Από τα παραπάνω φαίνεται ότι, αντίθετα με τα όσα προπαγανδίζουν, οι νεοπαγανιστές δεν έχουν πρόβλημα με το Βυζάντιο καθ' εαυτό, αλλά μόνο με τον Χριστιανισμό. Τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουλιανό τον δοξάζουν, παρόλο που είναι βυζαντινός, μόνο και μόνο επειδή δεν είναι Χριστιανός. Συνεπώς, όταν λένε πως το Βυζάντιο δεν είναι ελληνικό, το λένε λόγω της θρησκειας του, και για τίποτε άλλο. Είναι θεοκράτες. Αν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες ήταν παγανιστές, τότε για τους νεοπαγανιστές όλα θα ήταν μέλι γάλα και πιθανόν θα τους λάτρευαν κι αυτούς ως θεούς. Δηλαδή η στάση τους έναντι της ξένης κατοχής εξαρτάται από το τι θρησκεία ο κατακτητής έχει. Αυτή είναι η στάση των «πραγματικών Ελλήνων»;
Όταν ο Παλαιολόγος χαρακτηρίζει την Κωνσταντινούπολη «καταφύγιο των Χριστιανών, ελπίδα και χαρά των Ελλήνων», λέγοντας μετά «Δώστε στους άπιστους να καταλάβουν ότι δεν έχουν απέναντί τους ζώα χωρίς λογικό, αλλά τους απογόνους Ελλήνων και Ρωμαίων», ταυτίζοντας τον Έλληνα-Χριστιανό-Ρωμαίο, δεν έχει νόημα να αντιπαραβάλλουμε στην γνώμη του τις γνώμες μερικών νεοπαγανιστών που εμφανίστηκαν πριν μια δυο δεκαετίες. Φυσικά, για τους νεοπαγανιστές ισχύει το «αν η πραγματικότητα είναι ενάντια στην ιδεοληψία μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα αυτή δεν υπάρχει». Έτσι σκέφτονται οι νεοπαγανιστές: «αν ο Παλαιολόγος, οι εθνοσυνελεύσεις, οι οπλαρχηγοί του '21 μίλησαν για Χριστιανισμό και Ελληνισμό ως ενότητα, τόσο το χειρότερο γι'’ αυτούς». Είναι η νοοτροπία του «στραβός είν' ο γιαλός, δεν αρμενίζουμε εμείς στραβά». Δεν τους επιτρέπουμε να είναι Ελληνο-κάπηλοι. Το τι σήμαινε το 1453, το 1821 και τι σημαίνει σήμερα «Έλληνας» δεν θα το πει μια ασήμαντη μειοψηφία (ασφαλώς, και οι παγανιστές έχουν το δικαίωμα της έκφρασης της γνώμης τους, αλλά όχι το δικαίωμα να επιβάλουν, βρίζοντας αισχρά, τη γνώμη τους), που πιστεύει ότι οι υπόλοιποι Έλληνες τής δώσαν το δικαίωμα να ορίζει τις έννοιες, να βρίζει ως μη Έλληνες όσους διαφωνούν και να νομίζει ότι έχουν copyright σε ονόματα και πατρίδα. Θα το πουν όσοι αγωνίστηκαν γι' αυτόν τον τόπο. Και οι αγωνιστές, από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο έως τον Κολοκοτρώνη μίλησαν υπέρ του Χριστιανισμού.
Μερικοί νεοπαγανιστές, προκειμένου να αρνηθούν ή να δικαιολογήσουν τις εθνικες προδοσίες των παγανιστών, αρνούνται πως υπήρχε ελληνικό έθνος στην αρχαιότητα, με το αιτιολογικό πως δεν υπήρχε ενιαίο κράτος. Άραγε δεν καταλαβαίνουν πως άλλο πράγμα το έθνος κι άλλο το κράτος ή προσπαθούν αγωνιωδώς να θεωρήσουν πατριώτες όσους λάτρευαν την θεά Ρώμη και τους θεούς Νέρωνα, Καλιγούλα κ.ά.; Όταν στους Μηδικούς πολέμους οι Έλληνες έλεγαν «ίτε παίδες Ελλήνων» και επικήρυξαν την κεφαλή του Εφιάλτη ως «προδότη των του έθνους των Ελλήνων» ή όταν ο Αλέξανδρος έστελνε γραφή «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων», μήπως μπέρδευε «Έλληνες» και «Σπαρτιάτες»; Δεν αποδεικνύουν όλα αυτά την ύπαρξη ελληνικού έθνους στην αρχαιότητα; Κι όμως μερικοί νεοπαγανιστές φτάνουν στο σημείο να αρνούνται ακόμα και την ύπαρξη αρχαιοελληνικού έθνους ακόμα και στον 2ο π.Χ. αι. (κατά τα άλλα ωρύονται για την καταστροφή του «ανύπαρκτου» αυτού έθνους από τους Βυζαντινούς 6 αιώνες μετά! Ας αποφασίσουν πρώτα αν υπήρχε) προκειμένου να αθωωθεί ο κάθε παγανιστής προδότης.
Και βέβαια, αφού οι νεοπαγανιστές καταφεύγουν στο κουτοπόνηρο επιχείρημα ότι οι προδοσίες των αρχαίων Ελλήνων κατά την Ρωμαϊκή κατάκτηση έγιναν επειδή οι αρχαίοι δεν είχαν εθνική συνείδηση, αλλά μόνο τοπική συνείδηση, τότε ας απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα: Πώς γίνεται να κατηγορούν το Βυζάντιο ως «μη ελληνικό», επειδή δεν είχε ελληνική συνείδηση, και ταυτόχρονα να ισχυρίζονται ότι η αρχαία Ελλάδα, η οποία σύμφωνα με αυτούς τους νεοπαγανιστές «δεν είχε εθνική συνείδηση, αλλά επιμέρους τοπικές», ήταν ελληνική; Αφού οι νεοπαγανιστές έχουν ως κριτήριο τη «συνείδηση», τότε είναι αναγκασμένοι από τα ίδια τους τα λόγια να πουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες διέπραξαν προδοσίες, διότι δεν είχαν ελληνική συνείδηση και συνεπώς, η αρχαία Ελλάδα, ως μη έχουσα ελληνική συνείδηση, δεν ήταν ελληνική. Αν πάλι αποδίδουν στη «συνείδηση» τόση μεγάλη σημασία οι υπόλοιποι νεοπαγανιστές, και πουν «όχι, είχε εθνική ελληνική συνείδηση η αρχαία Ελλάδα, γι' αυτό είναι ελληνική, σε αντίθεση με το Βυζάντιο», τους ρωτάμε: οι Σκοπιανοί, που έχουν μακεδονική συνείδηση (και φυσικά οι ίδιοι δεν προσποιούνται, το πιστεύουν ότι είναι Μακεδόνες), είναι Μακεδόνες; Αν μας απαντήσουν όχι, τότε έρχονται σε αντίθεση με την θεωρία τους ότι η «εθνική συνείδηση» έχει τη μέγιστη σημασία. Αν «ναι», τότε να γραφτούν μέλη στο σκοπιανό κόμμα VMRO.
Κανείς δεν είπε ότι η ελληνικότητα διαφορετικών εποχών είναι ολόιδια. Η σημερινή λ.χ. ελληνικότητα του έθνους-κράτους είναι πρωτόγνωρο χαρακτηριστικό. Ποτέ δεν υπήρξε τέτοιο πράγμα στην ελληνική ιστορία. Τί θα πει αυτό; Ότι δεν είναι Έλληνες όσοι δεν είχαν αυτή την ελληνικότητα; Ή ότι δεν είμαστε εμεις, σήμερα, Έλληνες; Φυσικά, η Ρωμανία δεν είναι «Ελλάδα». Είναι όμως ελληνική. Ελληνικότατη. Δεν υπήρξε κράτος με το όνομα Ελλάδα στην αρχαιότητα. Είναι, όμως, αποδεδειγμένο ότι το πρώτο κράτος που ονομάστηκε Ελλάδα ήταν η Ρωμαίικη Αυτοκρατορία στη Νίκαια. Και στο κάτω κάτω: ό,τι κι αν ήταν αυτοί οι άνθρωποι, όπως κι αν λέγονταν, ήταν, δίχως σοβαρά αντεπιχειρήματα περί του αντιθέτου, οι πρόγονοί μας, οι πατέρες μας. Αυτό αρκεί.
Αναρωτιέται κάθε λογικός άνθρωπος, αφού οι νεοπαγανιστές και οι αρχαιολάτρες κρίνουν την εθνικότητα με βάση την θρησκεία, τότε κατ' αυτούς τι εθνικότητας είναι ένας άθεος ή άθρησκος ή ένας βουδιστής που απορρίπτει την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, ή ένας μαρξιστής Έλληνας; Από πού απέκτησαν το δικαίωμα οι λίγοι να ορίζουν τα του βίου των πολλών και τον επίσημο χαρακτηρισμό τους στον τόπο αυτόν; Από το κράτος; Ποιος τους έδωσε την ικανότητα αυτή; Μήπως η αφεντιά τους, ή ο Δίας και ο Πλάτωνας αυτοπροσώπως; Εκτός κι αν αρνούνται την ελληνική ιδιότητα ειδικά στους Χριστιανούς.
Πολλοί ιδεαλιστές νεοπαγανιστές ή εθνικιστές αρχαιολάτρες παπαγαλίζουν το ισοκράτειο ρητό «Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της ελληνικής παιδείας» (φυσικά, εννοώντας ελληνική παιδεία την λατρεία στους «θεούς») και νομίζουν πως βρήκαν «αντικειμενικό ελληνόμετρο» με την βοήθεια του οποίου κρίνουν ποιος είναι και ποιος δεν είναι Έλληνας. Σ' αυτήν την περίπτωση προκύπτει το ερώτημα: οι παππούδες μας που δεν ήξεραν καν το όνομα Πλάτωνας ή Όμηρος ή Αριστοτέλης, και δεν μετείχαν καθόλου της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας αλλά πολέμησαν σαν λιοντάρια στα χιόνια της Πίνδου το 1940, και έχυσαν το αίμα τους το 1912-13 και το 1821 για την ελευθερία της Ελλάδας δεν είναι Έλληνες; Τί σόι ελιτισμός των νεοπαγανιστών, αρχαιολατρών, εθνικιστών είναι αυτός που αρνείται στον απλό λαό την ελληνικότητα; Αλλά φυσικό είναι να συμπεριφέρονται οι παγανιστές και οι εθνικιστές αρχαιολάτρες έτσι, αφού υβρίζουν το σημερινό λαό ως «εκφυλισμένο» και μολυσμένο («προσκυνημένο νεοελληναριό»).
Ο εκδότης του περιοδικού Δαυλός (τ. 164-165) αποφαίνεται πως «Η Ελληνική Γλώσσα είναι ο ίδιος ο Ελληνισμός». Το περιοδικό αυτό με τους αρθρογράφους του σχεδόν κάθε μήνα ισχυρίζεται και «αποδεικνύει» ότι οι Ωκεάνιοι, οι Ινδιάνοι, οι Ίνκας, οι Εβραίοι, οι Ινδοί, οι Ιάπωνες, οι Λατίνοι, σχεδόν όλοι μιλούσαν ή μιλούν, παρεφθαρμένα ή μη, ελληνικά (πλην των μαύρων Αφρικανών, απ' όσο γνωρίζουμε˙ γιατί τέτοια εξαίρεση άραγε; Μήπως αποτελεί εκδίκηση κατά «αφροκεντρικών» διανοούμενων; Και τί φταίνε τα καημένα τα Αφρικανάκια να μην είναι Έλληνες;). Ενώ αντίθετα, ο μοναδικός πραγματικά λαός μεταξύ 350-1453 μ.Χ., που μιλούσε άπταιστα ελληνικά, διότι απλούστατα ήταν η μητρική του, δηλ. οι «Βυζαντινοί», αυτοί δεν έχουν ελληνισμό. Αυτοί ήταν ανθέλληνες. Κι αυτό ενώ (Δαυλός, τ. 193, σ. 11921) «η γλώσσα είναι γέννημα της φύσεως. Η μοναδική Ελληνική φύση ήταν η μήτρα που εκυοφόρησε την μοναδική Ελληνική γλώσσα». Αλλά οι Βυζαντινοί και ελληνικά μιλούσαν και στην «ελληνική φύση» ανήκει το Βυζάντιο, παρ' όλα αυτά δεν είναι ελληνικό. Μυστηριώδης λογική, μα τον Δευκαλίωνα και την Επιστήμη. Σε λίγο θα μας πουν πως και οι Τούρκοι είναι Έλληνες ενώ οι Βυζαντινοί δεν είναι. Πράγμα επίσης παράλογο, αφού οι Τούρκοι είναι απόγονοι όσων Βυζαντινών εξισλαμίστηκαν. Μάλλον γινόμενος Μουσουλμάνος εξελληνίζεσαι, λοιπόν!
Ισχυρίζονται οι αρχαιολάτρες ότι το βυζαντινό καθεστώς ήταν σαθρό (Δαυλός, τ. 207). Προφανώς αγνοούν ότι το «σαθρό» βυζαντινό καθεστώς επέζησε 1123 χρόνια, τα κλασσικά ελληνικά κράτη-πόλεις γύρω στα 600 χρόνια και το μακροβιώτερο ελληνιστικό, των Πτολεμαίων, περί τα 300 χρόνια. Το «σαθρό» βυζαντινό κράτος διήρκεσε περισσότερο από την Περσική Αυτοκρατορία, την Ασσυριακή, τα αρχαιοελληνικά/ελληνιστικά κράτη, την Βρεταννική Αυτοκρατορία, την Ρωσσική, την μεσαιωνική Γερμανική, την Οθωμανική, αντιμετωπίζοντας πολύ περισσότερους και βαρβαρικότερους εισβολείς από κάθε μια. Τόσο «σαθρό» ήταν.
Στο περιοδικό του κ. Π. Μαρίνη ''Ελληνικό Πάνθεον'', σε άρθρο με τίτλο «Χριστιανικοί... καλοί τρόποι» διαβάζουμε: «τον 11ο αιώνα, μια πριγκίπισσα προξένησε φοβερό σκάνδαλο στη Βενετία, όταν σε γεύμα πρωτοχρησιμοποίησε πηρούνι και οι (ρωμαιοκαθολικοί) κληρικοί την απείλησαν με θεία οργή». Εξεπίτηδες και εν γνώσει των νεοπαγανιστών αρθογράφων παραλείπεται η (πασίγνωστη) διευκρίνηση ότι η πριγκίπισσα αυτή ήταν Ρωμηά Ελληνίδα Ορθόδοξη, η Αργυρώ. Εφόσον και αυτή ήταν Χριστιανή, συνεπάγεται πως ο σκανδαλισμός των χριστιανών Βενετών για το πηρούνι δεν οφείλεται στην χριστιανική θρησκεία τους, αλλά στην ανωτερότητα της χριστιανικής Ρωμανίας. Στη χριστιανική Ρωμανία υπήρχε πολιτισμός, στην χριστιανική Ιταλία βαρβαρότητα. Προφανώς όμως, οι νεοπαγανιστές αρθρογράφοι σκέφτηκαν ότι αν παρέλειπαν την διευκρίνηση ότι η πριγκίπισσα ήταν Χριστιανή και δη εκ Ρωμανίας, αφενός θα σπίλωναν το Χριστιανισμό, αφετέρου θα απέφευγαν να αναγνωρίσουν τον ρωμαίικο ελληνικό πολιτισμό. Τί έξυπνη τακτική.
Οι νεοπαγανιστές ισχυρίζονται (Δαυλός, τ. 207) ότι ο βυζαντινός στρατός αποτελείτο από μισθοφόρους. Η αλήθεια είναι ότι ο Ρωμαίικος στρατός αποτελείτο κυρίως από Έλληνες και υπήρχαν βοηθητικά μισθοφορικά σώματα. Όσο για το ρωμαίικο ναυτικό, αυτό αποτελείτο από Αιγαιοπελαγίτες και Επτανήσιους Έλληνες. Ο Παπαρρηγόπουλος διαπιστώνει ότι όλα τα αναφερόμενα ονόματα Βυζαντινών στρατηγών και ναυάρχων είναι ελληνικά. Ακόμη και οι τίτλοι τους είναι κατά κύριο λόγο ελληνικοί, εκτός των, μετεφρασμένων στην ελληνική άλλωστε, λατινικών. Οι Ακρίτες του Πόντου και της Καππαδοκίας είναι Ρωμηοί Έλληνες, στα ακριτικά σώματα συμμετείχαν εκτώς αυτών και Κρήτες, Τσάκωνες, Κεφαλλονίτες, Ηπειρώτες, και στα ελληνικά εξυμνήθηκαν τα κατορθώματα τους. Ο Ρωμαίικος στρατός βασιζόταν στο θεσμό των «θεμάτων» και στους ελεύθερους αγρότες της ελληνικής Μικρασίας. Ξένα στρατεύματα υπήρχαν ελάχιστα, κυρίως από υποτελή ή φιλικά προς τη Ρωμανία κράτη. Οι περισσότεροι μισθοφόροι στελέχωναν (παράλληλα με τους Ρωμηούς) την βασιλική φρουρά (Βαράγγοι). Κατά τα άλλα ο στρατός βασιζόταν σε Έλληνες ελεύθερους αγρότες και Ακρίτες. «Πάντως και κατά τον αιώνα τούτον (σημ.: τον 6ο) εντείνεται η προσέλευσις εντοπίων εις τας βυζαντινάς δυνάμεις και η αριθμητική των υπεροχή έναντι του ξένου στοιχείου γίνεται έκδηλος» (Καραγιαννόπουλου Ιω. Ε., Ιστορία Βυζαντινού Κράτους, εκδ. Βάνιας, ανατύπωση Ε’, 1995, τ. Α’, σ. 635). Ο τρομερός ιστοριογνώστης, παγανιστής Β. Ρασσιάς, ισχυρίζεται ότι από τους Βυζαντινούς έλλειπε εντελώς η γενναιότητα και η ανδρεία. Προφανώς τα δεκάδες ακριτικά τραγούδια ΔΕΝ κάνουν λόγο για την έλλειψη ανδρείας των προγόνων μας˙ αυτό θέλει να μας πει, ο παγανιστής. Δεν γνωρίζουμε όμως αν τα ακριτικά τραγούδια κάνουν λόγο για την άγνοια των νεοπαγανιστών.
Οι αρχαιολάτρες (Αθ. Κουκοβίστας, Δαυλός, τ. 208) έχουν φτάσει στο σημείο να ισχυρίζονται ότι «αιτία του Σχίσματος είναι κυρίως η μεταστροφή της Δύσεως προς την σπουδήν του ελληνικού πολιτισμού» κι ότι «την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την κατέλαβαν φορείς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού». Προφανώς οι αρχαιολάτρες δεν διάβασαν την εξιστόρηση της Άλωσης του 1204 από τον Νικήτα Χωνιάτη, ο οποίος αναφέρει ένα ελάχιστο – όπως ο ίδιος τονίζει – τμήμα από τα αναρίθμητα αρχαιοελληνικά έργα τέχνης που κατέστρεψαν και έλειωσαν στα καμίνια τους οι Δυτικοί Σταυροφόροι, όταν κατέλαβαν την Πόλη. Δεν διάβασαν και γι' αυτό δεν πρόσεξαν το θρήνο του Βυζαντινού (άρα κατ' αυτούς «ανθέλληνα») Χωνιάτη για την καταστροφή των αρχαίων αγαλμάτων από τους «φορείς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», τους Δυτικούς; Ούτε διάβασαν οι αρχαιολάτρες τις περιγραφές των Δυτικών Σταυροφόρων, οι οποίοι παραδέχονται ότι αφανίστηκαν τα θαυμάσια αρχαία αγάλματα; Δεν γνωρίζουν ότι οι «φορείς του ελληνικού πνεύματος», Σταυροφόροι, κατάφεραν μέσα σε 57 χρόνια (1261-1204) να μειώσουν τον ελληνικό πληθυσμό της Κωνσταντινούπολης από 1.000.000 σε 60.000 κατοίκους; Η αλήθεια είναι, παρά την επίδειξη αμάθειας του καθ' ενός αρχαιολάτρη, πως όχι μόνο κατά την εποχή της Άλωσης του 1204, αλλά και αυτήν του Σχίσματος, το 1054, οι Δυτικοί όχι μόνο του αρχαιοελληνικού πολιτισμού δεν ήταν φορείς, αλλά μάλλον κανενός πολιτισμού, και μάλιστα ήταν κατώτεροι πολιτισμικά όχι μόνο από τους Ρωμηούς Έλληνες προγόνους μας, αλλά και από τους Πέρσες και τους Άραβες. Την εποχή του Σχίσματος η Δυτική Ευρώπη δεν γνώριζε τίποτε για ελληνικό πολιτισμό και ήταν παραδομένη στη βαρβαρότητα του Τευτονικού φεουδαλισμού. Οι αρχαιολάτρες (Αθ. Κουκοβίστας, Δαυλός, τ. 208) ισχυρίζονται ότι αιτία του αντιδυτικού μένους των Ρωμηών ήταν η Αναγέννηση της Δύσης που λάμβανε χώρα μετά τον 14ο αι. Η αλήθεια είναι ότι στην Αναγέννηση βοήθησε η Ρωμανία, αφού συντήρησε τα αρχαία γραπτά. Το αντιδυτικό μένος των Βυζαντινών οφείλεται στην Άλωση του 1204 και στην επίθεση των Φράγκων κατά του ελλαδικού χώρου από τον 12ο ώς τον 15ο αιώνα, επί 300 έτη δηλαδή. Χάρη στην «ευεργεσία» αυτών των «φορέων του ελληνικού πολιτισμού» η Ρωμανία αναγκαζόταν επί τρεις αιώνες να μάχεται σε δύο μέτωπα, στη Δύση τους Φράγκους και στην Μικρασία τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να εξασθενίσουν οι δυνάμεις της. Αν δεν αναγκαζόταν να μάχεται και τους επιτιθέμενους Δυτικούς, η Ρωμανία πολύ πιθανόν θα είχε κανονίσει τους Τούρκους όπως είχε αναχαιτίσει τους Πέρσες και τους Άραβες. Στην πισώπλατη μακραίωνη επίθεση των Δυτικών κι όχι στην Αναγέννησή τους οφείλεται το αντιδυτικό μένος των Βυζαντινών.
Ο αρχαιολάτρης Β. Μυσίρης στο βιβλίο του Κατωτικοί και πόρνες αφήνει να εννοηθεί ότι ο χαρακτηρισμός των νοτιοελλαδιτών ως «Κατωτικών» από τους Βυζαντινούς εντάσσεται στο κλίμα του ανθελληνισμού των Βυζαντινών. Βεβαίως, αν αυτό ισχύει, τότε θα πρέπει να ισχυριστεί και ότι οι βορειοελλαδίτες, όταν αποκαλούν «Χαμουτζήδες» (=Κατωτικούς) τους νοτιοελλαδίτες το πράττουν επειδή δεν έχουν ελληνική συνείδηση ή επειδή είναι ανθέλληνες˙ και παρομοίως ότι οι νοτιοελλαδίτες που αποκαλούσαν «Βούλγαρους» τους βορειοελλαδίτες, το έπραταν επειδή δεν είχαν ελληνική συνείδηση ή επειδή ήταν ανθέλληνες! Η αρχαιοπληξία δεν έχει τελειωμό...
Πολλοί αρχαιολάτρες κατηγορούν την Ρωμανία ότι τάχα κατέστρεψε τους αρχαίους ελληνικούς πολιτειακούς θεσμούς και την αυτονομία των αρχαίων ελληνικών πόλεων, η οποία – σύμφωνα με τους ίδιους αρχαιολάτρες – διατηρείτο έως τον 5ο μ.Χ.! Φέρνουν κι ως «απόδειξη» γραπτά του Θεοδώρητου Κύρρου˙ μόνο που αυτά τα γραπτά δεν επιβεβαιώνον με τίποτε τον ισχυρισμό τους. Ο γενικότερος ισχυρισμός τους, ότι κατά τους δύο τελευταίους προχριστιανικούς αιώνες και κατά την παγανιστική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία οι θεσμοί της αρχαιοελληνικής πόλης ήκμαζαν, είναι ψευδής. «Η ελευθερία της πόλης και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν αδύνατο να συνυπάρξουν (...). Κάθε μία απ' αυτές τις πόλεις έστελνε σχεδόν κάθε χρόνο μια αντιπροσωπεία στη Ρώμη και οι πιο εμπιστευτικές και λεπτές υποθέσεις της τακτοποιούνταν από την Σύγκλητο. Διατηρούσαν ακόμη τους αξιωματούχους τους, άρχοντες και στρατηγούς˙ αλλά ο άρχοντας δεν είχε πλέον άλλα καθήκοντα από την εγγραφή του ονόματός του στους δημόσιους καταλόγους, για να δηλώσει το έτος˙ και ο στρατηγός, ο άλλοτε αρχηγός του στρατού και του κράτους, δεν είχε πλέον άλλη απασχόληση από την επίβλεψη των δρόμων και την επιθεώρηση των αγορών (Φιλόστρατου, Βίοι σοφιστών, 1, 23). Οι θεσμοί της πόλης κατέρρεαν, λοιπόν, στους λαούς που ονόμαζαν συμμαχικούς, όπως και σε εκείνους που ονόμαζαν υπόδουλους (...). Αργότερα η Ρώμη αποκατέστησε παντού το αστικό καθεστώς˙ εννοείται βέβαια ότι αυτό το σύστημα κατά την εποχή της Αυτοκρατορίας δεν έμοιαζε παρά μόνον εξωτερικά με το καθεστώς των αρχαίων χρόνων˙ δεν είχε ούτε το πνεύμα, ούτε τις αρχές. Η ελληνική ή γαλατική πόλη-κράτος στον αιώνα των Αντωνίνων ήταν εντελώς άλλο πράγμα από την αρχαία» (Fustel De Coulanges, Η αρχαία πόλη, εκδ. Ειρμός, σ. 539). Η Ρώμη έστελνε Ρωμαίους διοικητές στις επαρχίες της. Στον διοικητή «κανένας νόμος δεν μπορούσε να του επιβληθεί, ούτε ο νόμος της επαρχίας, εφόσον ήταν Ρωμαίος, ούτε ο νόμος της Ρώμης, εφόσον δίκαζε ανθρώπους της επαρχίας. Για να υπάρξουν νόμοι ανάμεσα σε αυτόν και στους υπηκόους του, έπρεπε να τους έχει συντάξει ο ίδιος (...) Από αυτό προέρχεται η συνήθεια που απέκτησαν οι κυβερνήτες να δημοσιεύουν, μόλις έφθαναν στην επαρχία, έναν κώδικα νόμων που αποκαλούσαν διάταγμα (...). Καθώς οι κυβερνήτες άλλαζαν κάθε χρόνο, άλλαζε κάθε χρόνο και η νομοθεσία, γιατί οι νόμοι δεν πήγαζαν παρά μόνον από την θέληση του ανθρώπου που κατείχε το imperium». (Fustel De Coulanges, Η αρχαία πόλη, εκδ. Ειρμός, σ. 560). Με άλλα λόγια, επειδή οι ρωμαϊκοί νόμοι ίσχυαν μόνο για τους Ρωμαίους πολίτες κι όχι για τους κατεκτημένους (μεταξύ αυτών και τους Έλληνες), «η κατάσταση δεν ήταν ακριβώς χαώδης˙ αλλά, ελλείψει θεσμών και νόμων, την κοινωνία κυβερνούσαν η δύναμη, η αυθαιρεσία, η συμβατικότητα. (...) Από την πόλη δεν απέμεινε τίποτε˙ πρώτα χάθηκε η θρησκεία, ύστερα το πολίτευμα και τέλος το ιδιωτικό δίκαιο» (Fustel De Coulanges, Η αρχαία πόλη, εκδ. Ειρμός, σ. 563). Κι επειδή όλοι, ειδικά οι Έλληνες, κυνηγούσαν το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη, το οποίο τους προστάτευε από τις αυθαιρεσίες τις οποίες δεν μπορούσε να αποτρέψει το δίκαιο κι οι θεσμοί της ελληνικής πόλης, γι' αυτό «ύστερα από κάποιες γενιές υπήρχε μέσα σε κάθε ελληνική πόλη ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, που δεν αναγνώριζαν ούτε τις αρχές, ούτε το δίκαιο αυτής της πόλης. Έτσι το αστικό καθεστώς αργοπέθανε με φυσικό θάνατο. Ήλθε μια μέρα, που η πόλη-κράτος ήταν ένα πλαίσιο χωρίς κανένα περιεχόμενο, που οι τοπικοί νόμοι δεν ίσχυαν πλέον, σχεδόν για κανέναν, που οι δικαστές της πόλης δεν είχαν πλέον κανέναν να δικάσουν» (Fustel De Coulanges, Η αρχαία πόλη, εκδ. Ειρμός, σ. 572). Τί σχέση έχει με όλη αυτή την αποσύνθεση της αρχαίας πόλης και των θεσμών της, η χριστιανική Ρωμανία;
Πηγή: ierosolymitissa.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου