Η Αγία Τριάδα στην Αγία Γραφή.
Οι λέξεις "Αγία Τριάδα" δεν υπάρχουν στην Αγία Γραφή, εν τούτοις υπάρχουν πολλοί στίχοι που επιβεβαιώνουν την τρισυπόστατη φύση του Θεού:
Δευτερονόμιον 6,4 "῎Ακουε, ᾿Ισραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι·"
Εδώ ο Θεός είναι ένας κάτι που και ο Ιησούς Χριστός επιβεβαίωσε:
Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον 12,29 "ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι πρώτη πάντων ἐντολή· ἄκουε, ᾿Ισραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι·"
Η Αγία Γραφή επίσης επιβεβαιώνει ότι:
O Πατέρας είναι Θεός: Προς Κορινθίους Α' 8,6 "ἀλλ᾿ ἡμῖν εἷς Θεὸς ὁ πατήρ, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν, καὶ εἷς Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός, δι᾿ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς δι᾿ αὐτοῦ."
O Υιός του Ιησούς είναι Θεός: Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 1,1 "ΕΝ ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος.", Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 5,18 "διὰ τοῦτο οὖν μᾶλλον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ μόνον ἔλυε τὸ σάββατον, ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ Θεῷ."
Tο Άγιο Πνεύμα είναι Θεός: Πράξεις 5,3-4 "εἶπε δὲ Πέτρος· ᾿Ανανία, διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου; οὐχὶ μένον σοι ἔμενε καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχε; τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο; οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ."
Οι ανωτέρω στίχοι αναφέρουν ότι υπάρχει μόνο ένας Θεός, άρα κατά τα δόγματα που πιστεύουν στην τρισυπόστατη μορφή του Θεού, ο Θεός είναι ένας σε τρεις θεϊκές υποστάσεις:
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 3,16 "καὶ βαπτισθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος· καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ᾿ αὐτόν·"
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 3,17 "καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα"
Προς Κορινθίους Β' 13,14 "῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν."
Επιστολή Πέτρου Α' 1,2 "κατά πρόγνωσιν Θεοῦ πατρός, ἐν ἁγιασμῷ Πνεύματος, εἰς ὑπακοὴν καὶ ραντισμὸν αἵματος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ· χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη."
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 28,19 "πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος"
Eπιστολή Ιωάννου Α' 5,7 "ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι· καὶ τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ,"
Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 10,30 "ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν."
Ακόμη η Αγία Γραφή επιβεβαιώνει ότι:
1) Υπάρχει ένας Θεός: Δευτερονόμιο 6,4. Α' Κορινθίους 8,4., Γαλάτας 3,20. Α' Τιμόθεον 2,5.
2) Η Αγία Τριάδα προϋποθέτει τρία Πρόσωπα, Γένεσις 1,1. 1,26. 3,22. 11,7. Ησαΐας 6,8. 48,16. 61,1. Ματθαίον 3,16-17. 28,19. Β' Κορινθίους 13,14.
3) Τα μέλη της Τριάδας αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως ένα σε διαφορετικούς παραγράφους. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο «ΚΥΡΙΟΣ» αναγνωρίζεται από τον «Κύριο» (Γένεσις 19,24. Ωσηέ 1,4). Ο «ΚΥΡΙΟΣ» έχει τον «Υιό» (Ψαλμός 2,7. 12. Παροιμίες 30,2-4). Το Πνεύμα αναγνωρίζεται από τον «ΚΥΡΙΟ» (Αριθμοί 27,18) και από τον «Θεό» (Ψαλμός 51,10-12). Ο Θεός Υιός αναγνωρίζεται από τον Θεό Πατέρα (Ψαλμός 45,6-7. Προς Εβραίους 1,8-9). Στην Καινή Διαθήκη, στο κατά Ιωάννην 14,16-17 ο Ιησούς μιλά στον Πατέρα περί της αποστολής του Παρακλήτου, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δείχνει ότι ο Ιησούς δεν θεωρούσε τον εαυτό Του Πατέρα ή Άγιο Πνεύμα. Λάβετε υπ’ όψιν όλα τα άλλα χωρία των Ευαγγελίων όπου ο Ιησούς μιλά με τον Πατέρα.
4) Κάθε πρόσωπο της Τριάδας είναι Θεός, Ο Πατέρας είναι Θεός, Ιωάννην 6,27. Προς Ρωμαίους 1,7. Α' Πέτρου 1,2. Ο Υιός είναι Θεός, Ιωάννην 1,1. 14, Προς Ρωμαίους 9,5. Προς Κολοσσαείς 2,9. Προς Εβραίους 1,8. Α' Ιωάννου 5,20. Το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός, Πράξεις 5,3-4. Α' Κορινθίους 3,16. Εκείνος που ενοικεί είναι το Άγιο Πνεύμα Προς Ρωμαίους 8,9. Ιωάννην 14,16-17. Πράξεις 2,1-4.
5) Η υπακοή μέσα στην Αγία Τριάδα, Η Αγία Γραφή δείχνει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι υπάκουο στον Πατέρα και τον Υιό, ενώ ο Υιός είναι υπάκουος στον Πατέρα. Αυτή είναι μια εσωτερική σχέση, η οποία δεν αρνείται τη θεότητα οποιουδήποτε προσώπου της Τριάδας. Αυτό είναι απλά πεδίο στο οποίο ο νους μας δεν μπορεί να καταλάβει κάθε τι που αφορά τον απεριόριστο Θεό. Σχετικά με τον Υιό, Λουκάν 22,42. Ιωάννην 5,36. Ιωάννην 20,21. Α' Ιωάννου 4,14. Σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, Ιωάννην 14,16. 14,26. 15,26. 16,7 και ιδιαιτέρα το Ιωάννην 16,13-14.
6) Οι ρόλοι το κάθε μέλος της Τριάδας, Ο Πατέρας είναι εν τέλει πηγή η αιτία, α) του σύμπαντος (Α' Κορινθίου 8,6. Αποκάλυψη 4,11) β) της θεϊκής αποκαλύψεως (Αποκάλυψη 1,1) γ) της σωτηρίας (Ιωάννην 3,16-17) και δ) των έργων του Ιησού ως ανθρώπου (Ιωάννην 5,17. 14,10). Ο Πατέρας είναι αυτός από τον οποίο αρχίζουν τα πάντα.
Ο Πατέρας πραγματοποιεί διά του Υιού α) την δημιουργία και την διατήρηση του σύμπαντος (Α' Κορινθίους 8,6. Ιωάννην 1,3. Προς Κολοσσαείς 1,16-17). β) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 1,1. Ματθαίον 11,27. Ιωάννην 16,12-15. Αποκάλυψη 1,1), και γ) την σωτηρία (Β’ Κορινθίους 5,19. Ματθαίον 1,21. Ιωάννην 4,42).
Το Άγιο Πνεύμα είναι εκείνο δια του οποίου ο Πατέρας πραγματοποιεί τα ακόλουθα έργα, α) την δημιουργία και διατήρηση του σύμπαντος (Γένεσις 1,2. Ιώβ 26,13. Ψαλμός 104,30). β) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 16,12-15. Εφεσίους 3,5. Β' Πέτρου 1,21), γ) την σωτηρία (Ιωάννην 3,6. προς Τίτον 3,5. Α' Πέτρου 1,2) και δ) τα έργα του Ιησού (Ησαΐας 61,1. Πράξεις 10,38). Συνεπώς ο Πατέρας πραγματοποιεί όλα αυτά με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.
Η Τριαδική Θεοφάνεια στη Θεία Λειτουργία.
Η Ορθόδοξη λατρεία έχει θεολογικό χαρακτήρα. Στην υμνογραφία της Εκκλησίας μας κυριαρχούν από το ένα άκρο ως το άλλο το Τριαδικό και το Χριστολογικό δόγμα. Ιδιαίτερα στη Θεία Λειτουργία, που είναι το κέντρο και η αποκορύφωση της λατρείας, αφού σ' αυτήν τελείται η Θεία Ευχαριστία, η Τριαδική Θεοφάνεια, είναι έκδηλη.
Η Θεία Λειτουργία αναφέρεται στον Τριαδικό Θεό, στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Όλες οι ευχές της Λειτουργίας καταλήγουν στη δοξολόγηση του Τριαδικού Θεού: «"Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι...». Ο χορός εξάλλου ψάλλει ύμνους στην Αγία Τριάδα. Μετά την εκφώνηση «Ότι Άγιος ει ο Θεός ημών...» ο λαός εκδηλώνοντας την πεποίθηση του, ότι πράγματι ο Θεός είναι ο απόλυτα άγιος, απαντά με τον τρισάγιο ύμνο: «"Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, έλέησον ημάς».
Μετά την ευχή της προσκομιδής, στο παράγγελμα του διακόνου «Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία όμολογήσωμεν», ο λαός απαντά: «Πατέρα, Υιόν και "Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον». Και ο επινίκιος ύμνος «"Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού», που άκουσε ο Ησαΐας να ψάλλεται από τους αγγέλους υποδηλώνει την τριαδικότητα του Θεού.
Η Αναφορά κυρίως, που αρχίζει με την κλήση σε προσοχή, «Στώμεν καλώς...» και τελειώνει με την απόλυση των πιστών, απευθύνεται προς την Αγία Τριάδα. Στον καθαγιασμό των τιμίων δώρων συμμετέχουν και τα τρία πρόσωπα της Θεότητας.
Η κεντρική θέση του Τριαδικού δόγματος στην Ορθόδοξη πίστη και λατρευτική ζωή οφείλεται στο γεγονός ότι με την Αγία Τριάδα πραγματοποιείται η πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου, η ανακαίνιση της θείας εικόνας που υπάρχει μέσα του και η σωτηρία του.
Η φανέρωση του Τριαδικού Θεού στη δημιουργία και την Εκκλησία.
Η Παλαιά Διαθήκη περιέχει μόνο υπαινιγμούς και απεικονίσεις της τριαδικότητας του Θεού. Στη Γένεση παρουσιάζεται ο Θεός να συλλογίζεται σε πληθυντικό αριθμό κατά την πλάση του ανθρώπου "Ας πλάσουμε άνθρωπο κατά την εικόνα και την ομοίωση μας". (Γεν. 1,26), μετά την πτώση των πρωτοπλάστων "Ιδού, ο Αδάμ έγινε ως ένας από μας..." (Γεν. 3,22) και κατά τη διασπορά των ανθρώπων "Εμπρός, ας κατέλθουμε και ας δημιουργήσουμε σύγχυση στη γλώσσα τους..." (Γεν. 11,7).
Χαρακτηριστική είναι η φανέρωση απεικόνιση της Αγίας Τριάδας στη φιλοξενία του Αβραάμ που περιγράφεται στο 18ο κεφάλαιο της Γενέσεως. Ο Θεός φανερώθηκε στον Αβραάμ ενώ καθόταν στην είσοδο της σκηνής του κοντά στη δρυ Μαμβρή με τη μορφή τριών αγγέλων.
Με σαφήνεια και ακρίβεια αποκαλύπτεται ο Τριαδικός Θεός στην Καινή Διαθήκη. Όταν ο Κύριος βαπτιζόταν στον Ιορδάνη ποταμό από το βαπτιστή Ιωάννη φανερώθηκαν και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας ως εξής: Ο Πατέρας βεβαίωνε τη θεότητα του Χριστού ονομάζοντας τον Υιό του αγαπητό, ο Υιός βαπτιζόταν και το Άγιο Πνεύμα κατέβαινε ως περιστέρι, επιβεβαιώνοντας έτσι τη μαρτυρία του Θεού Πατέρα (Ματθ. 3,13-17). Και κατά τη Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ αποκαλύφθηκαν και τα τρία πρόσωπα της Θεότητας (Ματθ. 17,1-3).
Εκτός όμως από τα θαυμαστά αυτά γεγονότα υπάρχουν και πολλές μαρτυρίες του Ιησού που αναφέρονται στην τριαδικότητα του Θεού. Έτσι μετά την ανάσταση του ο Χριστός έδωσε εντολή στους μαθητές του να πορευθούν προς όλα τα έθνη της γης, να διδάξουν το Ευαγγέλιο και να βαπτίσουν εκείνους που θα πιστέψουν «είς το όνομα του Πατρός καί του Υιού καί του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19). Πάρα πολλά χωρία της Καινής Διαθήκης ομιλούν καθαρά για τα τρία πρόσωπα της Θεότητας. Ο Απόστολος Παύλος τελειώνει τη Β' προς Κορινθίους επιστολή του με την ευχή: «Η χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος είθε να είναι με όλους σας» (Β' Κορ. 13,13).
Δευτερονόμιον 6,4 "῎Ακουε, ᾿Ισραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι·"
Εδώ ο Θεός είναι ένας κάτι που και ο Ιησούς Χριστός επιβεβαίωσε:
Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον 12,29 "ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι πρώτη πάντων ἐντολή· ἄκουε, ᾿Ισραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι·"
Η Αγία Γραφή επίσης επιβεβαιώνει ότι:
O Πατέρας είναι Θεός: Προς Κορινθίους Α' 8,6 "ἀλλ᾿ ἡμῖν εἷς Θεὸς ὁ πατήρ, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν, καὶ εἷς Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός, δι᾿ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς δι᾿ αὐτοῦ."
O Υιός του Ιησούς είναι Θεός: Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 1,1 "ΕΝ ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος.", Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 5,18 "διὰ τοῦτο οὖν μᾶλλον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ μόνον ἔλυε τὸ σάββατον, ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ Θεῷ."
Tο Άγιο Πνεύμα είναι Θεός: Πράξεις 5,3-4 "εἶπε δὲ Πέτρος· ᾿Ανανία, διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου; οὐχὶ μένον σοι ἔμενε καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχε; τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο; οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ."
Οι ανωτέρω στίχοι αναφέρουν ότι υπάρχει μόνο ένας Θεός, άρα κατά τα δόγματα που πιστεύουν στην τρισυπόστατη μορφή του Θεού, ο Θεός είναι ένας σε τρεις θεϊκές υποστάσεις:
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 3,16 "καὶ βαπτισθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος· καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ᾿ αὐτόν·"
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 3,17 "καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα· οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα"
Προς Κορινθίους Β' 13,14 "῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν."
Επιστολή Πέτρου Α' 1,2 "κατά πρόγνωσιν Θεοῦ πατρός, ἐν ἁγιασμῷ Πνεύματος, εἰς ὑπακοὴν καὶ ραντισμὸν αἵματος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ· χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη."
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 28,19 "πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος"
Eπιστολή Ιωάννου Α' 5,7 "ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι· καὶ τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ,"
Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 10,30 "ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν."
Ακόμη η Αγία Γραφή επιβεβαιώνει ότι:
1) Υπάρχει ένας Θεός: Δευτερονόμιο 6,4. Α' Κορινθίους 8,4., Γαλάτας 3,20. Α' Τιμόθεον 2,5.
2) Η Αγία Τριάδα προϋποθέτει τρία Πρόσωπα, Γένεσις 1,1. 1,26. 3,22. 11,7. Ησαΐας 6,8. 48,16. 61,1. Ματθαίον 3,16-17. 28,19. Β' Κορινθίους 13,14.
3) Τα μέλη της Τριάδας αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως ένα σε διαφορετικούς παραγράφους. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο «ΚΥΡΙΟΣ» αναγνωρίζεται από τον «Κύριο» (Γένεσις 19,24. Ωσηέ 1,4). Ο «ΚΥΡΙΟΣ» έχει τον «Υιό» (Ψαλμός 2,7. 12. Παροιμίες 30,2-4). Το Πνεύμα αναγνωρίζεται από τον «ΚΥΡΙΟ» (Αριθμοί 27,18) και από τον «Θεό» (Ψαλμός 51,10-12). Ο Θεός Υιός αναγνωρίζεται από τον Θεό Πατέρα (Ψαλμός 45,6-7. Προς Εβραίους 1,8-9). Στην Καινή Διαθήκη, στο κατά Ιωάννην 14,16-17 ο Ιησούς μιλά στον Πατέρα περί της αποστολής του Παρακλήτου, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δείχνει ότι ο Ιησούς δεν θεωρούσε τον εαυτό Του Πατέρα ή Άγιο Πνεύμα. Λάβετε υπ’ όψιν όλα τα άλλα χωρία των Ευαγγελίων όπου ο Ιησούς μιλά με τον Πατέρα.
4) Κάθε πρόσωπο της Τριάδας είναι Θεός, Ο Πατέρας είναι Θεός, Ιωάννην 6,27. Προς Ρωμαίους 1,7. Α' Πέτρου 1,2. Ο Υιός είναι Θεός, Ιωάννην 1,1. 14, Προς Ρωμαίους 9,5. Προς Κολοσσαείς 2,9. Προς Εβραίους 1,8. Α' Ιωάννου 5,20. Το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός, Πράξεις 5,3-4. Α' Κορινθίους 3,16. Εκείνος που ενοικεί είναι το Άγιο Πνεύμα Προς Ρωμαίους 8,9. Ιωάννην 14,16-17. Πράξεις 2,1-4.
5) Η υπακοή μέσα στην Αγία Τριάδα, Η Αγία Γραφή δείχνει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι υπάκουο στον Πατέρα και τον Υιό, ενώ ο Υιός είναι υπάκουος στον Πατέρα. Αυτή είναι μια εσωτερική σχέση, η οποία δεν αρνείται τη θεότητα οποιουδήποτε προσώπου της Τριάδας. Αυτό είναι απλά πεδίο στο οποίο ο νους μας δεν μπορεί να καταλάβει κάθε τι που αφορά τον απεριόριστο Θεό. Σχετικά με τον Υιό, Λουκάν 22,42. Ιωάννην 5,36. Ιωάννην 20,21. Α' Ιωάννου 4,14. Σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, Ιωάννην 14,16. 14,26. 15,26. 16,7 και ιδιαιτέρα το Ιωάννην 16,13-14.
6) Οι ρόλοι το κάθε μέλος της Τριάδας, Ο Πατέρας είναι εν τέλει πηγή η αιτία, α) του σύμπαντος (Α' Κορινθίου 8,6. Αποκάλυψη 4,11) β) της θεϊκής αποκαλύψεως (Αποκάλυψη 1,1) γ) της σωτηρίας (Ιωάννην 3,16-17) και δ) των έργων του Ιησού ως ανθρώπου (Ιωάννην 5,17. 14,10). Ο Πατέρας είναι αυτός από τον οποίο αρχίζουν τα πάντα.
Ο Πατέρας πραγματοποιεί διά του Υιού α) την δημιουργία και την διατήρηση του σύμπαντος (Α' Κορινθίους 8,6. Ιωάννην 1,3. Προς Κολοσσαείς 1,16-17). β) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 1,1. Ματθαίον 11,27. Ιωάννην 16,12-15. Αποκάλυψη 1,1), και γ) την σωτηρία (Β’ Κορινθίους 5,19. Ματθαίον 1,21. Ιωάννην 4,42).
Το Άγιο Πνεύμα είναι εκείνο δια του οποίου ο Πατέρας πραγματοποιεί τα ακόλουθα έργα, α) την δημιουργία και διατήρηση του σύμπαντος (Γένεσις 1,2. Ιώβ 26,13. Ψαλμός 104,30). β) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 16,12-15. Εφεσίους 3,5. Β' Πέτρου 1,21), γ) την σωτηρία (Ιωάννην 3,6. προς Τίτον 3,5. Α' Πέτρου 1,2) και δ) τα έργα του Ιησού (Ησαΐας 61,1. Πράξεις 10,38). Συνεπώς ο Πατέρας πραγματοποιεί όλα αυτά με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.
Η Αγία Τριάδα στη φιλοξενία του Αβραάμ.
Η Τριαδική Θεοφάνεια στη Θεία Λειτουργία.
Η Ορθόδοξη λατρεία έχει θεολογικό χαρακτήρα. Στην υμνογραφία της Εκκλησίας μας κυριαρχούν από το ένα άκρο ως το άλλο το Τριαδικό και το Χριστολογικό δόγμα. Ιδιαίτερα στη Θεία Λειτουργία, που είναι το κέντρο και η αποκορύφωση της λατρείας, αφού σ' αυτήν τελείται η Θεία Ευχαριστία, η Τριαδική Θεοφάνεια, είναι έκδηλη.
Η Θεία Λειτουργία αναφέρεται στον Τριαδικό Θεό, στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Όλες οι ευχές της Λειτουργίας καταλήγουν στη δοξολόγηση του Τριαδικού Θεού: «"Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι...». Ο χορός εξάλλου ψάλλει ύμνους στην Αγία Τριάδα. Μετά την εκφώνηση «Ότι Άγιος ει ο Θεός ημών...» ο λαός εκδηλώνοντας την πεποίθηση του, ότι πράγματι ο Θεός είναι ο απόλυτα άγιος, απαντά με τον τρισάγιο ύμνο: «"Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, έλέησον ημάς».
Μετά την ευχή της προσκομιδής, στο παράγγελμα του διακόνου «Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία όμολογήσωμεν», ο λαός απαντά: «Πατέρα, Υιόν και "Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον». Και ο επινίκιος ύμνος «"Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού», που άκουσε ο Ησαΐας να ψάλλεται από τους αγγέλους υποδηλώνει την τριαδικότητα του Θεού.
Η Αναφορά κυρίως, που αρχίζει με την κλήση σε προσοχή, «Στώμεν καλώς...» και τελειώνει με την απόλυση των πιστών, απευθύνεται προς την Αγία Τριάδα. Στον καθαγιασμό των τιμίων δώρων συμμετέχουν και τα τρία πρόσωπα της Θεότητας.
Η κεντρική θέση του Τριαδικού δόγματος στην Ορθόδοξη πίστη και λατρευτική ζωή οφείλεται στο γεγονός ότι με την Αγία Τριάδα πραγματοποιείται η πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου, η ανακαίνιση της θείας εικόνας που υπάρχει μέσα του και η σωτηρία του.
Η φανέρωση του Τριαδικού Θεού στη δημιουργία και την Εκκλησία.
Η Παλαιά Διαθήκη περιέχει μόνο υπαινιγμούς και απεικονίσεις της τριαδικότητας του Θεού. Στη Γένεση παρουσιάζεται ο Θεός να συλλογίζεται σε πληθυντικό αριθμό κατά την πλάση του ανθρώπου "Ας πλάσουμε άνθρωπο κατά την εικόνα και την ομοίωση μας". (Γεν. 1,26), μετά την πτώση των πρωτοπλάστων "Ιδού, ο Αδάμ έγινε ως ένας από μας..." (Γεν. 3,22) και κατά τη διασπορά των ανθρώπων "Εμπρός, ας κατέλθουμε και ας δημιουργήσουμε σύγχυση στη γλώσσα τους..." (Γεν. 11,7).
Χαρακτηριστική είναι η φανέρωση απεικόνιση της Αγίας Τριάδας στη φιλοξενία του Αβραάμ που περιγράφεται στο 18ο κεφάλαιο της Γενέσεως. Ο Θεός φανερώθηκε στον Αβραάμ ενώ καθόταν στην είσοδο της σκηνής του κοντά στη δρυ Μαμβρή με τη μορφή τριών αγγέλων.
Με σαφήνεια και ακρίβεια αποκαλύπτεται ο Τριαδικός Θεός στην Καινή Διαθήκη. Όταν ο Κύριος βαπτιζόταν στον Ιορδάνη ποταμό από το βαπτιστή Ιωάννη φανερώθηκαν και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας ως εξής: Ο Πατέρας βεβαίωνε τη θεότητα του Χριστού ονομάζοντας τον Υιό του αγαπητό, ο Υιός βαπτιζόταν και το Άγιο Πνεύμα κατέβαινε ως περιστέρι, επιβεβαιώνοντας έτσι τη μαρτυρία του Θεού Πατέρα (Ματθ. 3,13-17). Και κατά τη Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ αποκαλύφθηκαν και τα τρία πρόσωπα της Θεότητας (Ματθ. 17,1-3).
Εκτός όμως από τα θαυμαστά αυτά γεγονότα υπάρχουν και πολλές μαρτυρίες του Ιησού που αναφέρονται στην τριαδικότητα του Θεού. Έτσι μετά την ανάσταση του ο Χριστός έδωσε εντολή στους μαθητές του να πορευθούν προς όλα τα έθνη της γης, να διδάξουν το Ευαγγέλιο και να βαπτίσουν εκείνους που θα πιστέψουν «είς το όνομα του Πατρός καί του Υιού καί του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19). Πάρα πολλά χωρία της Καινής Διαθήκης ομιλούν καθαρά για τα τρία πρόσωπα της Θεότητας. Ο Απόστολος Παύλος τελειώνει τη Β' προς Κορινθίους επιστολή του με την ευχή: «Η χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος είθε να είναι με όλους σας» (Β' Κορ. 13,13).
Πηγή: sch.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου