Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
«Ο φιλών την ψυχήν αυτού, απολέσει αυτήν· και ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω τούτω, εις ζωήν αιώνιον διαφυλάξει αυτήν» (Κατά Ιωάννη, 12:25).
Είναι γλυκύς ο παρόν βίος και γεμάτος από πολύ ηδονή, όχι όμως για όλους, αλλά για εκείνους που είναι προσηλωμένοι σε αυτόν. Εάν όμως κανείς στρέψει την προσοχή του εις τον ουρανό και ίδει τα καλά που υπάρχουν εκεί, αμέσως θα περιφρονήσει τον επίγειο βίο και δεν θα δώσει καμία σημασία εις αυτόν· διότι και το κάλλος των σωμάτων, έως ότου δεν υπάρχει άλλο σώμα λαμπρότερο, θαυμάζεται, όταν όμως ευρεθεί το λαμπρότερο, περιφρονείται το προηγούμενο. Αν λοιπόν θελήσουμε και εμείς να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας σε εκείνο το κάλλος και να εξετάσουμε την ευπρέπεια της ουρανίου Βασιλείας, αμέσως θα ελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από τα δεσμά της παρούσας ζωής· διότι ένας δεσμός είναι η αγάπη προς τα παρόντα πράγματα.
Και θέλοντας ο Χριστός να στρέψει την προσοχή μας σε αυτό, άκουσε τι λέει· «Ο φιλών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν· και ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω τούτω, εις ζωήν αιώνιον φυλάξει αυτήν. Ο εμοί διακονών εμοί ακολουθείτο· και όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός». Φαίνεται να μοιάζουν με αινίγματα τα λεγόμενα, όμως δεν είναι, αλλά είναι γεμάτα από πολύ σοφία.
Και πώς «ο φιλών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν»; Θα την χάσει εκείνος που εκτελεί τις παράλογες επιθυμίες αυτής· εκείνος που την ευχαριστεί περισσότερο από όσο πρέπει. Για αυτό κάποιος συμβουλεύει, λέγοντας· «Μη πορεύεσαι πίσω από τις επιθυμίες της ψυχής σου» (Σοφία Σειράχ, 18:30). Διότι έτσι την οδηγείς εις την απώλεια, διότι απομακρύνει από την οδό που οδηγεί προς την αρετή, όπως ακριβώς βέβαια και το αντίθετο· «ο μισών αυτήν εν τω κόσμω τούτω σώσει αυτήν».
Τι σημαίνει «ο μισών αυτήν»; Εκείνος που δεν υποχωρεί όταν του προστάζει εκείνα που βλάπτουν. Και δεν είπε «εκείνος που δεν υποχωρεί σε αυτήν», αλλά «εκείνος που μισεί αυτήν»· διότι όπως ακριβώς δεν ανεχόμαστε ούτε την φωνή να ακούσουμε εκείνων που μισούμε, ούτε το πρόσωπό τους να δούμε ευχαρίστως, έτσι και την ψυχή πρέπει να την αποστρεφόμαστε με όλη την δύναμή μας, όταν προστάζει αντίθετα από εκείνα που αρέσουν στον Θεό. Επειδή δηλαδή πρόκειται πλέον να μιλήσει περί θανάτου, περί του θανάτου του εαυτού του, και προείδε ότι θα στενοχωρηθούν και θα λιποψυχήσουν, χρησιμοποίησε υπερβολή στα λόγια του, λέγοντας· Γιατί λέγω, εάν δεν υπομείνετε με γενναιότητα τον ιδικό θάνατο; Διότι , εάν εσείς οι ίδιοι δεν πεθάνετε, δεν θα υπάρξει για σας κανένα κέρδος. Και πρόσεχε πως τους παρηγορεί με τα λόγια του ατά.
Ήταν πάρα πολύ βαρύ και ενοχλητικό το να ακούσουν ότι πρέπει να πεθάνει ο άνθρωπος εκείνος που αγαπά την ψυχή του. Και γιατί να μιλάω για τα παλαιά; Αφού βέβαια και σήμερα θα βρούμε πολλούς που να υπομένουν ευχαρίστως να τα μάθουν όλα για να μπορούν να αποκομίζουν καρπούς από την παρούσα ζωή, και όλα αυτά την στιγμή που έχουν πιστέψει εις τα της μελλούσης ζωής, οι οποίοι, όταν δουν οικοδομήματα, μηχανήματα και άλλα τεχνικά έργα, δακρύζουν λέγοντας· «Πόσα μηχανεύεται ο άνθρωπος και γίνονται σκόνη!». Τόσο μεγάλη είναι η επιθυμία της παρούσης ζωής.
Θέλοντας λοιπόν ο Χριστός να μας ελευθερώσει από αυτά τα δεσμά, λέει· «Ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω, εις ζωήν αιώνιον φυλάξει αυτήν»· το ότι βέβαια τα έλεγε αυτά συμβουλεύοντας εκείνους και καταπαύοντας τον φόβο τους, άκουσε την συνέχεια.
«Εκείνος που με υπηρετεί, πρέπει να με ακολουθεί», εννοώντας τον θάνατό του και απαιτώντας να τον ακολουθεί κανείς με τα έργα του· πρέπει δηλαδή οπωσδήποτε ο υπηρέτης να ακολουθεί αυτόν που υπηρετεί. Και πρόσεχε τότε λέγει αυτά σε αυτούς· όχι όταν διώκονταν, αλλά όταν πήραν θάρρος, όταν νόμισαν ότι βρίσκονται σε ασφάλεια, εξ αιτίας της τιμής και της αγάπης εκ μέρους των πολλών, όταν μπορούσαν να σταθούν με θάρρος και να ακούσουν· «Και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι», δηλαδή, πάντοτε να είσαι προετοιμασμένος, λέγει, για κινδύνους, για θάνατο, για την αναχώρηση από την εδώ ζωή. Έπειτα, επειδή είπε τα δυσάρεστα, προσθέτει και το έπαθλο. Ποιο όμως ήταν αυτό; Το να ακολουθούν αυτόν και να είναι εκεί που είναι αυτός, δείχνοντας ότι θα διαδεχθεί τον θάνατο Ανάσταση. Διότι λέγει· «Όπου γαρ ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός». Που είναι ο Χριστός; Στους ουρανούς. Και πριν από την Ανάσταση λοιπόν ας μεταφερθούμε εκεί με την ψυχή και τον νου».
(Απόσπασμα από την 67η Ομιλία του ιερού Χρυσοστόμου, στο «Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο», Ε.Π.Ε. 14).
Και θέλοντας ο Χριστός να στρέψει την προσοχή μας σε αυτό, άκουσε τι λέει· «Ο φιλών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν· και ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω τούτω, εις ζωήν αιώνιον φυλάξει αυτήν. Ο εμοί διακονών εμοί ακολουθείτο· και όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός». Φαίνεται να μοιάζουν με αινίγματα τα λεγόμενα, όμως δεν είναι, αλλά είναι γεμάτα από πολύ σοφία.
Και πώς «ο φιλών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν»; Θα την χάσει εκείνος που εκτελεί τις παράλογες επιθυμίες αυτής· εκείνος που την ευχαριστεί περισσότερο από όσο πρέπει. Για αυτό κάποιος συμβουλεύει, λέγοντας· «Μη πορεύεσαι πίσω από τις επιθυμίες της ψυχής σου» (Σοφία Σειράχ, 18:30). Διότι έτσι την οδηγείς εις την απώλεια, διότι απομακρύνει από την οδό που οδηγεί προς την αρετή, όπως ακριβώς βέβαια και το αντίθετο· «ο μισών αυτήν εν τω κόσμω τούτω σώσει αυτήν».
Τι σημαίνει «ο μισών αυτήν»; Εκείνος που δεν υποχωρεί όταν του προστάζει εκείνα που βλάπτουν. Και δεν είπε «εκείνος που δεν υποχωρεί σε αυτήν», αλλά «εκείνος που μισεί αυτήν»· διότι όπως ακριβώς δεν ανεχόμαστε ούτε την φωνή να ακούσουμε εκείνων που μισούμε, ούτε το πρόσωπό τους να δούμε ευχαρίστως, έτσι και την ψυχή πρέπει να την αποστρεφόμαστε με όλη την δύναμή μας, όταν προστάζει αντίθετα από εκείνα που αρέσουν στον Θεό. Επειδή δηλαδή πρόκειται πλέον να μιλήσει περί θανάτου, περί του θανάτου του εαυτού του, και προείδε ότι θα στενοχωρηθούν και θα λιποψυχήσουν, χρησιμοποίησε υπερβολή στα λόγια του, λέγοντας· Γιατί λέγω, εάν δεν υπομείνετε με γενναιότητα τον ιδικό θάνατο; Διότι , εάν εσείς οι ίδιοι δεν πεθάνετε, δεν θα υπάρξει για σας κανένα κέρδος. Και πρόσεχε πως τους παρηγορεί με τα λόγια του ατά.
Ήταν πάρα πολύ βαρύ και ενοχλητικό το να ακούσουν ότι πρέπει να πεθάνει ο άνθρωπος εκείνος που αγαπά την ψυχή του. Και γιατί να μιλάω για τα παλαιά; Αφού βέβαια και σήμερα θα βρούμε πολλούς που να υπομένουν ευχαρίστως να τα μάθουν όλα για να μπορούν να αποκομίζουν καρπούς από την παρούσα ζωή, και όλα αυτά την στιγμή που έχουν πιστέψει εις τα της μελλούσης ζωής, οι οποίοι, όταν δουν οικοδομήματα, μηχανήματα και άλλα τεχνικά έργα, δακρύζουν λέγοντας· «Πόσα μηχανεύεται ο άνθρωπος και γίνονται σκόνη!». Τόσο μεγάλη είναι η επιθυμία της παρούσης ζωής.
Θέλοντας λοιπόν ο Χριστός να μας ελευθερώσει από αυτά τα δεσμά, λέει· «Ο μισών την ψυχήν αυτού εν τω κόσμω, εις ζωήν αιώνιον φυλάξει αυτήν»· το ότι βέβαια τα έλεγε αυτά συμβουλεύοντας εκείνους και καταπαύοντας τον φόβο τους, άκουσε την συνέχεια.
«Εκείνος που με υπηρετεί, πρέπει να με ακολουθεί», εννοώντας τον θάνατό του και απαιτώντας να τον ακολουθεί κανείς με τα έργα του· πρέπει δηλαδή οπωσδήποτε ο υπηρέτης να ακολουθεί αυτόν που υπηρετεί. Και πρόσεχε τότε λέγει αυτά σε αυτούς· όχι όταν διώκονταν, αλλά όταν πήραν θάρρος, όταν νόμισαν ότι βρίσκονται σε ασφάλεια, εξ αιτίας της τιμής και της αγάπης εκ μέρους των πολλών, όταν μπορούσαν να σταθούν με θάρρος και να ακούσουν· «Και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι», δηλαδή, πάντοτε να είσαι προετοιμασμένος, λέγει, για κινδύνους, για θάνατο, για την αναχώρηση από την εδώ ζωή. Έπειτα, επειδή είπε τα δυσάρεστα, προσθέτει και το έπαθλο. Ποιο όμως ήταν αυτό; Το να ακολουθούν αυτόν και να είναι εκεί που είναι αυτός, δείχνοντας ότι θα διαδεχθεί τον θάνατο Ανάσταση. Διότι λέγει· «Όπου γαρ ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός». Που είναι ο Χριστός; Στους ουρανούς. Και πριν από την Ανάσταση λοιπόν ας μεταφερθούμε εκεί με την ψυχή και τον νου».
(Απόσπασμα από την 67η Ομιλία του ιερού Χρυσοστόμου, στο «Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο», Ε.Π.Ε. 14).
Πηγή: exprotestant.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου