Όσιος Θαλάσσιος ο Λίβυος
1. Για τον από τη φύση Του αγαθό, να διανοείσαι αγαθά. Και για κάθε άνθρωπο, να σκέφτεσαι τα καλά.
2. Ο Θεός θα μας ζητήσει απολογία για τα λόγια, τα έργα και τους λογισμούς μας κατά την ημέρα της κρίσεως.
3. Η έξη της αρετής ή της κακίας, μας παρακινεί να σκεφτόμαστε και να λέμε και να πράττομε τα καλά ή τα κακά.
4. Ο νους που κυριαρχείται από τα πάθη, σκέφτεται όσα δεν πρέπει. Και αυτό που σκέφτεται, φανερώνεται από τα λόγια και τα έργα.
5. Πριν από τον κακό λογισμό υπάρχει κάποιο πάθος. Αιτία του πάθους είναι η αίσθηση. Αιτία της κακής χρήσεως της αισθήσεως είναι ο νους.
6. Απόκλεισε την αίσθηση και πολέμησε την εμπαθή συνήθεια. Με τα όπλα των εντολών εξόντωσε τα πάθη σου.
7. Κακία που πολυκαίρισε, έχει ανάγκη από άσκηση πολλού καιρού. Γιατί συνήθεια που στερεώθηκε, δεν μετακινείται αμέσως.
8. Έντονη άσκηση με εγκράτεια και αγάπη, με υπομονή και ησυχία, σκοτώνει τα πάθη που βρίσκονται μέσα μας.
9. Να κινείς συνεχώς το νου σου σε προσευχή· έτσι αφανίζεις τους λογισμούς που έρχονται στην καρδιά σου.
10. Η άσκηση χρειάζεται υπομονή και μακροθυμία· γιατί η φιλοπονία που διαρκεί πολύ καιρό, εξορίζει τη φιληδονία.
11. Εύκολα γυμνάζεσαι στους κόπους της ασκήσεως, αν σ' όλα εφαρμόζεις μέτρο και κανόνα.
12. Φύλαγε ίσο το μέτρο της ασκήσεως και μην παραβείς τον κανόνα χωρίς κάποια ανάγκη.
13. Όπως η αγάπη και η εγκράτεια καθαρίζουν τους λογισμούς, έτσι και η θεωρία και η προσευχή καθαρίζουν κάθε έπαρση.
14. Την καθαρή συνείδηση την κάνουν οι κόποι της ασκήσεως. Π.χ. νηστεία, αγρυπνία, υπομονή και μακροθυμία.
15. Εκείνος που υπομένει τους αθέλητους πειρασμούς που του έρχονται, αποκτά ταπεινό φρόνημα, καλές ελπίδες και γίνεται δόκιμος.
16. Υπομονή είναι η φιλοπονία της ψυχής. Αποτελείται από θεληματικούς κόπους και αθέλητους πειρασμούς.
17. Η καρτερία στα δεινά λιώνει την κακία, και την εξαφανίζει τελείως η μέχρι τέλους υπομονή.
18. Οι κόποι κάνουν την αίσθηση να υποφέρει. και την ηδονή, την αφανίζει η επιφορά της λύπης.
19. Τέσσερα είναι τα βασικά πάθη, τα οποία με σοφία μεταχειρίζεται η Πρόνοια το ένα εναντίον του άλλου.
20. Η λύπη περιορίζει την ηδονή, και την επιθυμία μαραίνει ο φόβος της κολάσεως.
21. Ο φρόνιμος στο νου γυμνάζει την ψυχή του, και συνηθίζει το σώμα του σε κάθε άσκηση.
22. Βιάσου να αναδείξεις Μοναχό όχι τον έξω άνθρωπο, αλλά και τον εσωτερικό, ελευθερώνοντάς τον από τα πάθη.
23. Πρώτη αποταγή είναι η απαλλαγή από τα πράγματα· δεύτερη και τρίτη, η απαλλαγή από τα πάθη και την άγνοια.
24. Όταν θελήσει κανείς, απαλλάσσεται εύκολα από τα πράγματα· για ν' απαλλαγεί όμως από τα νοήματά τους, χρειάζεται όχι λίγος κόπος.
25. Αν κυριαρχείς στην επιθυμία, θα νικήσεις και το θυμό· γιατί η επιθυμία είναι η αφορμή του θυμού.
26. Άραγε απαλλαχθήκαμε από τα εμπαθή νοήματα και κατορθώσαμε την καθαρή και άυλη προσευχή, ή όχι ακόμη;
27. Μέγας είναι ο νους, ο οποίος ελευθερώθηκε από τα πάθη και χωρίστηκε από τα δημιουργήματα και ζει στο Θεό.
28. Εκείνος που έχει προκόψει, φιλοσοφεί σ' αυτά τα τρία: στις εντολές, στα δόγματα και στην πίστη της Αγίας Τριάδας.
29. Ο νους που ελευθερώθηκε από τα πάθη, βρίσκεται στα εξής: στα χωρίς πάθος νοήματα, στη θεωρία των όντων και στο δικό του φως.
30. Μέσα στις ψυχές μας είναι κρυμμένα πολύ κακά πάθη. Φανερώνονται όταν τύχουν τα ανάλογα πράγματα και τα προκαλούν.
31. Ο νους μένει κάποτε ανενόχλητος, όταν επιτύχει μερική απάθεια. Είναι όμως αδόκιμος εξαιτίας της απουσίας των πραγμάτων, με τα οποία θα δοκιμαζόταν.
32. Κινούνται τα πάθη με αυτά τα τρία· τη μνήμη, την κράση και την αίσθηση, όπως είπαμε πρωτύτερα.
33. Όταν ο νους αποκλείσει την αίσθηση και ισορροπήσει την κράση του σώματος, έχει να πολεμήσει μόνο προς τη μνήμη.
34. Τα πάθη κινούνται από τις αισθήσεις, όταν δεν υπάρχει εγκράτεια και πνευματική αγάπη.
35. Νηστεία μετρημένη και αγρυπνία και ψαλμωδία, κάνουν ισόρροπη την κράση του σώματος.
36. Τρία είναι που μεταβάλλουν προς το χειρότερο την κράση του σώματος: η αταξία της τροφής, η μεταβολή των αέρων και η επήρεια των δαιμόνων.
37. Οι εμπαθείς μνήμες αδυνατίζουν με την προσευχή, την ανάγνωση ιερών βιβλίων, την εγκράτεια και την αγάπη.
38. Απόκλεισε πρώτα τις αισθήσεις με την ησυχία, και τότε με τα όπλα των αρετών πολέμησε τις εμπαθείς μνήμες.
39. Η κακία που ενεργείται στο νου είναι η σφαλερή χρήση των νοημάτων. Η έμπρακτη αμαρτία είναι η σφαλερή χρήση των πραγμάτων.
40. Σφαλερή χρήση των νοημάτων και πραγμάτων είναι το να μη μεταχειρίζεται κανείς αυτά με ευσέβεια και δικαιοσύνη.
41. Τα διαβλητά πάθη είναι δεσμά του νου, που τον κρατούν δεμένο στα αισθητά πράγματα.
42. Τέλεια απάθεια έχει εκείνος που ούτε προς τα πράγματα έχει πάθος, ούτε προς τις μνήμες τους.
43. Η αγαθή ψυχή ευεργετεί τον πλησίον και αν αυτός δείξει αχαριστία, μακροθυμεί· και όταν πάσχει από αυτόν, κάνει υπομονή.
44. Κακά υπάρχοντα είναι οι πονηροί λογισμοί. Όποιος δεν τους απαρνείται, δε θα γίνει μαθητής της γνώσεως.
45. Εκείνος που ακούει το Χριστό, φωτίζει τον εαυτό του. Και εκείνος που τον μιμείται, διορθώνει τον εαυτό του.
46. Η μνησικακία είναι λέπρα της ψυχής· έρχεται στην ψυχή ή από προσβολή, ή από κάποια ζημία, ή από λογισμούς υποψίας.
47. Ο Κύριος τυφλώνει τον φθονερό νου, γιατί λυπάται αδίκως για τα αγαθά του πλησίον.
48. Η γλώσσα εκείνου που καταλαλεί έχει τρία κεντριά. Γιατί βλάπτει τον ίδιο, εκείνον που ακούει, ενίοτε και τον κατηγορούμενο.
49. Αμνησίκακος είναι εκείνος που προσεύχεται για κείνον που τον λύπησε. Και ελευθερώνεται από τη μνησικακία εκείνος που ευεργετεί.
50. Το μίσος κατά του πλησίον είναι θάνατος της ψυχής. Η ψυχή εκείνου που καταλαλεί έχει μίσος και μίσος ενεργεί.
51. Ακηδία είναι η αδιαφορία της ψυχής. Και αδιαφορεί η ψυχή, όταν πάσχει από φιληδονία.
52. Εκείνος που αγαπά τον Ιησού, ασκείται σε κόπους. Η καρτερία στους κόπους διώχνει την ακηδία.
53. Δυναμώνει η ψυχή με τους κόπους της ασκήσεως· όταν κάνει τα πάντα με μέτρο, διώχνει την ακηδία.
54. Εκείνος που είναι κύριος της κοιλιάς του, μαραίνει την επιθυμία και ο νους του δε δουλώνεται σε λογισμούς πορνείας.
55. Ο νους του εγκρατούς είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Ο νους του γαστριμάργου είναι κατοικία κοράκων.
56. Ο κορεσμός με ποικίλα φαγητά προξενεί επιθυμία. Η λιτότητα κάνει γλυκό και το σκέτο ψωμί.
57. Ελευθερώνεται από το φθόνο εκείνος που συγχαίρει κρυφά με τον φθονούμενο. Και ελευθερώνει από φθόνο όποιος κρύβει εκείνον που φθονείται.
58. Απομάκρυνε τον εαυτό σου από εκείνον που ζει με αμέλεια, ακόμη και αν εκείνος έχει μεγάλη φήμη.
59. Κάνε φίλο τον φιλόπονο άνθρωπο, και θα βρεις σ' αυτόν προστασία.
60. Σε πολλά αφεντικά έχει πουληθεί ο αμελής, και όπως τον τραβούν, έτσι περνάει.
61. Σε καιρό ειρήνης είναι απέναντί σου ευνοϊκός σαν φίλος, και σε καιρό πειρασμού σε πολεμεί σαν εχθρός.
62. Πριν κινηθούν τα πάθη, θυσιάζει την ψυχή του για σένα· και όταν κινηθούν τα πάθη, σε συλλαμβάνει για θάνατο.
63. Η γη που έμεινε χέρσα, γέμισε αγκάθια· και η αμελής ψυχή γέμισε από ακάθαρτα πάθη.
64. Ο φρόνιμος νους βάζει χαλινό στην ψυχή του και καταπονεί το σώμα και υποδουλώνει τα πάθη(Α΄ Κορ. 9, 27).
65. Σημάδι του εσωτερικού του ανθρώπου είναι οι εξωτερικές φανερές κινήσεις, όπως σημάδι των άγνωστων δέντρων είναι οι καρποί που προβάλλουν.
66. Τον υποκριτή τον φανερώνουν τα λόγια και τα έργα, και βγάζουν στο φανερό τον κρυφό ψευδοπροφήτη.
67. Νους που δεν ακολουθεί τη λογική, δεν παιδαγωγεί την ψυχή του και την απομακρύνει από την αγάπη και την εγκράτεια.
68. Αιτία των κακών λογισμών είναι η εμπαθής έξη, η οποία αποτελείται από υπερηφάνεια και αλαζονεία.
69. Χαρακτηριστικά των πιο πάνω είναι η υποκρισία και ο δόλος, η πανουργία και η ειρωνεία, και κάθε φαυλότητα και ψεύδος.
70. Στα πιο πάνω υπηρετούν ο φθόνος, η εριστικότητα, η οργή, η λύπη και η μνησικακία.
71. Αυτός είναι ο δρόμος εκείνων που ζουν με αμέλεια και αυτό είναι το απόθεμα που κρύβεται μέσα μου(Ματθ. 12, 35).
72. Η κακοπάθεια και η ταπείνωση σώζουν την ψυχή και την ελευθερώνουν από τα πάθη που αναφέραμε.
73. Χαρακτηριστικό της συνετής έννοιας είναι ο ωφέλιμος λόγος, και της αγαθής ψυχής η ενάρετη πράξη.
74. Ο φωτισμένος νους παράγει σοφά λόγια. Και η καθαρή ψυχή καλλιεργεί θείους λογισμούς.
75. Οι λογισμοί του εναρέτου είναι αφιερωμένοι στη σοφία, και τα λόγια του φωτίζουν όσους τον ακούνε.
76. Εφόσον η ψυχή έχει μέσα της αρετές, καλλιεργεί αγαθούς λογισμούς· όταν έχει μέσα της κακίες, γεννά κακές σκέψεις.
77. Η ψυχή του εμπαθούς είναι εργαστήριο πονηρών σκέψεων. Και από το δικό της απόθεμα βγάζει έξω τα πονηρά(Ματθ. 12, 35· Λουκ. 6, 45).
78. Το αγαθό απόθεμα είναι η έξη των αρετών. Και από αυτό ο αγαθός νους προβάλλει τα αγαθά.
79. Όταν ο νους κινείται από την αγάπη του Θεού, καλλιεργεί αγαθά νοήματα περί του Θεού. Όταν κινείται από τη φιλαυτία, συμβαίνει το αντίθετο.
80. Ο νους που κινείται από την αγάπη προς τον πλησίον, σκέφτεται ακατάπαυστα το καλό γι' αυτόν. Και όταν κινείται από πάθος, σκέφτεται κακά γι' αυτόν.
81. Αιτίες των καλών λογισμών είναι οι αρετές. Των αρετών αιτίες είναι οι εντολές. Αιτία της εργασίας των εντολών είναι η καλή προαίρεση.
82. Οι αρετές και οι κακίες, όταν γίνονται ή όταν δε γίνονται, προξενούν αντίστοιχα καλή ή κακή διάθεση στην ψυχή με τους ανάλογους λογισμούς που φέρνουν.
83. Αιτίες των κακών λογισμών είναι οι κακίες· αιτία των κακιών είναι η παρακοή· της παρακοής, η απάτη της αισθήσεως· και της απάτης αυτής, η αμέλεια του νου σχετικά με την ασφάλεια της αισθήσεως.
84. Οι διαθέσεις απέναντι στις κακίες όσων είναι ακόμη στο στάδιο της πνευματικής ανόδου, υπόκεινται σε μεταπτώσεις. Στους τελείους όμως, οι διαθέσεις και για τις αρετές και για τις κακίες γίνονται σταθερές έξεις.
85. Δύναμη της ψυχής είναι η σταθερή έξη της αρετής. Εκείνος που έφτασε σ' αυτήν, καθώς δεν είχε φόβο πτώσεως, έλεγε: «Ποιος θα μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού; κλπ.»(Ρωμ. 8, 35).
86. Σ' όλα τα πάθη προηγείται η φιλαυτία και τελευταίο ακολουθεί η υπερηφάνεια.
87. Οι τρεις γενικοί λογισμοί της επιθυμίας γεννιούνται από το πάθος της φιλαυτίας.
88. Οι τρεις γενικοί λογισμοί της επιθυμίας είναι, της γαστριμαργίας, της κενοδοξίας και της φιλαργυρίας· αυτούς ακολουθούν όλοι οι εμπαθείς λογισμοί, αλλά όχι όλοι μαζί.
89. Το λογισμό της γαστριμαργίας τον ακολουθεί ο λογισμός της πορνείας, το λογισμό της κενοδοξίας τον ακολουθεί ο λογισμός της υπερηφάνειας· οι άλλοι λογισμοί ακολουθούν από κοινού τους τρεις.
90. Ακολουθούν από κοινού τους τρεις λογισμούς οι λογισμοί της λύπης, της οργής, της μνησικακίας, του φθόνου, της ακηδίας και οι λοιποί.
Ευχή
91. Κύριε των πάντων Χριστέ, ελευθέρωσέ μας απ' όλα αυτά, από τα ολέθρια πάθη και από τους λογισμούς που προέρχονται απ' αυτά.
92. Πλαστήκαμε από Σένα, για να απολαύσομε τον Παράδεισο που φύτεψες Εσύ(Γέν. 2, 8).
93. Την τωρινή μας ατιμία μόνοι την προκαλέσαμε, με το να προτιμήσομε την ολέθρια από την ευλογημένη απόλαυση.
94. Πήραμε την αμοιβή μας γι' αυτό, ανταλλάζοντας την αιώνια ζωή με τον θάνατο.
95. Τώρα λοιπόν, Κύριε, καθώς στράφηκες μ' ευμένεια προς εμάς, κάνε το ίδιο ως το τέλος· καθώς έγινες άνθρωπος για μας, σώσε μας όλους.
96. Γιατί ήρθες να σώσεις εμάς τους χαμένους· μη μας χωρίσεις από τη μερίδα όσων σώζονται.
97. Ανάστησε τις ψυχές και σώσε τα σώματά μας· καθάρισέ μας από κάθε μολυσμό.
98. Σπάσε τα δεσμά των παθών που μας κατέχουν, Εσύ που συνέτριψες τις φάλαγγες των ακάθαρτων δαιμόνων.
99. Και απάλλαξε μας από την τυραννία τους, για να λατρεύσομε Εσένα μόνο, το αιώνιο Φώς,
100. αφού αναστηθούμε εκ νεκρών, συγκροτώντας μαζί με τους αγγέλους μία ευλογημένη και αιώνια και ακατάλυτη χορεία. Αμήν!
92. Πλαστήκαμε από Σένα, για να απολαύσομε τον Παράδεισο που φύτεψες Εσύ(Γέν. 2, 8).
93. Την τωρινή μας ατιμία μόνοι την προκαλέσαμε, με το να προτιμήσομε την ολέθρια από την ευλογημένη απόλαυση.
94. Πήραμε την αμοιβή μας γι' αυτό, ανταλλάζοντας την αιώνια ζωή με τον θάνατο.
95. Τώρα λοιπόν, Κύριε, καθώς στράφηκες μ' ευμένεια προς εμάς, κάνε το ίδιο ως το τέλος· καθώς έγινες άνθρωπος για μας, σώσε μας όλους.
96. Γιατί ήρθες να σώσεις εμάς τους χαμένους· μη μας χωρίσεις από τη μερίδα όσων σώζονται.
97. Ανάστησε τις ψυχές και σώσε τα σώματά μας· καθάρισέ μας από κάθε μολυσμό.
98. Σπάσε τα δεσμά των παθών που μας κατέχουν, Εσύ που συνέτριψες τις φάλαγγες των ακάθαρτων δαιμόνων.
99. Και απάλλαξε μας από την τυραννία τους, για να λατρεύσομε Εσένα μόνο, το αιώνιο Φώς,
100. αφού αναστηθούμε εκ νεκρών, συγκροτώντας μαζί με τους αγγέλους μία ευλογημένη και αιώνια και ακατάλυτη χορεία. Αμήν!
Πηγή: paterikakeimena.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου