Αποστόλου Μιχαηλίδη.
Περιδιαβαίνοντας το πολυπολιτισμικό –πλέον– κέντρο των Αθηνών έτυχε να καταλήξουμε σε κατάστημα «έθνικ» χειροτεχνημάτων, του οποίου η Τανζανή ιδιοκτήτρια μιλούσε άπταιστα ελληνικά. Στο πλαίσιο μιας γενικότερης συζήτησης θελήσαμε να μάθουμε αν αληθεύουν οι πληροφορίες που αποκομίσαμε παρακολουθώντας ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ στο Διαδίκτυο σχετικώς με δολοφονίες και ακρωτηριασμούς αλμπίνων στην Τανζανία. Η καταφατική απάντηση μας εξέπληξε: «Ναι, είναι αλήθεια. Οι μάγοι τα κάνουν αυτά. Κάποιοι καταφεύγουν σε αυτούς γιατί ελπίζουν ότι θα έχουν καλή τύχη, θα κερδίσουν χρήματα ή θα θεραπευθούν από ασθένειες». Πράγματι, είχαμε ξανακούσει ότι σύμφωνα με τις επικρατούσες λαϊκές δοξασίες η συνουσία με αλμπίνο θεραπεύει ακόμη και το AIDS. Ωστόσο ούτε και οι ίδιοι οι μάγοι καταφέρνουν να ξεφύγουν από την κακοδαιμονία καθώς καταδιώκονται, συλλαμβάνονται και συχνά χάνουν τη ζωή τους από δυσαρεστημένους πελάτες ή από αντιτιθέμενους στις πρακτικές τους συμπατριώτες τους.
Φύγαμε από το κατάστημα με την επιβεβαίωση άσκησης μαγείας καθώς και των δολοφονιών αλμπίνων σε αυτή τη χώρα της Αφρικής, όπως και στο γειτονικό Μπουρούντι, σύμφωνα με τα ΜΜΕ.
Από πλήθος στοιχείων συνάγεται ότι η μαύρη μαγεία και η ανθρωποθυσίες τελούνται μέχρι σήμερα στην υποσαχάρεια Αφρική, σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Πολυνησίας και της Νοτίου Αμερικής. Αρκεί να ρίξει κάποιος μια κριτική ματιά στο Διαδίκτυο για την επιβεβαίωση των λεγομένων¹.
Θυμόμαστε επίσης και μια συζήτηση που είχαμε πριν από λίγα χρόνια με έναν οικογενειακό φίλο, ναυτικό, ο οποίος περιγράφοντας τις εντυπώσεις του από τη Νιγηρία, έλεγε ότι στην πρωτεύουσα της Νιγηρίας, το Λάγος, διαμένει ο φύλαρχος μιας από τις πολλές φυλές της χώρας. Όταν όμως θα πεθάνει, ο θάνατός του δεν θα ανακοινωθεί αμέσως γιατί οι κάτοικοι του Λάγος θα κλειστούν στα σπίτια τους. Στην απορία μας γιατί θα συμβεί αυτό, απάντησε ότι σύμφωνα με ένα παμπάλαιο έθιμο ο φύλαρχος θα πρέπει να θαφτεί μαζί με άλλα επτά θύματα – δηλαδή, πέντε ανθρώπινα κεφάλια, έναν δίμετρο άνδρα που θα θαφτεί ζωντανός και μία δεκαεπτάχρονη παρθένα που θα θαφτεί και αυτή ζωντανή. Και έτσι ο βασιλιάς του Λάγος θα έχει παρέα και στον άλλο κόσμο. Έπειτα από μια ενδελεχή περιήγηση στο Διαδύκτυο δεν είχαμε πια την παραμικρή αμφιβολία για την εγκυρότητα των λεγομένων του.
Πέραν τούτων των εισαγωγικών πληροφοριών, ας εξετάσουμε από μια αυστηρή θρησκευτικοϊστορική σκοπιά το φαινόμενο της ανθρωποθυσίας.
Ορισμός και τυπολογία.
Ως ανθρωποθυσία ορίζεται η θυσία που έχει ως θύμα έναν ή περισσοτέρους ανθρώπους. Ειδικότερα, τα ανθρώπινα θύματα φονεύονται τελετουργικώς με σκοπό να ευαρεστηθεί ή να κατευνασθεί ένας ή περισσότεροι θεοί, πνεύματα ή οι εκλιπόντες ή να επέλθει κάποιο όφελος προς τον θύτη ή τους θύτες (π.χ. απόκτηση πλούτου, δύναμη, καλοτυχία). Η τυπολογία της θυμίζει στενά τις διάφορες πρακτικές τελετουργικής θανάτωσης ζώων. Δηλαδή, θανάτωση διά αιχμηρού αντικειμένου, καρατόμηση, στραγγαλισμός, καύση του θύματος. Στενά συνδεδεμένες με την ανθρωποθυσία είναι οι πρακτικές κανιβαλισμού και του «κυνηγιού κεφαλών» που παρατηρήθηκαν σε κάποιες φυλές που κατατάσσονται στην κατηγορία των «κατά φύση ζώντων λαών» και όχι μόνον. Πρόκειται για τη βρώση των μελών του και διατήρηση κάποιων τμημάτων του σκελετού του (κρανίο, ή κάποιος σπόνδυλος) με μαγικές ιδιότητες όπως πιστεύεται.
Στη σύγχρονη εποχή οι ανθρωποθυσίες, ακόμη και η ευρέως διαδεδομένη πρακτική της ζωοθυσίας, έχουν περιορισθεί ποσοτικά, δεν έχουν όμως εκλείψει. Οι μεγαλύτερες από τις γνωστές θρησκείες (Χριστιανισμός, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός, Βουδισμός, βραχμανικός Ινδουισμός) καταδικάζουν αυτή την πρακτική και οι αστικοί νόμοι την εκλαμβάνουν ως φόνο. Ωστόσο, αναφορές για περιστατικά τελετουργικών δολοφονιών και ανθρωποφαγίας στην υποσαχάρεια ανατολική Αφρική (οι λεγόμενες δολοφονίες μούτι)2, και μεμονωμένα περιστατικά μεταξύ μελών της μεταναστευτικής αφρικανικής διασποράς σε ευρωπαϊκές χώρες3, όπως και σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας (Ινδία4, Ταϊλάνδη5) βεβαιώνουν την επιβίωση αυτού του φαινομένου ως τις ημέρες μας. Κατά παρόμοιo τρόπο και το έθιμο του «σάτι» στην Ινδία, δηλαδή της καύσης της χήρας πάνω στη νεκρική πυρά του συζύγου, το οποίο ήκμασε κατά τον 19ο αιώνα στη Βεγγάλη, σπανίζει πλέον σε αυτή τη χώρα, δεν έχει πάντως εκλείψει ολοσχερώς6.
Είδη και σκοποί των ανθρωποθυσιών.
Ο σκοπός της ανθρωποθυσίας προσδιορίζει τον τρόπο που τελείται, την έκταση και τη λαμπρότητα της τελετής. Έτσι μπορούμε να διακρίνουμε διάφορα είδη ανθρωποθυσιών.
Κατά το διάβα της Ιστορίας ετελούντο ανθρωποθυσίες που σχετίζονταν με τις ταφικές τελετές. Παραδείγματα αυτού του είδους συναντούμε σε διάφορες χώρες και εποχές. Εκτός από το προαναφερόμενο παράδειγμα της ταφής του βασιλιά του Λάγος, παρόμοια ιστορικά παραδείγματα συναντώνται στους Σκύθες, στους Αιγυπτίους, σε λαούς της Μεσοποταμίας και στους Μεσοαμερικανούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ηγεμόνες αυτών των λαών ενταφιάζονταν με πολλά από τα προσωπικά τους αντικείμενα, τους υπηρέτες και τις παλλακίδες τους, ώστε να τους υπηρετούν και στον άλλο κόσμο. Στην ομηρική ποίηση αναφέρονται οι περιπτώσεις της Πολυξένης που θυσιάζεται στον τάφο του Αχιλλέα και των 12 νέων από την Τροία που θυσιάζονται στον τάφο του Πατρόκλου. Ενώ, ως ιστορικό γεγονός, καταγράφεται η θυσία Μεσσηνίων αιχμαλώτων στον τάφο του Φιλοποίμενα το 183 π.Χ.
Άλλο είδος ανθρωποθυσιών είναι εκείνες που ως σκοπό έχουν να αποτρέψουν κάποιο κακό και να προσελκύσουν τη θεία βοήθεια. Ιστορικά παραδείγματα και θρύλοι που προσιδιάζουν σε αυτό το είδος είναι πάμπολλα. Μπορεί ενδεχομένως να σχετίζονται με τη θεμελίωση ενός κτηρίου ή γεφυριού, όπως αυτό που συνέβη το 1487 στην Τενοτστιτλάν, την πρωτεύουσα του κράτους των Αζτέκων, όπου κατά τα εγκαίνια του Μεγάλου Ναού του Χουιτζιλοπότστλι θυσιάστηκαν χιλιάδες αιχμάλωτοι σε διάστημα τεσσάρων ημερών. Σύμφωνα με τον Ρος Χάσινγκ, συγγραφέα του Aztec Warfare (1988), «μεταξύ των 10.000 με 80.400 ατόμων» θυσιάστηκαν κατά την τετραήμερη τελετή7. Ένας κινεζικός θρύλος λέει ότι χιλιάδες ανθρώπων ενταφιάστηκαν στα θεμέλια του Σινικού Τείχους. Στην αρχαία Ιαπωνία υπήρχε ο θρύλος για τη «χιτομπασίρα», την «ανθρώπινη στήλη», συμφώνως με τον οποίον αρκετές παρθένες θυσιάστηκαν στα θεμέλια οικοδομημάτων ή κοντά σε αυτά ως ικεσία προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ακεραιότητα των κτηρίων από φυσικές καταστροφές ή επιθέσεις εισβολέων. Και στον ελλαδικό χώρο γνωστός είναι ο θρύλος για το γεφύρι της Άρτας όπου θυσιάστηκε η γυναίκα του πρωτομάστορα για το στέριωμά του.
πηγή: ιστορία Εικονογραφημένη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου