγανιστές.
Πηγή: ierosolymitissa.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου