Οι δήθεν ύβρεις κατά του Ελληνισμού την Κυριακή της Ορθοδοξίας.

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού

Η Αγία μας Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία καθόρισε, ως όφειλε, επακριβώς τα όρια της αλήθειας και της πλάνης, διότι πιστεύει ότι η αλήθεια είναι συνώνυμη με τη σωτηρία. Οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων περιχαρακώνουν την βιβλική αλήθεια και την αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας μας, ώστε να αποτελούν την αλάνθαστη πυξίδα πλεύσης του νοητού σκάφους της ως τα έσχατα της ιστορίας.

Μελετώντας με προσοχή το «Συνοδικό» Της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, το οποίο διαβάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας στους ναούς, κατά την τελετή της περιφοράς των Ιερών Εικόνων, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα τη μέριμνα των Πατέρων να καθαρθεί η πίστη της Εκκλησίας από περιρρέουσες ιδέες του παρελθόντος, τις οποίες κάποιοι αναμίγνυαν με την διδασκαλία Της, με στόχο να επικρατεί σύγχυση στους πιστούς.
Κάποιοι, όμως περίεργοι τύποι, τα τελευταία χρόνια, που αρέσκονται να παριστάνουν τους «ελληναράδες», ασκούν σκληρή κριτική κατά των «όρων» της αγίας Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ότι δήθεν μέσω αυτών …υβρίζεται ο Ελληνισμός, επειδή απορρίπτονται από αυτή ορισμένες δοξασίες των αρχαίων προγόνων μας ως αντίθετες με τη χριστιανική διδασκαλία! Δεν κάνουν όμως τον κόπο να μελετήσουν, τι είδους δοξασίες είναι αυτές και την αντιφατικότητα και το ξεπερασμένο τους, ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα.

Αναφέρουμε ως παραδείγματα τις δοξασίες της προΰπαρξης των ψυχών και της αϊδιότητας του κόσμου, τις οποίες η πλειοψηφία των αρχαίων σοφών (π.χ. σοφιστές, επικούρειοι, κλπ) τις απέρριπτε, αν και είχαν διατυπωθεί από μεγάλους σοφούς (π.χ. Πλάτων). Την ύπαρξη και κατά συνέπεια την προΰπαρξη της ψυχής την είχαν απορρίψει οι περισσότεροι των αρχαίων φιλοσόφων. Η δοξασία περί της αιωνιότητας του υλικού κόσμου, αν και είχε διατυπωθεί από ορισμένους φιλοσόφους (υλοζωιστές), εν τούτοις την απέρριψαν πάμπολλοι άλλοι σοφοί, όπως οι νεοπλατωνικοί, διότι ερχόταν σε κραυγαλέα αντίθεση με την πίστη τους στο «Ένα», την πρωταρχική, κατ’ αυτούς, «άυλη» αρχή του κόσμου! Έστω επίσης οι αρχαιοελληνικές πίστεις στην ειμαρμένη καθώς και η πίστη στη «θεότητα» των άστρων των στωικών, όχι μόνο απορρίφτηκαν από την πλειοψηφία των αρχαίων σοφών, αλλά πολεμήθηκαν με σφοδρότητα από τους ατομικούς φιλοσόφους, τον Αναξαγόρα, τον Καρνεάδη, τον Ίππαρχος, κ.α.

Αφού λοιπόν οι θεωρίες αυτές ήταν απορριπτέες από άλλους σοφούς της αρχαίας Ελλάδος, γιατί να τις υιοθετήσει η Εκκλησία, αφού οι δοξασίες αυτές ήταν αντίθετες με τη διδασκαλία Της; Ας μην ξεχνάμε επίσης πως υπάρχουν διδάγματα, δοξασίες και θεσμοί των αρχαίων προγόνων μας απόλυτα απαράδεκτες, όπως λ.χ. ο θεσμός της δουλείας, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, η κοινοκτημοσύνη των γυναικών (Πλάτων), η «ιερή πορνεία», οι φρικτές ανθρωποθυσίες καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας και ως τον 4ο μ. Χ. αιώνα, κ.α. τα οποία κρινόμενα με το πνεύμα του Χριστιανισμού και με τη σημερινή πραγματικότητα, είναι σαφώς αποβλητέα. Υπήρχε περίπτωση να υιοθετήσει κάτι τέτοια η Εκκλησία, για να μη θεωρηθεί «υβρίστρια» των Ελλήνων; Και για ποιο λόγο άλλωστε να το κάνει, αφού ήλθε να απελευθερώσει καθολικά τον άνθρωπο από τη δεισιδαιμονία και την κακοδαιμονία του προχριστιανικού κόσμου και όχι να τον διαιωνίσει!

Αλλά αν θέλουν να αποκαλέσουν κάποιους υβριστές των Ελλήνων, ας αρχίσουν από τους αρχαίους Έλληνες σοφούς, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είχαν απορρίψει ό, τι θεωρούν οι σύγχρονοι «αρχαιολάτρες» ως «ελληνικό». Ας αρχίσουν από τους ίδιους τους σοφούς, οι οποίοι απέρριπταν τις απόψεις άλλων σοφών. Ας αποκαλέσουν

πρώτα υβριστές των Ελλήνων τους σοφιστές και τους επικούρειους, οι οποίοι δεν δέχονταν και πολεμούσαν το ιδεοκρατικό σύστημα του Πλάτωνος. Ας αποκαλέσουν πρώτα τον Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) υβριστή της Ελλάδος, διότι θεωρούσε μόνες πραγματικότητες τις αρχετυπικές ιδέες, τον δε υλικό κόσμο δήθεν αιώνιο των υλοζωιστών ως μη πραγματικό, ως αντικατοπτρισμό του ιδεατού κόσμου, ως «φάσμα των ιδεών»!

Ας αποκαλέσουν υβριστές των Ελλήνων τους σοφούς και επιστήμονες (σχεδόν στο σύνολό τους), οι οποίοι δεν συμφωνούσαν με τα σκοταδιστικά διδάγματα της αρχαίας θρησκείας και τις δεισιδαιμονίες των ιερέων και καταδιώχτηκαν άγρια από αυτούς. Είναι άλλωστε γνωστό, πως περισσότεροι από πεντακόσιοι γνωστοί σοφοί και επιστήμονες βρήκαν τραγικό θάνατο κατά τις εκκαθαρίσεις, που έκανε το ιερατείο, μέσω της πολιτικής εξουσίας, μόνο στην Αθήνα, με τις φρικτές «δίκες περί αθεΐας»!

Ας αποκαλέσουν το Σωκράτη (469-399 π.Χ.) υβριστή των Ελλήνων, επειδή δίδασκε «καινά δαιμόνια», δηλαδή αλλότρια θρησκευτική πίστη από την κρατούσα, τη δήθεν ελληνική, και γ’ αυτό τον σκότωσαν. Ας αποκαλέσουν τον Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.) υβριστή των Ελλήνων, ο οποίος θέλοντας να στηλιτεύσει τις δεισιδαίμονες πρακτικές του ιερατείου, και να αναιρέσει την πίστη στους ανύπαρκτους «θεούς» της αρχαίας θρησκείας, αναγκάστηκε να φύγει από την Αθήνα και να καταφύγει στην Χαλκίδα, προκειμένου να γλυτώσει τη ζωή του. Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων τον μεγάλο Αίσωπο (6ος π.Χ. αιών), ο οποίος κατάγγειλε την απάτη της αρχαίας θρησκείας και την πρακτική των απατεώνων ιερέων του δελφικού «ιερού», και οι οποίοι τον δολοφόνησαν στον ανίερο εκείνο τόπο. Ας αποκαλέσουν υβριστές της Ελλήνων τον ελευθερόφρονα Αλκιβιάδη, τους ρήτορες Λεωγόρα και Ανδοκίδη και τον μεγάλο κυνικό φιλόσοφο Διογένη, (5ος π.Χ. αιών), οι οποίοι διακωμώδησαν τα γελοία πνευματιστικά ελευσίνια μυστήρια.

Ας αποκαλέσουν υβριστές των Ελλήνων τον Πυθαγόρα (580-490 π.Χ.) και τους μαθητές του, οι οποίοι εξαιτίας του φόβου τους από τους ιερείς και των οργάνων τους, δημιούργησαν μυστική σχολή, όπου δίδασκαν δόγματα αντίθετα με τα κρατούντα και τους οποίους οι ιερείς έκαψαν ζωντανούς στον Κρότωνα το 430 π.Χ.!

Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων το σοφιστή Πρωταγόρα (480-411 π.Χ.), ο οποίος δίδασκε ότι το πραγματικό θείον είναι άγνωστο στους ανθρώπους και πως οι «θεοί» της αρχαίας θρησκείας ήταν ανύπαρκτοι, και γι’ αυτό τον καταδίωξαν άγρια οι ιερείς και έκαψαν τα «αιρετικά» βιβλία του στην αγορά της Αθήνας. Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων τον Αναξαγόρα (490-427 π.Χ.), ο οποίος δίδασκε ότι ο υλικός κόσμος δεν είναι αιώνιος, αλλά ποίημα του Νου, και τα άστρα δεν είναι θεοί, αλλά διάπυρες μάζες, και ο οποίος παραλίγο να χάσει τη ζωή του από το αθηναϊκό ιερατείο και το δεισιδαίμονα όχλο. Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων τον Ξενοφάνη (570-480 π.Χ.), ο οποίος μίλησε για τον ένα Θεό και αρνήθηκε, την χονδροειδή ειδωλολατρία, τον ανόητο πολυθεϊσμό και το γελοίο ανθρωπομορφισμό της αρχαίας θρησκείας. Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων τον Επίκουρο (341-270 π.Χ.), ο οποίος αρνήθηκε την ύπαρξη των «θεών» της αρχαίας θρησκείας και του όχλου και τη μεταθανάτια ζωή, το βασίλειο του Πλούτωνα στον Άδη, Νήσους Μακάρων κλπ. Ας αποκαλέσουν υβριστή των Ελλήνων τον Ευήμερο (2ος αιών π.Χ.), ο οποίος χαρακτήρισε τους «θεούς» της αρχαίας θρησκείας, ως κάποιους επιφανείς ανθρώπους της παλιάς εποχής, τους οποίους θεοποίησαν οι απατεώνες ιερείς και επέβαλαν τη λατρεία τους στους αμαθείς όχλους για να τους εκμεταλλεύονται.

Ας αποκαλέσουν, τέλος, υβριστή των Ελλήνων το ίνδαλμά τους, τον παρανοϊκό Ιουλιανό (361-363 μ.Χ.), ο οποίος απαγόρευε τη διδασκαλία στα σχολεία των έργων αρχαίων φιλοσόφων και ποιητών, όσων είχαν γράψει εναντίον της αρχαίας θρησκείας, καίγοντας με μανία τα έργα τους! Δείτε άλλωστε τι είχε γράψει σε επιστολή του ο άθλιος εκείνος «εστεμμένος φιλόσοφος»: «ας μη φτάνει στην ακοή επικούρειος ή πυρρώνειος λόγος. Τώρα αλήθεια, οι θεοί (σ.σ. μέσω αυτού) καλά έκαναν και κατέστρεψαν τα έργα τους, ευτυχώς που τα βιβλία τους χάθηκαν» (Ιουλ. Επιστ. 89 β, Προς αρχιερέα Θεόδωρο, 301 c)!

Ασφαλώς θα τρίζουν τα τιμημένα κόκκαλα όλων των αρχαίων σοφών προγόνων μας, από την ακατανόητη «υπεράσπισή» τους από τους σύγχρονους «αρχαιολάτρες», οι οποίοι ήξεραν να βιώνουν το σεβασμό προς τους άλλους, έστω και αν διαφωνούσαν μαζί τους, ξέχωρα από τους σκοταδιστές ιερείς, τα παράσιτα της θρησκείας και τον δεισιδαίμονα και αμαθή όχλο! Θα τρίζουν τα κόκαλά τους από αγανάκτηση διότι τους ταυτίζουν οι σύγχρονοι «αρχαιολάτρες» με τους σκοτεινούς παράγοντες της αρχαίας θρησκείας και με τον χυδαίο και θρησκομανή όχλο, ο οποίος ποτέ δε μπόρεσε να δημιουργήσει πολιτισμό και καταδίωκε την αντίθετη γνώμη! Θα τρίζουν από αγανάκτηση τα κόκαλά τους, διότι κάποιοι φανατικοί, αμαθείς και εμπαθείς σύγχρονοι «αρχαιολάτρες» έχρισαν τους εαυτούς τους σε όψιμους τιμητές και υπερασπιστές τους, μη γνωρίζοντας οι δύστυχοι ότι ο διαχρονικός ελληνικός πολιτισμός, από τα βάθη της ιστορίας, ως τα σήμερα, είναι σύνθεση και όχι δογματική μονολιθικότητα!

Οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας, ως γνήσιοι Έλληνες (στην καταγωγή, στη σκέψη και στη νοοτροπία) και εν προκειμένω οι Πατέρες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, σκέφτηκαν και έπραξαν ελληνικά, εκφραζόμενοι σύμφωνα με τα πιστεύω τους ελεύθερα, απέκλεισαν κάποιες ιδέες από την επίσημη διδασκαλία της Εκκλησίας, οι οποίες δε συμφωνούσαν με Αυτήν. Σκέφτηκαν και έπραξαν όπως οι φημισμένοι πρόγονοί τους, οι οποίοι ήταν εκλεκτικοί, και όπως κάνουν οι Έλληνες στη διαχρονική μορφή του Ελληνισμού. Έπραξαν ό, τι έπρατταν οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί, οι οποίοι απέρριπταν ό, τι δε συμφωνούσε με τις δικές τους απόψεις. Τι το πιο φυσικό για πολιτισμένους, ορθά και ελεύθερα σκεπτόμενους ανθρώπους;

Θλιβερή εξαίρεση στη μακραίωνη παράδοσή μας είναι οι σύγχρονοι αρχαιόπληκτοι «αρχαιολάτρες» και άλλοι θιασώτες της θολής κουλτούρας, οι οποίοι πάσχουν από ανίατο μονισμό για την αρχαία Ελλάδα. Λες και οι αρχαίοι τους «διόρισαν αγροφύλακες» στα αθάνατα διαχρονικά τους κτήματα, τα οποία είναι κτήματα όλου του πολιτισμένου κόσμου και περισσότερο ημών των απογόνων τους! Υβριστής των αρχαίων προγόνων μας δεν είναι η Εκκλησία με τον απόλυτα δικαιολογημένο εκλεκτισμό Της, αλλά πραγματικοί υβριστές είναι όσοι βρίζουν τον διαχρονικό Ελληνισμό, όσοι αρνούνται την ιστορική ενότητά του και τον περιορίζουν χρονικά κατά τη δική τους υποκειμενική εκτίμηση. Εν προκειμένω, πραγματικοί και μάλιστα άθλιοι υβριστές είναι όσοι βρίζουν, με τη γνωστή ψυχοπαθολογική υστερία, την πίστη εκατομμυρίων νεοελλήνων, οι οποίοι σε πείσμα των υβριστών τους, βιώνουν το ελληνικό ιδεώδες ασύγκριτα γνησιότερα από εκείνους με την ορθόδοξη πίστη τους.

Σε αντίθεση με όλους τους σύγχρονους εικονοκλάστες του πραγματικού και διαχρονικού Ελληνισμού, μηδέ των «αρχαιολατρών» εξαιρουμένων, εμείς ως ορθόδοξοι χριστιανοί, μετέχουμε της αλήθειας και ταυτόχρονα, ως έλληνες, μετέχουμε του ωραίου. Χάρη σ' αυτές τις δύο σταθερές διαφέρουμε από όλους όσους έχουν μονοσήμαντες πίστεις και αναγάγουν τον μονισμό σε μονολιθικό δόγμα. Για τούτο έχουμε το προβάδισμα στην αληθινή πρόοδο και τον παγκόσμιο πολιτισμό και αναγκάζουμε τους άλλους να μας ακολουθούν! Ο εκλεκτισμός μας είναι το μεγάλο μας μυστικό για ότι η Εκκλησία μας θριαμβεύει εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια και μαζί Της θριαμβεύει και το γνήσιο ελληνικό πνεύμα, το οποίο χωρίς Αυτή θα ήταν χαμένο, ίσως χωρίς ανάμνηση, κάπου στα έσχατα της αρχαιότητας, όταν ο Χριστιανισμός βρήκε να ψυχορραγεί τον Ελληνισμό και τον ανάστησε από το βέβαιο θάνατό του!

Κατά συνέπεια θα συνεχίσουμε, ως Χριστιανοί και ως Έλληνες, την αδιαίρετη διαχρονική μας παράδοση, να είμαστε εκλεκτικοί, εφαρμόζοντας το λόγο του Μ. Βασίλειου: «Οι μέλισσες δεν πετάνε σε όλα τα λουλούδια με τον ίδιο τρόπο. Κι όπου καθίσουν, δεν κοιτάνε να τα πάρουν όλα. Παίρνουν μονάχα όσο χρειάζεται στη δουλειά τους και το υπόλοιπο το παρατούν και φεύγουν. Έτσι κι εμείς, αν είμαστε φρόνιμοι. Θα πάρουμε απ’ αυτά τα κείμενα ο, τι συγγενεύει με την αλήθεια και μας χρειάζεται και τα υπόλοιπα θα τα αφήσουμε πίσω μας» (Μ. Βασιλείου: Προς τους Νέους, όπως αν εξ ελλην­ι­κών ωφελοίντο λόγων»! Αυτός ο εκλεκτισμός μας είναι και θα είναι η ειδοποιός διαφορά μας με τους μονιστές και μονολιθικούς υβριστές μας, ως δήθεν υβριστές των Ελλήνων. Έχουμε ευτυχώς την ικανότητα να παίρνουμε ό, τι εκλεκτό και ωφέλιμο από το ανθρώπινο πνεύμα και να απορρίπτουμε ό, τι σαθρό και βλαβερό για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό, αδιαφορώντας για τους γελοίους γρυλλισμούς των επικριτών μας!

 

Πηγή: aktines.blogspot.gr

Οι Προτεστάντες ρωτούν: Δεν θα σωθώ αν δεν προσκυνάω τις εικόνες;

Πρόκειται για μια συχνή ερώτηση που μας κάνουν διάφοροι Προτεστάντες, για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Και η απάντηση ΜΟΝΟΛΕΚΤΙΚΑ, είναι "εξαρτάται". Εξαρτάται από τον άνθρωπο, από τις συνθήκες και από τους λόγους που δεν τις προσκυνάει. Εδώ όμως σε αυτό το άρθρο, θα δώσουμε κάτι περισσότερο από μια απλή απάντηση. Θα εξετάσουμε το αφελές και προβληματικό τής ίδιας τής ερώτησης, η οποία αποδεικνύει αφέλεια και άγνοια τής Χριστιανικής πίστης εν γένει.

1. Ποιοι κάνουν αυτή την ερώτηση;

 

Το πρώτο που είναι ανάγκη να εξετάσουμε, είναι "ποιοι κάνουν αυτή την ερώτηση;" Γιατί δύο κατηγορίες Προτεσταντών είναι αυτές που την κάνουν: α) Αυτοί που είναι κατηχούμενοι στην Ορθόδοξη Εκκλησία τού Κυρίου, και έχουν ακόμα ελλείψεις και άγνοια βασικών σημείων τής πίστεως, γι' αυτό και διστάζουν να προσκυνήσουν τις άγιες εικόνες, λόγω τής πλύσης εγκεφάλου που έχουν υποστεί στον Προτεσταντισμό, και β) Εκείνοι οι Προτεστάντες που νομίζουν ότι στην ερώτηση αυτή έχουν βρει ένα "σοβαρό" επιχείρημα, για να δείξουν ότι δεν είναι απαραίτητο να προσκυνούνται οι άγιες εικόνες.

Οι πρώτοι, οι κατηχούμενοι ρωτούν από φοβία, μήπως με κάτι που θα κάνουν, ή που δεν θα κάνουν, δυσαρεστήσουν τον Θεό, οι δεύτεροι ρωτούν από κουτοπονηριά, νομίζοντας ότι "ανακάλυψαν την Αμερική", και ότι δήθεν με το ερώτημα αυτό θα "στριμώξουν" τους Χριστιανούς. Και οι μεν και οι δε όμως, με την ερώτηση αυτή, υποδεικνύουν τις σοβαρότατες ελλείψεις τους, όσον αφορά τη Χριστιανική πίστη, και τον εσφαλμένο τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τα πράγματα. Και αυτά θα τα εξετάσουμε στη συνέχεια.

2. Ο Δυτικός "θεός" - φόβητρο, τών έργων

Και οι δύο ανωτέρω κατηγορίες, το πρώτο που έχουν στη σκέψη τους, είναι "Η ΚΡΙΣΗ" τού Θεού. Βλέπουν τον Θεό σαν έναν φοβερό κριτή, που παρατηρεί και παρακολουθεί τις πράξεις τους, με σκοπό να βρει κάτι να τους καταδικάσει. Γι' αυτούς, το να κάνουν ή να μην κάνουν κάτι, είναι αιτία ζωής ή θανάτου. Αν και με τα χείλη ομολογούν ότι ο Θεός είναι Σωτήρας, ότι πρόσφερε θυσία τον Κύριο Ιησού Χριστό για τις αμαρτίες μας, και ότι συγχωρεί τις παραβάσεις, όταν υπάρχει στον άνθρωπο καρδιά τέλεια μετανοίας, έχουν συνηθίσει να βλέπουν το Θεό σαν δικαστή. Τους έχουν διδάξει οι Προτεστάντες ηγέτες τους, ότι ο Θεός διακατέχεται από ένα είδος Νομικισμού, στον οποίο και ο Ίδιος ο Θεός υποτάσσεται. Ότι έχει ο Ίδιος βάλει όρια στον εαυτό Του, για το ποιον θα σώσει και ποιον όχι, με βάση κάποια έργα, ή με βάση κάποια αντισταθμίσματα.

Το ότι βλέπουν τον Θεό σαν έναν δικαστή, που ΑΠΑΙΤΕΙ την ΑΝΤΑΠΟΔΟΣΗ τής αμαρτίας με θάνατο, (έστω και αν αυτός ο θάνατος είναι τού Υιού και Λόγου Του), τους δίνει μια αίσθηση ενός ΑΤΕΓΚΤΟΥ δικαστή, τον οποίο ο καθένας θα έπρεπε να φοβάται. Ενός δικαστή, που δεν βλέπει τον άνθρωπο ως ξεχωριστό πρόσωπο, με τις ιδιαιτερότητές του, με τις ελλείψεις του, με τα λάθη του, αλλά τον βλέπει ως "χρήστη" και ως "άτομο", γι' αυτό και εφαρμόζει πάνω του γενικούς κανόνες και νόμους. Γιατί όταν ρωτούν: "ο Θεός θα με απωλέσει αν προσκυνήσω τις εικόνες;" είναι σαν να βάζουν ΚΑΘΕ άνθρωπο στην ίδια μοίρα, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τους τις ιδιαίτερες περιστάσεις και ανάγκες του. Σαν ο κόσμος να έχει φτιαχθεί για να διοικείται από ΓΕΝΙΚΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ τού Θεού, βάσει τών οποίων ο άνθρωπος σώζεται ή χάνεται, αν κάνει ή αν δεν κάνει την τάδε ή την δείνα πράξη. Χωρίς να εξετάζεται η ιδιαιτερότητά του. Σαν να μην είχαν σημασία οι προθέσεις τής πράξης και ο σκοπός τής πράξης, (ή τής μη πράξης), αλλά αυτή καθεαυτή η πράξη!

Το να ρωτάει κάποιος έναν άλλο άνθρωπο, αν ο Θεός θα σώσει τον τάδε ή τον δείνα, λες και η σωτηρία δεν κρίνεται από την καρδιά τού ανθρώπου αλλά από το τι κάνει ή τι δεν κάνει, είναι μια απαράδεκτη γενίκευση, και μια προσβολή προς τον Ίδιο τον Θεό, ο Οποίος ΜΟΝΟ, μπορεί να δει τις καρδιές και να αποφανθεί ποιος άνθρωπος θα σωθεί ή όχι. Και ο Θεός κρίνει τον άνθρωπο όχι με βάση τα έργα του, αλλά με βάση την καρδιά του. Δεν είμαστε πλέον υπό Νόμον, ώστε να μας σώζει το αν θα κάνουμε ή αν δεν θα κάνουμε κάτι. Δεν μας σώζει η "καθηκοντολογία". Μας σώζει Ο ΧΡΙΣΤΟΣ!

Εδώ στην Παλαιά Διαθήκη, στον καιρό τού Νόμου και τής κατ' εξοχήν καθηκοντολογίας, βλέπουμε έναν Δαβίδ μοιχό, φονιά και παραβάτη τού Νόμου, να αποκαλείται "άνδρας κατά την καρδίαν τού Κυρίου"! Επειδή "ο Κύριος δεν βλέπει όπως βλέπει ο άνθρωπος· επειδή, ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενο, ο Κύριος όμως βλέπει την καρδιά" (Α΄ Σαμουήλ 16: 7-12). Πόσο μάλλον στην Καινή Διαθήκη λοιπόν, θα έπρεπε οι πιστοί να είναι προσεκτικότεροι όταν διατυπώνουν τέτοιου είδους ερωτήσεις, θέτοντας υπό γενικευμένο και άτεγκτο κανόνα, τα έργα τών άλλων.

Θα έπρεπε λοιπόν οι Προτεστάντες, όχι μόνο να μη ρωτούν "αν ο Θεός θα τους απωλέσει αν δεν προσκυνάνε εικόνες", αλλά και να πάψουν να κρίνουν τους άλλους ως δήθεν "ειδωλολάτρες", που δήθεν ο Θεός θα τους απωλέσει, επειδή προσκυνούν εικόνες! Γιατί η ερώτησή τους, "αν ο Θεός θα απωλέσει αυτούς που δεν προσκυνούν εικόνες", θα μπορούσε να αντιστραφεί! Και μια αντιστροφή αυτής τής ερώτησης, δείχνει τι πραγματικά έχουν στο πίσω μέρος τού μυαλού τους! Επειδή αυτό που ρωτούν, υποκρύπτει ΦΟΒΟ, μήπως απολεσθούν αν προσκυνήσουν τις εικόνες! Διαφορετικά, αν δεν το θεωρούσαν πράξη απώλειας, η όλη συζήτηση δεν θα είχε κανένα νόημα! Αλλά οι Προτεστάντες που αρνούνται και αμφισβητούν την προσκύνηση εικόνων, και κάνουν μια τέτοια ερώτηση, πρώτοι αυτοί, καταδικάζουν στη συνείδησή τους, ως άξιους απώλειας, όσους τις προσκυνούν!

Θα έπρεπε να πάψουν να κρίνουν τους άλλους με βάση απαγορεύσεις τού Μωσαϊκού Νόμου, και Νομικίστικη λογική. Θα πρέπει να μη βλέπουν τον Θεό σαν φόβητρο ενός πιστού ανθρώπου, που αντιμετωπίζει ένα δίλημμα, στο τι πρέπει ή τι δεν πρέπει να πράξει σε κάποια περίπτωση, για να είναι αρεστός στα μάτια τού Θεού. Ο Θεός είναι αγάπη. Δεν παρατηρεί τα έργα μας για να μας καταδικάσει, αν με αγνές προθέσεις κάνουμε κάποιο λάθος στις πράξεις μας ή στις εκτιμήσεις μας. Αντιθέτως, παρατηρεί τα έργα μας ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ, για να βρει εκεί ευκαιρίες και αφορμές να μας σώσει! Δεν είναι ο άτεγκτος δικαστής τών Δυτικών αιρέσεων, αλλά ο αγαπημένος και καλοσυνάτος Πατέρας τής Ορθόδοξης Εκκλησίας Του!

3. Η πράξη ως σύμπτωμα και όχι ως ασθένεια

Όμως, ο δικανικός τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον Θεό, οι άνθρωποι που κάνουν μια τέτοια ερώτηση, (επειδή τον βλέπουν ως δικαστή και όχι ως Πατέρα), έχει και άλλες συνέπειες. Έχει συνέπειες στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται την αμαρτία, ή την κάθε πράξη ξεχωριστά. 

 

 

Επειδή βλέπουν τον Θεό σαν έναν Νομοθέτη και Δικαστή, που παρατηρεί τα έργα μας, για να μας καταδικάσει, (να μας τιμωρήσει), αν παραβούμε τους νόμους Του, (Νομικισμός), χάνουν το στόχο, να καταλάβουν την ουσία τών ίδιων τών έργων! Και εξαρτούν τη σωτηρία τους από τα έργα αυτά καθεαυτά και όχι από τις αιτίες, που οδήγησαν στα έργα! Γιατί αν η αιτία για κάτι, είναι να ευαρεστήσει ο άνθρωπος τον Θεό, έστω και αν αυτό το "κάτι" είναι λάθος, (ακόμα και παράβαση τού Θείου Νόμου), τότε ο Θεός δεν θα δει την πράξη ως παράβαση, αλλά ως σφάλμα! Και τη μεν πράξη, θα την καταδικάσει, το δε κίνητρο θα το αποδεχθεί και θα το ανταμείψει!

Ας επιλέξω ένα χαρακτηριστικό (και επίτηδες ακραίο) παράδειγμα: Στον Μωσαϊκό Νόμο, υπήρχε σαφής απαγόρευση ενάντια στις ανθρωποθυσίες: "Δεν θα κάνεις έτσι στον Κύριο τον Θεό σου· επειδή, κάθε βδέλυγμα που ο Κύριος μισεί, έκαναν εκείνοι στους θεούς τους· επειδή, και τους γιους τους και τις θυγατέρες τους καίνε μέσα σε φωτιά στους θεούς τους" (Δευτερονόμιο 12: 31). Παρ' όλα αυτά, η ίδια η Παλαιά Διαθήκη, αναφέρει την ιστορία τού Ιεφθάε, που από ανοησία του, ορκίσθηκε στον Θεό, ότι θα προσφέρει θυσία στον Θεό, το πρώτο που θα δει γυρίζοντας στο σπίτι του. Και το πρώτο που είδε γυρίζοντας, ήταν η μονάκριβη κόρη του, η οποία βγήκε να τον προϋπαντήσει! Έτσι ο Ιεφθάε, θεώρησε καθήκον του, να τηρήσει αυτό τον όρκο προς τον Θεό, θυσιάζοντας την ίδια του την κόρη, σε παράβαση τού ίδιου τού Νόμου τού Θεού![*] (Κριτές 11: 34-39). Σε μια εποχή Νομικίστικης Παλαιάς Διαθήκης! Πώς λοιπόν ο Ίδιος ο Θεός, έκρινε αυτή τη βδελυκτή και παράνομη πράξη τού Ιεφθάε που παρέβη τον Νόμο, επειδή θεώρησε καλό, να μην παραβεί τον όρκο του προς τον Θεό; Ας αφήσουμε την Καινή Διαθήκη να μας το πει: "Και τι να λέω ακόμα; Επειδή, θα μου λείψει ο καιρός να διηγούμαι για τον Γεδεών, και τον Βαράκ και τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, και τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες· οι οποίοι με την πίστη καταπολέμησαν βασιλείες, εργάστηκαν δικαιοσύνη..." (Εβραίους 11/32,33). Ο απόστολος λοιπόν εδώ, θέτει τον Ιεφθάε, μεταξύ τών "εργατών δικαιοσύνης"! Γιατί; Μήπως επειδή θυσίασε την κόρη του; Όχι βέβαια! Αλλά για τις προθέσεις του!

Και λέω λοιπόν: Αν ο Θεός παρέβλεψε μια τέτοια βδελυκτή, ανόητη και παράνομη πράξη τού Ιεφθάε, επειδή εκείνος την έκανε μόνο και μόνο για να μη φανεί παραβάτης στα μάτια τού Θεού, άραγε θα καταδικάσει έναν άνθρωπο που προσκυνά ή που δεν προσκυνά εικόνες, όταν αυτός ο άνθρωπος το κάνει με καθαρή καρδιά ενώπιον τού Θεού; Η πράξη έχει σημασία, ή η πρόθεση και η αγνότητα με την οποία ο άνθρωπος προσεγγίζει τον Θεό;

Το χαρακτηριστικό αυτό "χοντρό" παράδειγμα, το έδωσα γιατί νομίζω δύσκολα θα βρει κάποιος κάτι χειρότερο απ' αυτό, για να δείξει, ότι πράγματι ο Θεός, δεν έχει πρόβλημα με την πράξη, όσο χοντρή και αν φαίνεται αυτή στα μάτια μας. Αλλά ο Θεός βλέπει την καρδιά και την πρόθεση. Και δεν είναι το λάθος αυτό που καταδικάζεται, αλλά Η ΑΙΤΙΑ που οδήγησε στο λάθος, αν υπάρχει μια τέτοια αιτία. Και δεν τιμωρεί ο Θεός το σύμπτωμα (την πράξη), αλλά θέλει να θεραπεύσει την ασθένεια, (τη βαθύτερη αιτία), που οδήγησε στην πράξη.

Σε άλλα άρθρα μας, έχουμε εξηγήσει ότι τα έργα, δεν πρέπει για τους Χριστιανούς, να νοούνται ως "Νομικισμός". Δεν είναι το έργο η ασθένεια. Δεν είναι η πράξη, αυτή καθεαυτή που σε σώζει ή σε απωλύει. Το έργο, η πράξη, είναι σύμπτωμα. Όπως ο βήχας, δεν είναι η ασθένεια, αλλά η ασθένεια είναι εκείνο το άλλο πράγμα, που προκαλεί τον βήχα. Έτσι και μία παράνομη ή κακή πράξη, προκαλείται από μια βαθύτερη αιτία, από ένα πάθος, από μία αίρεση, (ή από μία παρανόηση ή από μία εσφαλμένη εκτίμηση, όπως στην περίπτωση τού Ιεφθάε). Και τον Θεό δεν τον ενδιαφέρει η πράξη, αλλά η ρίζα εκείνη τού πάθους, ή τής κακίας, που οδήγησε στην πράξη! Γι' αυτό και ο Δαβίδ ονομάσθηκε "άνδρας κατά την καρδία τού Θεού", παρά τα εγκλήματά του, (γιατί ο Θεός είδε τη θεραπεία του), γι' αυτό και ο Ιεφθάε δεν καταδικάσθηκε από τον Θεό, ούτε για την πράξη του, ούτε για την παρανομία στον Νόμο. Γιατί και οι δύο, έβαλαν μυαλό, γι' αυτά που έκαναν, και δεν έμεινε σ' αυτούς ρίζα αμαρτίας, και ασθένεια πάθους για όλα αυτά.

Επιστρέφοντας λοιπόν στο θέμα μας, σχετικά με την ερώτηση: "αν ο Θεός θα απωλέσει κάποιον που δεν προσκυνάει εικόνες", είναι σαν κάποιος να μας ρωτά: "ο γιατρός θα σκοτώσει κάποιον που έχει βήχα;" Γιατί ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ η ερώτηση, δεν πρέπει να εκλαμβάνεται σαν να είναι τού τύπου: "ο δικαστής θα τιμωρήσει κάποιον που παρανόμησε;" Για τους Χριστιανούς, που δεν είναι πλέον υπό Νόμον, δεν τίθεται θέμα νόμου και δικαστή. Αλλά είναι θέμα ΓΙΑΤΡΟΥ. Ο Χριστός δεν ήρθε για να καταδικάσει αμαρτωλούς από τα έργα τους, αλλά να τους θεραπεύσει, ώστε να μη θέλουν πλέον να κάνουν αυτά τα έργα: "και ακούσας ο Ιησούς λέγει αυτοίς· ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού, αλλ’ οι κακώς έχοντες· ουκ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν" (Μάρκος 2/β: 17). Οι αμαρτωλοί στα λόγια τού Χριστού, δεν είναι "υπόδικοι", όπως τους βλέπουν οι Προτεστάντες που ρωτούν αν ο Θεός θα τους σώσει ή αν θα τους καταδικάσει, κάνοντας το Α ή το Β. Οι αμαρτωλοί στα λόγια τού Χριστού, ταυτίζονται με τους "ασθενείς", που έχουν "ανάγκη γιατρού", και όχι δικαστή. Και η μετάνοια, είναι μία πορεία θεραπείας, που επιτυγχάνεται μέσα στην Εκκλησία, που είναι νοσοκομείο και όχι δικαστήριο. 

 

 

Ερωτήσεις τού τύπου: "Ο Θεός θα με καταστρέψει, αν δεν προσκυνάω εικόνες;" (από έναν Μάρτυρα τού Ιεχωβά, που διδάχθηκε ότι ο Θεός θα σκοτώσει τους αλλοθρήσκους), ή "Ο Θεός θα με στείλει στην κόλαση αν δεν προσκυνάω εικόνες;" (από έναν "καθαρόαιμο" Προτεστάντη, που διδάχθηκε ότι ο Θεός βασανίζει κόσμο σε μια κτιστή κόλαση), δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα. Ο Θεός έρχεται για να σώσει και να θεραπεύσει, και όχι για να "καταστρέψει" και να "απωλέσει" και να "βασανίσει". Αλλά τα βάσανα τής Κόλασης, δεν είναι τίποτα άλλο, από τα βάσανα τής αρρώστιας τών παθών του, που θα έχει στην αιωνιότητα, ο ασθενής εκείνος που αρνήθηκε τη θεραπεία του στο Ιατρείο τής Εκκλησίας! Ο Θεός θέλει μόνο να μας θεραπεύσει, και όχι να μας απωλέσει, ή να μας τιμωρήσει, ή να μας βασανίσει. Αντιθέτως, ως Ιατρός τών ψυχών μας, θέλει να πάψουν να μας βασανίζουν οι αρρώστιες τών παθών μας, αυτές που στην παρούσα ζωή εκδηλώνονται (ως σύμπτωμα) με τα κακά έργα, στη δε Μέλλουσα, (ως βασανισμός), με την εκούσια απόρριψη τής Αγάπης τού Θεού, ώστε να κολάζεται ο ασθενής από τα ίδια του τα πάθη που δεν θέλησε να θεραπεύσει μέσα σ' αυτή την αγάπη!

Νομίζω ότι είναι πλέον φανερό το άτοπο τής ερώτησης αυτής τών Προτεσταντών, όταν απευθύνονται σε Χριστιανούς. Οπότε, είμαστε πλέον έτοιμοι να εισέλθουμε και στο επόμενο θέμα μας:

4. Οι αντιχριστιανικές ρίζες πίσω από την άρνηση προσκύνησης τών εικόνων

Μετά από τα παραπάνω, έχουμε πλέον τις βάσεις να μπούμε στο θέμα τής επίμαχης ερώτησης βαθύτερα.

Αφού είπαμε, ότι πίσω από την πράξη, υπάρχει μια αιτία, (που είναι και αυτό που μας ενδιαφέρει στην πραγματικότητα), τότε, αφού μας ρωτούν: "Δηλαδή, δεν θα σωθεί όποιος δεν προσκυνάει τις εικόνες;", τότε, αφού απαντήσουμε: "Εξαρτάται!", πρέπει κι εμείς με τη σειρά μας, να ανταποδώσουμε την ερώτηση ως εξής: "Για ποιον λόγο κάποιος, αρνείται να προσκυνήσει τις εικόνες;"

Αυτό είναι το ερώτημα, που θα πρέπει να εξετάσει ο καθένας που μας ρωτάει, για τη σχέση προσκύνησης τών εικόνων, και τής σωτηρίας. Και απαντήσεις στο ερώτημα αυτό, μπορούν να δοθούν πολλές. Ας δούμε μερικές από τις βασικότερες, που ισχύουν συνήθως όλες μαζί σε έναν Προτεστάντη. Ας δούμε τι αιρέσεις εμφωλεύουν στην ψυχή ενός τέτοιου ανθρώπου, που τον κάνουν να αρνείται μία καθ' όλα νόμιμη και χρήσιμη πρακτική τής Χριστιανικής Εκκλησίας:

Α. Αμφισβήτηση τής Εκκλησίας τού Χριστού

Ο Χριστός όταν έφυγε, άφησε πίσω Του μια Εκκλησία. Οργανωμένη με Αποστόλους, Επισκόπους, Πρεσβυτέρους και Διακόνους. Εξοπλισμένη με τα χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος, και με ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΞΟΥΣΙΑ στα της πίστεως: "Και ξανά ο Ιησούς είπε σ' αυτούς: Ειρήνη σε σας· όπως με απέστειλε ο Πατέρας, και εγώ αποστέλλω εσάς. Και μόλις το είπε αυτό, φύσηξε προς αυτούς, και τους λέει: Λάβετε Πνεύμα Άγιο. Αν τις αμαρτίες κάποιων συγχωρέσετε, είναι σ' αυτούς συγχωρεμένες· αν κάποιων τις κρατάτε, είναι κρατημένες" (Ιωάννης 20: 21-23). "Σας διαβεβαιώνω: Όσα αν δέσετε επάνω στη γη, θα είναι δεμένα στον ουρανό· και όσα αν λύσετε επάνω στη γη, θα είναι λυμένα στον ουρανό. Σας λέω ξανά ότι, αν δύο από σας συμφωνήσουν επάνω στη γη, για κάθε πράγμα, για το οποίο θα έκαναν αίτηση, θα γίνει σ' αυτούς από τον Πατέρα μου, που είναι στους ουρανούς" (Ματθαίος 18: 18,19). Μια Εκκλησία που όλα όσα δογματίζει, είναι εγγύηση αληθείας, γιατί η ίδια αυτή Εκκλησία, είναι Σώμα Χριστού: "να ξέρεις πώς πρέπει να πολιτεύεσαι στον οίκο τού Θεού, που είναι η εκκλησία τού ζωντανού Θεού, στύλος και στερέωμα της αλήθειας" (Α΄ Τιμόθεον 3: 15). Μια Εκκλησία, που ποτέ δεν έπαψε να έχει μαζί της την Κεφαλή της, τον Χριστό, ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ τής επίγειας, αλλά και τής ουράνιας πορείας της: "Κι εγώ θα είμαι μαζί σας, όλες τις ημέρες, μέχρι τη Συντέλεια τού αιώνος" (Ματθαίος 28: 20).

Αυτή λοιπόν την Εκκλησία, οι Προτεστάντες δεν την αναγνωρίζουν! Δημιούργησαν ή ακολούθησαν δικές τους ομάδες, φτιαγμένες από ανθρώπους πλανημένους, από τον 16ο αιώνα και μετά. Την υβρίζουν και την αποκαλούν "πόρνη Βαβυλώνα", και "Αποστατημένη". Λες και ο Χριστός που είπε ότι δεν θα την εγκατέλειπε, ήταν ψεύτης!

Οι άνθρωποι αυτοί αρνούμενοι την Εκκλησία τού Χριστού, έχουν συστήσει δικό τους δρόμο, ανεξάρτητο τού Χριστού. Θεωρούν τους εαυτούς τους, και τις ανθρωποποίητες ομάδες και παραδόσεις τους, τού 16ου αιώνα, ανώτερα και σοφώτερα τής Εκκλησίας. Γι' αυτό όταν η Εκκλησία, με την εξουσία που της έχει δώσει ο Κύριος, λέει στην 7η Οικουμενική Σύνοδο, ότι η προσκύνηση τών αγίων εικόνων, ΔΕΝ είναι ειδωλολατρεία, αλλά αντιθέτως είναι ευπρόσδεκτη λατρεία στον Θεό, γιατί η τιμή διαβαίνει προς το πρωτότυπο, αρνούμενος κάποιος αυτή τη διαβεβαίωση, τον Ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό αρνείται, που έδωσε στην Εκκλησία την εξουσία να δογματίζει εν Πνεύματι Αγίω, και την κατέστησε "στύλο και εδραίωμα τής αληθείας".

Γι' αυτό και στην Αγία Γραφή, (όπως έχουμε δείξει σε παλαιότερο άρθρο μας), η φωνή τής Εκκλησίας, είναι φωνή τού Ιδίου τού Χριστού. Και κάθε άρνηση τής Εκκλησίας Του, είναι άρνηση τού Ιδίου.

Μία λοιπόν από τις αιτίες που κάποιος αρνείται να προσκυνήσει τις άγιες εικόνες, (η χειρότερη αιτία), είναι ότι ο άνθρωπος αυτός, απιστεί στην Εκκλησία, στο Σώμα τού Χριστού και στον Ίδιο τον Χριστό, του Οποίου η φωνή είναι φωνή τής Εκκλησίας, τού Σώματός Του.

Β. Διαστρέβλωση τής Αγίας Γραφής

Ο άνθρωπος αυτός όμως, εκτός από τη φωνή τού Χριστού, δια τών Συνόδων τής Εκκλησίας Του, αρνείται και την φωνή τής Αγίας Γραφής, την οποία ισχυρίζεται ότι αποδέχεται! Γιατί και η Αγία Γραφή, πουθενά, ούτε ακόμα και στην Παλαιά Διαθήκη, δεν καταδικάζει οποιαδήποτε απεικόνιση δεν απεικονίζει την αόρατη φύση τού Θεού, την οποία ΔΕΝ ΕΙΔΑΜΕ. Αλλά κατά τον λόγο τής Αγίας Γραφής, ΟΣΑ ΕΙΔΑΜΕ, μπορούμε να τα απεικονίζουμε! Μπορούμε να απεικονίζουμε τον Χριστό, τους αγίους, και τα οράματα που μας έδωσε ο Κύριος στην ανθρώπινη ιστορία. Όσα είδαμε, απεικονίζονται και δεν είναι είδωλα. Όσα όμως δεν μας έδειξε ο Θεός, απαγορεύεται να απεικονισθούν, και αποτελούν είδωλα. Αυτός είναι ο λόγος τής Αγίας Γραφής.

Όμως οι άνθρωποι αυτοί, συστήνουν δικές τους αυθαίρετες ερμηνείες, οι οποίες δεν στηρίζονται σε καμία λογική, και σε κανένα χωρίο τής Αγίας Γραφής, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς τους! Γιατί η αβίαστη μελέτη τής Αγίας Γραφής, είναι ξεκάθαρη στο τι επιτρέπεται και στο τι όχι, και στην εποχή τής Παλαιάς Διαθήκης, και πολύ περισσότερο τώρα.

Γ. Άνθρωποι ακόμα "υπό νόμον"

Ο αρνούμενος την προσκύνηση τών αγίων εικόνων, δείχνει ότι ακόμα βρίσκεται "υπό νόμον", σε μια κατάσταση Παλαιάς Διαθήκης, στην κατάσταση τής "σκιάς" (και ακόμα πιο πίσω), πριν ο Κύριος Ιησούς Χριστός εισάγει τον άνθρωπο στην εποχή τής Εικόνας, στη Χριστιανική Εκκλησία. ["έχει ο νόμος σκιά των μελλοντικών αγαθών, όχι αυτή την εικόνα των πραγμάτων" (Εβραίους 10: 1).] Ο Μωσαϊκός Νόμος, ήταν η σκιά. Η Χριστιανική εποχή είναι η εικόνα τών πραγμάτων, και μένει να βιώσουμε τα ίδια τα μέλλοντα, στον μέλλοντα αιώνα. Αυτή την πραγματικότητα, την αρνούνται όσοι δεν έχουν ακόμα ξεφύγει από τον νόμο.

Δ. Υποτίμηση τής δημιουργίας τού Θεού

Οι αρνούμενοι την προσκύνηση τών εικόνων, συχνότατα μας προβάλλουν ως επιχείρημα το χωρίο: "οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω πατρί εν πνεύματι και αληθεία" (Ιωάννης 4: 23). Και το χωρίο αυτό το ερμηνεύουν ότι δήθεν σημαίνει "χωρίς υλικά βοηθήματα"! Μια ερμηνεία, τόσο άσχετη με το νόημα τού εδαφίου, όσο και με τη έννοια τής φράσης: "εν πνεύματι", που στην πραγματικότητα (όπως έχουμε δείξει αλλού), σημαίνει "με χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος", και όχι "χωρίς υλικά βοηθήματα".

 

 

Αυτό αποτελεί υποτίμηση τής υλικής δημιουργίας τού Θεού, ο Οποίος σώζει ΟΛΗ ΤΗΝ ΚΤΙΣΗ, και την υλική, και όχι μόνο πνεύματα (Ρωμαίους 8: 19-23).

Ε. Η άρνηση προσκύνησης εικόνων, αποτελεί ειδωλολατρική διδασκαλία

Αυτό όμως που δεν φαντάζονται όσοι αρνούνται την προσκύνηση τών εικόνων, είναι ότι αυτή τους η άρνηση, είναι ΚΑΤΑΛΟΙΠΟ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ, αρχαίων ειδωλολατρών, εχθρών τής Εκκλησίας!

Πράγματι, στους αρχαίους καιρούς τής Εκκλησίας, οι Μανιχαίοι, ήταν αυτοί που αρνούντο την κτίση. Ήταν μια Διθεϊστική θρησκεία, που πίστευε σε δύο Θεούς, έναν καλό, που έφτιαξε τον πνευματικό κόσμο, και σε έναν κακό, που έφτιαξε την ύλη. Πρόκειται για θρησκεία με στοιχεία Πλατωνικά, δηλαδή ειδωλολατρικά. Γιατί ο Πλάτωνας ήταν αυτός που χώριζε τον κόσμο σε υλικό και πνευματικό, και δίδασκε ότι η ύλη είναι κακή και φυλακή τής ψυχής, ενώ το πνεύμα καλό. Από αυτόν, οι Γνωστικοί εχθροί τής Εκκλησίας κατά τους πρώτους δύο αιώνες, και μετά οι Μανιχαίοι, πήραν την απέχθεια για την ύλη, και για τη χρήση της στη λατρεία. Και οι Μανιχαίοι ήταν αυτοί που εισήγαγαν στην Εκκλησία την πρώιμη εικονομαχική περίοδο, για πρώτη φορά στα τέλη τού 5ου αιώνα μ.Χ., με τον δικό τους αυτοκράτορα, Αναστάσιο τον Α', ενώ οι θρησκευτικοί τους απόγονοι, Παυλικιανοί και Βογόμιλοι, με τις ίδιες με αυτούς ιδέες, εισήγαγαν και αυτοί δια τής βίας, μέσω αυτοκρατόρων, κατά τους επόμενους αιώνες τις επόμενες φάσεις τής εικονομαχίας, που συντάραξαν την Εκκλησία. Για όλα αυτά όμως, και για την ειδωλολατρική βάση τής εικονομαχίας, έχουμε ήδη δημοσιεύσει όλες τις ιστορικές πληροφορίες σε σχετικά μας άρθρα. Εδώ τα αναφέρουμε απλώς επιγραμματικά.

Αυτοί λοιπόν που θεωρούν την τιμητική προσκύνηση τών εικόνων "ειδωλολατρεία", στην πραγματικότητα, είναι οι πραγματικοί ειδωλολάτρες, πνευματικά τέκνα τών από αιώνος δαιμονοκίνητων εχθρών τής Εκκλησίας, τών Μανιχαίων!

ΣΤ. Έμμεση άρνηση τής απολυτρωτικής θυσίας τού Χριστού

Πέρα όμως από τα παραπάνω, οι άνθρωποι αυτοί, αρνούμενοι να αποδεχθούν τη συμμετοχή τής ύλης στη λατρεία και στις σωτήριες πρακτικές τής Εκκλησίας, πέφτουν και σε άλλο ένα σοβαρότατο αμάρτημα. Γιατί αρνούμενοι την ύλη, έμμεσα αρνούνται αυτή την ουσία τής ενανθρώπισης τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού! Γιατί ο Κύριος Ιησούς Χριστός, έτσι, με ύλη, με σάρκα ήρθε στον κόσμο. Και αυτό σκανδάλιζε τους αιρετικούς Γνωστικούς τής εποχής τών Αποστόλων, που δεν είχαν την ύλη σε καμία υπόληψη! Γι' αυτό δίδασκαν, ότι ο Χριστός μόνο ως πνεύμα, και όχι με σάρκα, είναι Σωτήρας. Γι' αυτό και ο απόστολος Ιωάννης, έγραψε γι' αυτούς: "παν πνεύμα ό ομολογεί Ιησούν Χριστόν εν σαρκί εληλυθότα, εκ του Θεού έστι· 3 και παν πνεύμα ό μη ομολογεί τον Ιησούν Χριστόν εν σαρκί εληλυθότα, εκ του Θεού ουκ έστι· και τούτό εστι το του αντιχρίστου" (Α΄ Ιωάννου 4: 2,3).

Εάν λοιπόν η ύλη είναι κάτι κακό, και πρέπει μόνο με το πνεύμα μας, να λατρεύουμε τον Θεό, τότε δεν είναι δυνατόν η ύλη, να έγινε αιτία σωτηρίας, δια τής ενανθρώπισης τού Χριστού σ' αυτή. Τότε δεν ήταν ανάγκη, (μάλλον θα ήταν ανεπίτρεπτο), ο Χριστός να προσλάβει σάρκα, αν η ύλη είναι κακή, και δεν συμμετέχει στη σωτηρία. Τότε και η σωτηρία μας, δεν θα ήταν με σώμα, αλλά μόνο ως πνεύματα θα βλέπαμε τον Θεό!

Όπως μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί, πίσω από την απέχθεια προς την ύλη, υπάρχει μέγιστη βλασφημία. Βλασφημία προς την ίδια την εν Χριστώ σωτηρία μας!

Ζ. Προφάσεις εν αμαρτίαις

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι αρνούμενοι τις εικόνες, (οι οποίες δέχονται ότι μπορεί να έχουν και ισορροπημένη χρήση), με τον τρόπο αυτό δήθεν σταματούν την υπερβολή και την εσφαλμένη χρήση τους! Βρίσκουν αφορμή, από το ότι υπάρχουν Χριστιανοί, (ακόμα και πρεσβύτεροι), που αποδέχονται να υπάρχει στις Εκκλησίες μας, το είδωλο τής Αγίας Τριάδος, μία εικόνα καταδικασμένη ακόμα και από Πανορθόδοξη Σύνοδο! Και λένε, ότι αρνούμενοι τις εικόνες, θα σταματήσουν και τέτοιου είδους παρεκτροπές.

Όμως, αυτά είναι στην πραγματικότητα φτηνές δικαιολογίες, για να καλύψουν μια πείσμονα πορεία κατά τής Εκκλησίας και τών πρακτικών της. Γιατί, άραγε, ποιο πράγμα δεν έχει παρεκτροπές και κακή χρήση; Δεν έχει κακή χρήση το μαχαίρι; Τα ίδια μας τα χέρια και τα μάτια; Η γλώσσα; Δεν έχει κακή χρήση το κάθε πράγμα σε αυτό τον κόσμο; Τα πάντα έχουν καλή και κακή χρήση. Μήπως πρέπει να καταργήσουμε τα μαχαίρια; Να κόψουμε τα χέρια μας, να σταματήσουμε να οδηγούμε αυτοκίνητα; Να πάψουμε να τρώμε, επειδή κάποιοι κάνουν κατάχρηση τής τροφής;

Ομοίως και η χρήση τών αγίων εικόνων, βεβαίως δεν είναι λογικό να καταργηθεί, επειδή πολλοί κάνουν κατάχρηση, όπως σε κάθε τι στον κόσμο. Αν λοιπόν θέλουν οι άνθρωποι αυτοί να καταργήσουν τις άγιες εικόνες, επειδή ορισμένοι κάνουν κατάχρηση, ας καταργήσουν και το κάθε τι άλλο! 

 

 

 Η εμφάνιση της Αγίας Τριάδος στον όσιο Αλέξανδρο του Σβίρ.

 

5. Η εμμονή τής Εκκλησίας στις άγιες εικόνες

Γιατί λοιπόν η Εκκλησία εμμένει στις άγιες εικόνες, όταν τόσοι άνθρωποι, (π.χ. Προτεστάντες και Μουσουλμάνοι), σκανδαλίζονται από τη χρήση αυτή;

Επειδή, πέρα από τη χρησιμότητά τους, ως διδακτικό βιβλίο αγραμμάτων, ως μέσο εισαγωγής μας στην πολιτεία τών αγίων, ως φορείς τής Θείας Χάριτος, και πλήθος άλλων προσφορών τους στην πίστη, αποτελούν (όπως είδαμε), και δογματική ασπίδα, για ένα σωρό δογματικές παρεκτροπές, στις οποίες έχουν πέσει, όσοι έχουν ακολουθήσει την αιρετική κληρονομιά τών Μανιχαίων (Προτεστάντες και Μουσουλμάνοι):

Δίνουν μια ορθή και καθόλου Νομικίστικη προσέγγιση στη Χριστιανική λατρεία. Τονίζουν τη χρησιμότητα τής ύλης στη λατρεία. Τονίζουν την απολύτρωση και τής κτίσης, και όχι μόνο τού πνεύματος. Οριοθετούν τη Χριστιανική από τη Μανιχαϊκή πίστη. Αποτρέπουν την υποτίμηση τής ενανθρώπισης τού Κυρίου Ιησού Χριστού, ως μέσο σωτηρίας. Τονίζουν τη Χριστιανική εποχή τής εικόνας, σε αντίθεση με την εποχή τής σκιάς, στην Παλαιά Διαθήκη. Διατηρούν ζωντανά στη σκέψη μας, όλα όσα ο Θεός μας έδειξε, άρα μπορούμε να τα απεικονίσουμε, και πολλά άλλα, που θα ήθελαν βιβλία για να καταγραφούν.

Η Εκκλησία εμμένοντας στις άγιες εικόνες, τις έκανε ασπίδα, ενάντια σε αιρέσεις που λυμαίνονται τις Προτεσταντικές θρησκείες, πολλές εκ τών οποίων, έχουν απωλέσει, όχι μόνο τη σωστή κατανόηση τής θυσίας τού Κυρίου, αλλά δεν γνωρίζουν πλέον, ούτε τη Χριστιανική ελπίδα, για την ανακαίνιση και σωτηρία όλης τής υλικής κτίσεως, στον Μέλλοντα αιώνα. Έχουν οδηγηθεί σε τόσο μίσος κατά τής υλικής δημιουργίας τού Θεού μας, που ορισμένες απ' αυτές, έφθασαν ακόμα και να καταργήσουν το άγιο Βάπτισμα και τη Θεία Κοινωνία, επειδή χρησιμοποιεί υλικά στοιχεία!

Η Εκκλησία, ως στύλος και εδραίωμα τής αληθείας, έχει διαφυλάξει την πίστη τών αγίων και αποστόλων ανόθευτη, χωρίς ειδωλολατρικά Μανιχαϊκά κατάλοιπα τού Πλατωνισμού, από τα οποία έχει μολυνθεί ολόκληρος ο Προτεσταντικός κόσμος.

6. Συμπέρασμα

Άρα λοιπόν, μετά από μία βαθύτερη έρευνα, γύρω από την άρνηση ή το δισταγμό κάποιων, να προσκυνήσουν τις άγιες εικόνες, βλέπουμε ότι τα προβλήματα δεν είναι τόσο επιφανειακά, όσο νομίζουν πολλοί από αυτούς. Όταν μιλάμε για άρνηση προσκύνησης τών αγίων εικόνων, μιλάμε για ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΤΗ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΙΑ από μέρους τών εικονομάχων! Μιλάμε για τους πνευματικούς απογόνους τών Ειδωλολατρών τού Πλατωνισμού, τών Πολυθεϊστών Γνωστικών και Μανιχαίων, και τών απογόνων τους Παυλικιανών.

Εάν λοιπόν κάποιος απωλεσθεί, από αυτούς που αρνούνται να προσκυνήσουν τις άγιες εικόνες, η απώλειά του, δεν θα γίνει, επειδή αυτός αρνήθηκε να τις προσκυνήσει. Θα γίνει από τα βαθύτερα αίτια, τα οποία τον οδήγησαν και στην άρνηση προσκύνησης τών αγίων εικόνων. Θα γίνει επειδή απίστησε στο Σώμα τού Κυρίου την Εκκλησία, και έτσι απέτυχε να θεραπευθεί στο πνευματικό της Ιατρείο. Θα γίνει επειδή πολέμησε την υγιή διδασκαλία και έγινε αίτιος απωλείας και άλλων, επειδή σύστηνε τη δική του Νομικίστικη δικαιοσύνη, και όχι τη δικαιοσύνη τού Θεού, εν Χριστώ Ιησού εν τω Σώματι Αυτού. Θα γίνει επειδή μίσησε και υποτίμησε την υλική δημιουργία τού Θεού, επειδή ίσως αρνήθηκε το ευαγγέλιο τής σωτηρίας δια τής ενανθρωπίσεως τού Κυρίου Ιησού Χριστού, ή επειδή αρνήθηκε το ευαγγέλιο τής ανακαίνισης τής κτίσεως, το οποίο κηρύσσεται από την Εκκλησία εδώ και 2000 χρόνια.

Εάν κάποιος απωλεσθεί και κολασθεί, μη προσκυνώντας τις άγιες εικόνες, αιτία δεν θα είναι το ότι δεν τις προσκύνησε. Αιτία θα είναι το ότι δεν θεραπεύθηκε, από όλα αυτά τα αιρετικά πάθη, που φωλιάζουν στην καρδιά του, εξ αιτίας τής αλλοίωσής της, από τον Προτεσταντισμό. Τα αιρετικά αυτά πάθη, που διαστρέβλωσαν την αντίληψή του και την ανταπόκρισή του στη θεραπεία την οποία προσφέρει ο Κύριος Ιησούς Χριστός, με ασφάλεια μόνο μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία Του. 

 

 

* Δεν μου διαφεύγει, ότι ορισμένοι, βλέποντας τα πράγματα από νομικίστικη ή και συναισθηματική πλευρά, αρνούμενοι να παραδεχθούν ότι ήταν δυνατόν ένας δίκαιος άνθρωπος σαν τον Ιεφθάε να κάνει μια τέτοια χοντράδα, ισχυρίζονται ότι η θυσία τού Ιεφθάε ήταν απλώς να της στερήσει τον γάμο, και να κρατήσει την παρθενία της. Όμως μια τέτοια ερμηνεία, προσκρούει στην ουσία τού όρκου τού Ιεφθάε, που ήταν σαφέστατα: "ό,τι βγει από τις πόρτες τού σπιτιού μου σε συνάντησή μου, όταν θα επιστρέφω με ειρήνη από τους γιους Αμμών, θα είναι του Κυρίου, θα το προσφέρω σε ολοκαύτωμα" (Κριτές 11: 31). Αλλά και η αίτηση τής κόρης του προς αυτόν, δείχνει σαφώς ότι η κόρη του θυσιάσθηκε κανονικά, γιατί του είπε: "Και είπε στον πατέρα της: Ας γίνει σε μένα αυτό το πράγμα· άφησέ με δύο μήνες, να πάω να γυρίσω τα βουνά, και να κλάψω την παρθενική μου αγνότητα, εγώ και οι συντρόφισσές μου. Κι εκείνος είπε: Πήγαινε· και την έστειλε για δύο μήνες, και πήγε, αυτή και οι συντρόφισσές της και έκλαψε την παρθενική της αγνότητα επάνω στα βουνά. Και στο τέλος των δύο μηνών επέστρεψε στον πατέρα της· και έκανε σ' αυτή σύμφωνα με την ευχή του, που ευχήθηκε" (Κριτές 11: 37 - 39). Εάν το "ολοκαύτωμα" που ορκίσθηκε, ήταν απλώς η παρθενία της, τότε γιατί θα έπρεπε να την κλάψει για 2 μήνες στα βουνά; Δεν θα της αρκούσε όλη η ζωή της να την κλαίει; Και πώς ακριβώς δηλαδή, μετά τους δύο μήνες, "έκανε σ' αυτή σύμφωνα με την ευχή του, που ευχήθηκε"; Το να παραμείνει παρθένα, είναι κάτι που θα έκανε ο Ιεφθάε; Ή είναι αυτό κάτι που θα γινόταν μόνο μετά τους δύο μήνες; Είναι σαφές ότι πράγματι ο δύστυχος Ιεφθάε, έκανε το ατόπημα να θυσιάσει πραγματικά την κόρη του, για χάρη τού Θεού, που είχε απαγορεύσει μια τέτοια πράξη!

Ν. Μ.

 

Πηγή: oodegr.com

Dr. David Wood Proves the Resurrection of Christ

"Does God Exist?" David Wood vs. Michael Shermer (Christian vs. Atheist Debate)

Ένας πρώην άθεος ο Ντέιβιντ Γούντ σε τηλεμαχία με άθεο. ΌΠως πάντα ο Ντέιβιντ ήταν αποστομωτικός.

Ο διωγμός της Εκκλησίας στη Σοβιετική Ρωσσία.

Γέροντας Ιωακείμ Αγιαννανίτης

Η Εκκλησία, θεμέλιο της ρωσσικής κοινωνίας για αιώνες, λοιδορήθηκε απ’ το Σοβιετικό καθεστώς και καταδιώχθηκε με πρωτόγνωρη αγριότητα.

Η επαναστατική αρχή, πριν πάρει ακόμη την εξουσία από τον Κερένσκυ, με συνθήματα και «τσιτάτα» αλλά και με ανακοινώσεις που περισσότερο μοιάζανε με διακηρύξεις, έδειξε απερίφραστα τις προσθέσεις της έναντι της Εκκλησίας. Έδειξε ότι ήταν αποφασισμένη να τελειώνει με την Εκκλησία. Η θρησκεία, έλεγε, που κράτησε τόσους αιώνες καθηλωμένο τον ρωσσικό λαό στη δουλοπαροικία και την αθλιότητα, έπρεπε να εκλείψει από προσώπου γης με κάθε μέσον, για να θεμελιωθεί ένας «νέος κόσμος». Και οι μπολσεβίκοι φάνηκαν απόλυτα συνεπείς προς αυτές τις διακηρύξεις τους.

Το πρώτο μέλημά τους μόλις κατέλαβαν την εξουσία ήταν να οργανώσουν τρομακτικά πογκρόμ εναντίον των Εκκλησιών. Ξεκίνησαν βασικά από την πρωτεύουσα. Συγκρότησαν ομάδες φανατισμένων οπαδών και περιθωριακών στοιχείων, οι οποίες οπλισμένες με σιδερολοστούς και βαριούς σπάζαν πόρτες ναών και κατέστρεφαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους. Ιερά σκεύη μοναδικής τέχνης και ανεκτίμητης αξίας, σπάνια χειρόγραφα βιβλία σε περγαμηνές και παπύρους λαφυραγωγήθηκαν άγρια. Πολλά απ’ αυτά τα αντικείμενα κοσμούν διάφορα ευρωπαϊκά Μουσεία σήμερα. Άγιες τράπεζες βεβηλώθηκαν και μοναδικά μνημεία αρχιτεκτονικής ξεθεμελιώθηκαν, με πρόσχημα ότι οι πέτρες χρειάζονταν για να κτισθεί κάποιο νοσοκομείο ή κάποιο κυβερνητικό κτίριο.

Αυτή τη μοίρα είχε και ο Ναός του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα, που αποτελούσε αρχιτεκτονικό κόσμημα. Εδώ είναι απαραίτητο να αναφερθούν όσα επακολούθησαν σχετικά με το Ναό, γιατί είναι αποκαλυπτικά αυτά τα στοιχεία και θα βοηθήσουν τον αναγνώστη να αντιληφθεί τι γινόταν, γιατί γινόταν και –κυρίως– από ποιους γινόταν. Στο χώρο λοιπόν που ήταν κτισμένος ο Ναός, αργότερα οι αρχές ανήγειραν γνωστή και πολυδιαφημισμένη πισίνα, της οποίας οι τουαλέτες «συμπτωματικά» τοποθετήθηκαν από τους μελετητές τού έργου ακριβώς εκεί που ήταν το Άγιο Βήμα του Ναού. Και οι μηχανικοί που εκπόνησαν τη μελέτη της πισίνας «συμπτωματικά» όλοι πλην ενός ανήκαν στην ίδια αμετανόητη και αχάριστη φυλή.

Ναοί μετατράπηκαν σε αποθήκες δομικών υλικών, σε γκαράζ, σε συνεργεία επισκευής οχημάτων, σε φυλακές, σε φρενοκομεία, σε ρεστοράν. Ένας τέτοιος Ναός, από τους τρούλους του οποίου έχουν αφαιρεθεί οι σταυροί, λειτουργεί μέχρι σήμερα σαν ρεστοράν στην καρδιά της Μόσχας και μεταξύ της μονής του Οσίου Δανιήλ (όπου είναι και η έδρα του Πατριαρχείου της Μόσχας) και της μονής του Αγίου Δημητρίου Ντονσκόι. Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια τίποτε δεν έμεινε από τη λαμπρότητα των ρωσσικών ναών.

Μοναχοί και παπάδες τουφεκίζονταν ή θάβονταν ζωντανοί. Αμέτρητες και οι μοναχές που τουφεκίσθηκαν. Στην γυναικεία μονή του Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης (Αγία Πετρούπολη) όσες μοναχές αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τη Μονή, εκτελέσθηκαν επί τόπου. Το ίδιο ακριβώς συνέβη και σε πολλά άλλα γυναικεία μοναστήρια.

Λειτουργίες δεν γίνονταν σχεδόν πουθενά, και αν κάπου άφησαν ανοικτούς κάποιους ναούς έτσι για τα μάτια και υπήρχε και κάποιος παππούλης ιερέας που θα αψηφούσε τις προειδοποιήσεις των «αρμοδίων» και θα λειτουργούσε, οι μόνοι πιστοί που θα παρακολουθούσαν τη λειτουργία θα ήσαν 10-15 γριούλες. Η θρυλική «μπάμπουσκα». Αυτή η ανεπανάληπτη και πολυαγαπημένη μορφή της Ρωσσίας. Αυτή που χωρίς να λογαριάζει κανένα κίνδυνο, κρυφά κι απ’ τους γονείς, θα συνέχιζε να βαπτίζει τα εγγονάκια της και να τα μαθαίνει, κάθε βράδυ πριν κοιμηθούν, να λένε το «Πάτερ ημών». Αυτή έμεινε και η μόνη σπίθα ελπίδας μέσα σ’ αυτό το έρεβος. «Κρυφό σχολειό» μας θυμίζουν όλ’ αυτά που συνέβαιναν, μεσούντος του 20ού αιώνος.

Οι νεκροί θάβονταν χωρίς τις στερνές ευχές της Εκκλησίας και φανερές βαπτίσεις δεν γίνονταν φυσικά. Φανατικοί μπολσεβίκοι δίναν στα παιδιά τους ονόματα που όταν δίνονται σε ανθρώπους ηχούν απάνθρωπα (Τράκτωρ π.χ., αντί για Βίκτωρ). Και να σκεφθείς ότι το όνομα αυτό έχει και το θηλυκό του. Μέχρι σήμερα ακόμη υπάρχουν γριούλες, κυρίως σε χωριά της Ουκρανίας, οι οποίες ακούν στο όνομα «Τρακτορίνα».

[Από το περιοδικό «Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ», Έκδ. Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, τ. 33 (2008), άρθρο: «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΡΩΣΣΙΑ (Χθες – Σήμερα)», σελ. 100 (αποσπάσματα)].

Το άρθρο είναι του γέροντος Ιωακείμ Αγιαννανίτου, που έχει στενούς δεσμούς με την Ρωσσία από την παιδική του ηλικία.

Πηγή: alopsis.gr

Ο Τελωνισμός των ψυχών.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Α. Βλασίου Ιερόθεος (ν.η.)

Η διδασκαλία της Αγίας Γραφής και των αγίων Πατέρων για τον τελωνισμό των ψυχών

Σύμφωνα με την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, η ψυχή κατά την έξοδό της από το σώμα, αλλά και προηγουμένως, όταν ετοιμάζεται να εξέλθει από αυτό, αισθάνεται την παρουσία των δαιμόνων που λέγονται τελώνια, και διακατέχεται από φόβο επειδή θα διέλθει διά των τελωνίων.

Φυσικά, πρέπει από την αρχή να πούμε ότι τα τελώνια -οι δαίμονες- δεν έχουν κυριαρχία πάνω στους δικαίους, σε αυτούς που ενώθηκαν με τον Χριστό. Οι δίκαιοι όχι μόνον δεν θα περάσουν από τα λεγόμενα τελώνια, αλλά και δεν θα διακατέχονται από τον φόβο τους. Όλα αυτά θα τα δούμε καλύτερα, όταν παραθέσουμε την διδασκαλία των άγιων Πατέρων. Ο χαρακτηρισμός της διόδου της ψυχής διά των δαιμόνων ως τελωνισμός είναι ειλημμένος από τους τελώνες της εποχής εκείνης. Είναι καλό να δούμε λίγο αυτό το θέμα, για να κατανοήσουμε γιατί οι Πατέρες χαρακτηρίζουν την διέλευση της ψυχής από τους δαίμονες τελωνισμό.

Τελώνες στην αρχαία εποχή ονομάζονταν εκείνοι που αγόραζαν τους δημοσίους φόρους από το Κράτος και στην συνέχεια τους εισέπρατταν από τον λαό48. Οι τελώνες χωρίζονταν σε δύο τάξεις. Η πρώτη τάξη περιελάμβανε τους λεγόμενους «δημοσιώνας ή δεκατευτάς», που ήταν η πλουσιότερη τάξη και η ισχύς της εξουσίας, και η δεύτερη περιελάμβανε τους λεγόμενους δασμολόγους. Οι πρώτοι ήταν οι γενικοί δημόσιοι εισπράκτορες, που είχαν αγοράσει τους φόρους από την Πολιτεία, ενώ οι δεύτεροι ήταν οι έμμισθοι υπηρέτες των πρώτων, που εισέπρατταν τους φόρους από τον λαό και τους έδιναν στους δημοσιώνες.

Οι δασμολόγοι ήταν άδικοι αφού εισέπρατταν φόρους περισσότερους από όσους έπρεπε να αποδώσουν στους κυρίους τους. Γι’ αυτό και είχαν πολύ κακή φήμη στις αρχαίες κοινωνίες. Ο Πλάτων έλεγε ότι είναι βαρείς οι τελώνες, όχι τόσο όταν εισπράττουν τους φόρους από τα εμφανή των εισαγομένων, «αλλά όταν τα κεκρυμμένα ζητούντες, εν αλλοτρίοις σκεύεσι και φορτίοις αναστρέφονται». Γι’ αυτό, όταν ο Θεόκριτος ρωτήθηκε ποια είναι τα ωμότερα θηρία, απήντησε: «εν μεν όρεοιν άρκτοι και λέοντες, εν δε πόλεοι τελώναι και συκοφάνται».

Οι τελώνες, στην προσπάθειά τους να εισπράξουν όσο το δυνατόν περισσότερους φόρους, και μάλιστα για να μην τους ξεφύγουν μερικοί που δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στην βαρύτατη και άδικη φορολογία, επινοούσαν διαφόρους τρόπους, δηλαδή, παραμόνευαν σε στενούς δρόμους και συνελάμβαναν τους περαστικούς, εξαναγκάζοντάς τους να δώσουν τα οφειλόμενα. Πρόκειται για μια σκηνή πολύ δυσάρεστη και μισητή στους ανθρώπους της εποχής εκείνης.

Αυτήν ακριβώς την γνώριμη και μισητή εικόνα χρησιμοποιούν οι Πατέρες για να δώσουν στους ανθρώπους της εποχής εκείνης να καταλάβουν σε τι συνίσταται το φοβερό μυστήριο του θανάτου και τι φοβερά πράγματα εκτυλίσσονται κατά την ώρα που η ψυχή ετοιμάζεται να αποχωρήση, και κυρίως όταν εξέρχεται από το σώμα του ανθρώπου. Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος θα πει πολύ χαρακτηριστικά: «Ώσπερ εισίν οι τελώναι καθεζόμενοι εις τας στενάς οδούς και κατέχοντες τους παριόντας και διασείοντες. ούτω και οι δαίμονες επιτηρούσι και κατέχουσι τας ψυχάς και εν τω εξέρχεσθαι αυτάς εκ του σώματος· εάν μη τελείως καθαρισθώσιν, ουκ επιτρέπονται ανέλθειν εις τας μονάς του ουρανού και απαντήσαι τω δεσπότη αυτών· καταφέρονται γαρ υπό των αερίων δαιμόνων».

Βέβαια, η εικόνα των τελωνίων ανήκει στην πραγματικότητα της εποχής εκείνης. Όμως η διδασκαλία ότι οι δαίμονες κατά την έξοδο της ψυχής προσπαθούν να καταλάβουν την ψυχή του ανθρώπου αναφέρεται σε πολλά κείμενα της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας. Ήδη προηγουμένως είδαμε ότι, μετά τον θάνατο, τις μεν ψυχές των δικαίων παραλαμβάνουν οι άγγελοι, τις δε ψυχές των αμαρτωλών και αμετανόητων παραλαμβάνουν οι δαίμονες. Με το μίσος που έχουν οι δαίμονες εναντίον των ανθρώπων θα ήθελαν όλους να κυριεύσουν και να τους έχουν στην εξουσία τους αιωνίως. Αλλά δεν μπορούν να έχουν εξουσία επάνω στους δικαίους.

Βασικό χωρίο το οποίο ερμηνεύουν οι Πατέρες της Εκκλησίας αναφορικά με τα τελώνια είναι το λεγόμενο από τον Χριστό λίγο πριν το Πάθος Του: «έρχεται γαρ ο του κόσμου άρχων και εν εμοί ουκ έχει ουδέν» (Ιω. ιδ’, 30). Ο άρχων του κόσμου είναι ο κοσμοκράτορας του κόσμου, ο διάβολος. Λέγεται κοσμοκράτορας όχι γιατί είναι πραγματικά ο άρχων και εξουσιαστής όλου του κόσμου, αλλά επειδή εξουσιάζει τον κόσμο της αδικίας. Ο Χριστός διακηρύσσει ότι ο διάβολος δεν έχει εξουσία πάνω Του. Αναφέρεται, βέβαια, εδώ στον διάβολο και τον θάνατο.

Ο Απόστολος Παύλος, αναφερόμενος στους νεκρούς πνευματικά ανθρώπους, τους εστερημένους της Χάριτος του Θεού γράφει: «Και υμάς όντας νεκρούς τοις παραπτώμασι και ταις αμαρτίαις, εν αις ποτέ περιεπατήσατε κατά τον αιώνα του κόσμου τούτου, κατά τον άρχοντα της εξουσίας του αέρος, του πνεύματος του νυν ενεργούντος εν τοις υιοίς της απειθείας» (Εφ. Β’, 1-2). Στο χωρίο αυτό φαίνεται ότι οι άνθρωποι νεκρώνονται με τις αμαρτίες και την ενέργεια του διαβόλου.

Επίσης ο διάβολος χαρακτηρίζεται άρχων της εξουσίας του αέρος γιατί βρίσκεται στην ατμόσφαιρα και συνεχώς πολεμά τους ανθρώπους. Αυτήν ακριβώς την εικόνα έχουν υπ’ όψη τους οι Πατέρες και λένε ότι, όταν η ψυχή εξέρχεται από το σώμα και διέρχεται διά του αέρος προς τον ουρανό, συναντάται με τον άρχοντα του αέρος. Ακόμη, στο χωρίο αναφέρεται ότι ο άρχων αυτός ενεργεί και τώρα στους υιούς της απειθείας.

Υπάρχουν πολλά χωρία της Παλαιάς Διαθήκης τα οποία χρησιμοποιούνται από τους Πατέρες για να δηλώσουν τον λεγόμενο τελωνισμό των ψυχών, θα ήθελα να αναφέρω δύο από αυτά. Το ένα προέρχεται από ψαλμό του Δαυίδ, όπου εκεί ο Προφητάναξ, αναφερόμενος στον Θεό, λέγει: «Κύριε ο Θεός μου, επί σοι ήλπισα, σώσόν με εκ πάντων των διωκόντων με και ρυσαί με, μήποτε αρπάση ως λέων την ψυχήν μου, μη όντος λυτρουμένου μηδέ σώζοντος» (Ψαλμ. ζ’, 2 3).

Το άλλο χωρίο υπάρχει στο βιβλίο του Προφήτου Ιερεμίου. Εκεί λέγεται: «και εγένετο ως πυρ καιόμενον φλέγον εν τοις οστέοις μου, και παρείμαι πάντοθεν και ου δύνομαι φέρειν, ότι ήκουσα ψόγον πολλών συναθροιζομένων κυκλόθεν» (Ίερ. κ’, 9-10).

Ύστερα από την παράθεση των βασικοτέρων χωρίων που ερμηνεύουν οι άγιοι Πατέρες, θα προχωρήσουμε στην διδασκαλία τους για τον λεγόμενο τελωνισμό των ψυχών. Πρέπει να πούμε ότι θα παραθέσουμε κατ’ αρχάς την διδασκαλία τους για τον τελωνισμό και στην συνέχεια θα αναφέρουμε την μυστική ερμηνεία για την κατάσταση αυτή. Όπως θα φανεί καθαρότερα στα επόμενα, οι ψυχές των δικαίων δεν διακατέχονται από φόβο, επειδή έχουν την Χάρη του Θεού και οι δαίμονες δεν έχουν εξουσία πάνω τους. Οι ψυχές των αμετανόητων διακατέχονται από αγωνία και υπόκεινται στην επίδραση των δαιμόνων, αλλά και την ενέργεια των παθών. Υπάρχουν οι δαίμονες, αλλά διά του τελωνισμού εννοείται και η ενέργεια των παθών. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε αυτό το σημείο, γιατί η άγνοιά του δημιουργεί εσφαλμένες αντιλήψεις. Ο αναγνώστης αυτού του κεφαλαίου πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην μελέτη της πατερικής διδασκαλίας.

Ο Μ. Βασίλειος, ερμηνεύοντας το ψαλμικό χωρίο «σώσον με εκ πάντων των διωκόντων με, και ρύσαι με, μήποτε αρπάση ως λέων την ψυχήν μου» (Ψαλμ. ζ’, 2- 3) λέγει, ότι οι γενναίοι άνθρωποι που αγωνίσθηκαν σε ολόκληρη την ζωή τους εναντίον των αοράτων εχθρών, προς το τέλος της ζωής τους «ερευνώνται υπό του άρχοντος του αιώνος», ώστε αν ευρεθούν να έχουν τραύματα ή στίγματα ή αποτυπώματα αμαρτημάτων να τους κρατήσουν αιχμαλώτους. Εάν όμως ευρεθούν άτρωτοι και άσπιλοι, τότε «ως ακράτητοι όντες ως ελεύθεροι υπό Χριστού αναπαύσωνται». Γι’ αυτό ο ευρισκόμενος υπό το κράτος του θανάτου, επειδή γνωρίζει ότι «εις ο σώζων, εις ο λυτρούμενος», κράζει προς τον Χριστό τον σώζοντα: «ρύσαι δε με εκεί εν τω καιρώ της ερεύνης, μη ποτέ αρπάση ως λέων την ψυχήν μου».

Και ο μεν Χριστός, επειδή ήταν απηλλαγμένος από την αμαρτία, είπε τον λόγο: «νυν ο άρχων του κόσμου τούτου έρχεται, και εν εμοί έχει ουδέν», για τον άνθρωπο, όμως, είναι αρκετό να πη ότι έρχεται ο άρχων του κόσμου και σε μένα «έξει ολίγα και μικρά»50.

Η ώρα του θανάτου είναι φοβερή γιατί τότε ο άνθρωπος ενθυμείται τα αμαρτήματά του αλλά και διότι βλέπει φοβερά πράγματα. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μαρτυρεί ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που διηγούνται φοβερές οπτασίες, τις οποίες δεν μπορούν οι απερχόμενοι να αντικρίσουν. Είναι τόσο φοβερές ώστε «και την κλίνην αυτήν μετά πολλής της ρύμης τινάσσουσι κείμενοι, και φοβερόν ενορώσι τοις παρούσι».

Δηλαδή, από τον φόβο της ψυχής ταράσσεται και το σώμα, και ο άνθρωπος κάνει ενέργειες πολύ συνταρακτικές. Και ο ιερός Χρυσόστομος προσθέτει ότι εάν φοβόμαστε στην θέα φοβερών ανθρώπων, πόσο μάλλον θα φοβόμαστε, όταν δούμε κατά την έξοδο της ψυχής από το σώμα. «αγγέλους απειληφότας (να μας απειλούν) και δυνάμεις απότομους…». Η ψυχή που αποχωρίζεται το σώμα θρηνολογεί άσκοπα και μάταια51.

Στο θέμα αυτό αναφέρεται και ο άγιος Συμεών ο νέος θεολόγος, τονίζοντας ιδιαίτερα ότι εκείνος που έχει το Φως του Θεού νικά τους δαίμονες που έρχονται πλησίον του, γιατί οι δαίμονες καίγονται από το θείο Φως. Αυτό γίνεται και τώρα, όσο ο άνθρωπος ευρίσκεται στην θεωρία και ενδύεται το Φως του Θεού. Πολύ περισσότερο θα γίνει κατά την έξοδο της ψυχής από το σώμα. Λέγει ότι δεν θα υπάρχει κανένα όφελος για τον Χριστιανό από τον πνευματικό αγώνα που διεξάγει, εάν δεν καταφλεχθή ο διάβολος από το Φως του Θεού. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η ουσία και ο σκοπός της πνευματικής ζωής είναι να ενωθεί ο άνθρωπος με το Φως. Γράφει ο άγιος Συμεών:

«Ει μη ο άρχων έλθοιε του σκότους και την δόξαν ίδοι συνούσα μοι την σην και αισχυνθή εις άπαν, ο σκοτεινός καταφλεχθείς απροσίτω φωτί σου, και αι δυνάμεις άπασαι συν αυτώ εναντίαι τραπήσονται σημείωσιν σφραγίδος σής ίδουσαι, κάγώ δε διελεύσομαι θαρρών τη χάριτί σου, ατρέμας όλος, και προς σε εγγίσω και προσπέσω, τί μοι των νυν το όφελος εν εμοί γινομένων;»52.

Οι δαίμονες, που θέλουν έστω και την τελευταία στιγμή να καταλάβουν την ψυχή του ανθρώπου, χαρακτηρίζονται από τον άγιο Διάδοχο Φωτικής ταρτάριοι άρχοντες, δηλαδή άρχοντες του άδου. Ο άνθρωπος που αγαπά τον Θεό δεν θα διακατέχεται από φόβο, γιατί η αγάπη έξω βάλλει τον φόβο, και θα προσπεράση ελεύθερα «τους ταρταρίους- άρχοντας». Η ψυχή του ανθρώπου που χαίρεται με την αγάπη του Θεού, κατά την ώρα της εξόδου, «επάνω πασών των σκοτεινών παρατάξεων συν τοις αγγέλοις της ειρήνης φέρεται»53

Έτσι, οι άγιοι Πατέρες δεν αρκούνται να τονίζουν την ύπαρξη των δαιμόνων και την επιθετική μανία τους εναντίον των ανθρώπων, αλλά τονίζουν και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ξεφύγουμε τις απειλές τους. Με την τελεία εξαγόρευση των αμαρτιών απαλλάσσεται κανείς από την δειλία και τον φόβο, γεμίζει από την αγάπη του Χριστού και τότε ελευθερώνεται από την κακία των δαιμόνων. Ο διάβολος δεν έχει καμιά εξουσία πάνω του.

Ο αββάς Ησαΐας ονομάζει τους δαίμονες, που πλησιάζουν την ψυχή όταν εξέρχεται από το σώμα, «άρχοντας του σκότους» και «άρχοντας της πονηρίας». Διδάσκει ότι όταν η ψυχή του ανθρώπου εξέρχεται από το σώμα πορεύονται μαζί της οι άγγελοι. Τότε, όμως, εξέρχονται και οι δυνάμεις του σκότους για να την συναντήσουν και να την κατακυριεύσουν. Την στιγμή εκείνη οι άγγελοι δεν πολεμούν με τους δαίμονες, αλλά τειχίζουν τον άνθρωπο με τα καλά έργα τα οποία έχει διαπράξει. Όταν ο άνθρωπος νικήσει τους δαίμονες, λόγω των καλών έργων που έχει διαπράξει στην ζωή του, τότε «χαρήσονται μετ’ αυτού οι Άγγελοι, όταν ίδωσιν αυτόν, απαλλαγέντα των εξουσιών του σκότους». Γι’ αυτό και ο αββάς Ησαΐας προτρέπει να αγαπήσουμε την ειρήνη, την φιλανθρωπία, την μελέτη του Θεού και την δικαιοσύνη Του, να παραβλέψουμε την χρεία του κόσμου και την τιμή του κ.λ.π.54.

Στο Γεροντικό υπάρχει η διδασκαλία του Θεοφίλου Αρχιεπισκόπου σχετικά με το θέμα που μας απασχολεί, ο οποίος ισχυρίζεται ότι κατά τον καιρό της εξόδου γίνεται ένα δικαστήριο μεταξύ των αγγέλων και των δαιμόνων. Οι δαίμονες παρουσιάζουν «πάντα τα εν γνώσει και αγνοία αμαρτήματα τα από γενέσεως μέχρι της τελευταίας ώρας αυτής» και κατηγορούν τον άνθρωπο. Επίσης, οι άγγελοι αναφέρουν τα καλά έργα που έπραξε η ψυχή του συγκεκριμένου ανθρώπου. Τότε η κρινομένη ψυχή βρίσκεται σε μεγάλο φόβο.

Αν νικήσουν οι δαίμονες ακούγεται η φωνή: «αρθήτω ο ασεβής, ίνα μη ίδη την δόξαν Κυρίου». Αν όμως εξέλθη νικήτρια και της δοθεί η ελευθερία, ντροπιάζονται οι δαίμονες, οι δε άγγελοι παραλαμβάνουν την ψυχή και την οδηγούν «εις την ανεκλάλητον χαράν εκείνην και δόξαν»55.

Τις απόψεις αυτές συναντούμε σε πολλά κείμενα των Πατέρων. Ο Ησύχιος ο Πρεσβύτερος εύχεται, ώστε, όταν έλθει ο άρχων του σκότους, να βρει λίγα ανομήματα και ευτελή56. Διδάσκει δε ότι, όταν η ψυχή έχει μαζί της τον Χριστό, τότε «αυτός ποιήσει την εκδίκησιν αυτής εν τάχει»57.

Επίσης, ο όσιος Θεόγνωστος λέγει ότι ο δίκαιος ανέρχεται στον ουρανό με ειρήνη «προς τον υψόθεν ήκοντα φαιδρόν τε και ιλαρόν άγγελον» και με την βοήθειά του διαπερνά ανεμποδίστως τον αέρα, χωρίς καθόλου να παραβλάπτεται «υπό των της πονηρίας πνευμάτων»58.

Οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν όλα αυτά όχι από την φαντασία τους, αλλά από αποκαλυπτικές εμπειρίες. Άλλοτε τους τα απεκάλυψαν άλλοι άγιοι άνθρωποι και άλλοτε οι ίδιοι, φωτιζόμενοι από τον Θεό, είχαν τέτοιες φοβερές εμπειρίες.

Ο Μέγας Αντώνιος έφθασε κάποτε στο σημείο να δει προσωπικά τέτοια φοβερά πράγματα. Ευρισκόμενος στο κελλί του, έφθασε σε αρπαγή και τότε είδε τον εαυτό του να βγαίνει από το σώμα του και να πορεύεται στον αέρα, οδηγούμενο προφανώς από αγγέλους. Κάποιοι πικροί και φοβεροί τους εμπόδισαν να ανέλθουν στον ουρανό και ζητούσαν λόγο για μερικές πράξεις. Τότε οι οδηγούντες τον Μ. Αντώνιο πολεμούσαν με τους δεινούς εκείνους δαίμονες, λέγοντας ότι επειδή όσα διέπραξε από την γέννησή του τα συνεχώρησε ο Θεός, να τον κατηγορήσουν μόνον για όσα έπραξε από την στιγμή που έγινε μοναχός. «Τότε κατηγορούντων και μη ελεγχόντων, ελευθέρα γέγονεν και ακώλυτος η οδός»59.

Σε μια φοβερή διήγηση του Μ. Αντωνίου αναφέρεται το εξής: Κατά την διάρκεια της νύκτας μια φωνή ξύπνησε τον Μ. Αντώνιο και τον προέτρεψε να βγει από το κελλί του για να δη. Τότε πραγματικά είδε κάποιον «μακρόν, αειδή και φοβερόν», που ήταν ο διάβολος, να στέκεται όρθιος, έχοντας υψωμένα τα χέρια του, και άλλους να εμποδίζει να ανέρχονται, αφού τους κρατούσε, και για άλλους να τρίζει τα δόντια του, γιατί του ξέφυγαν και ανέβαιναν στον ουρανό. Αποκαλύφθηκε δε στον Μ. Αντώνιο ότι αυτό το φοβερό θέαμα «των ψυχών είναι την πάροδον»60.

Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης περιγράφει ένα φοβερό θέαμα, που είδε ο ερημίτης Στέφανος, που ησκείτο στο όρος Σινά, κοντά στο σπήλαιο του Προφήτη Ηλία. Την παραμονή του θανάτου του, ενώ είχε τα μάτια του ανοικτά, περιέπεσε σε έκσταση και παρατηρούσε γύρω από την κλίνη του, πότε δεξιά και πότε αριστερά. Τον άκουγαν οι παριστάμενοι να αποκρίνεται σαν να τον ανέκριναν κάποιοι. Άλλοτε έλεγε: «ναι, όντως είναι αλήθεια· αλλ’ ενήστευσα τοσούτους χρόνους υπέρ τούτου». Άλλοτε έλεγε: «ουχί· όντως ψεύδεσθε, τούτο ουκ εποίηοα». Άλλοτε «ναι, αληθώς τούτο· ναι· αλλ’ έκλαυσα· αλλά διηκόνησα». Άλλοτε έλεγε «όντως κατηγορείτε μου». Μερικές φορές έλεγε, «ναι αληθώς, ναι· και προς ταύτα τι ειπείν ουκ έχω· εν τω Θεώ εστί το έλεος». Και ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης προσθέτει ότι ήταν ένα θέαμα φρικτό και φοβερό «και αόρατον και ασυγχώρητον λογοθέσιον». Το δε φοβερότερο ήταν ότι τον κατηγορούσαν για πράγματα τα οποία δεν είχε πράξει61.

Από όσα παραθέσαμε φαίνεται ότι σε όλη την παράδοση της Εκκλησίας γίνεται λόγος για την ύπαρξη των τελωνίων, που είναι τα δαιμόνια, τα εναέρια πνεύματα, τα οποία όχι μόνο σε όλη την ζωή πολεμούν από μίσος και κακία τον άνθρωπο, αλλά κυρίως και προ παντός προ της εξόδου και μετά την έξοδο της ψυχής από το σώμα.

Στην παράδοση, όμως της Εκκλησίας φαίνεται καθαρά ότι οι δαίμονες δεν έχουν κυριαρχία πάνω στους ανθρώπους του Θεού, γιατί όσοι είναι ενδεδυμένοι τον Θεό δεν περνούν τέτοιο μαρτύριο. Εάν στον Χριστό ο άρχων του κόσμου δεν είχε καμιά εξουσία, αυτό συμβαίνει και με τους ανθρώπους εκείνους που είναι ενωμένοι μαζί Του. Γι’ αυτό και οι Πατέρες συνιστούν ότι πρέπει να ζούμε εκκλησιαστικά, με μετάνοια, εξομολόγηση και εργασία πνευματική, να ζούμε μέσα στην Εκκλησία και να κοιμηθούμε μέσα στην Εκκλησία με την ορθόδοξη πίστη, τις ευχές των Πατέρων μας, ώστε να μην έχη εξουσία πάνω μας ο άρχων του σκότους και τα πνεύματα της πονηρίας.

Γεγονός πάντως είναι ότι, κατά την έξοδο της ψυχής από το σώμα γίνεται μεγάλη μάχη, κυρίως σε ανθρώπους που έχουν ελλιπή κάθαρση. Το φοβερό είναι ότι πολλοί άνθρωποι στην εποχή μας πεθαίνουν χωρίς να έχουν συνείδηση της συγκλονιστικής ώρας του θανάτου. Δηλαδή, οι ασθένειες της εποχής μας, αλλά και η δυνατή φαρμακευτική αγωγή αλλοιώνουν την -ψυχοσωματική συγκρότηση του ανθρώπου και τον δυσκολεύουν να περάσει με κατάλληλη προσοχή, φόβο Θεού και προσευχή αυτές τις κρίσιμες ώρες. Και, βέβαια, τα φάρμακα βοηθούν να μην πονούμε από τις ασθένειες, αλλά, όμως, αλλάζουν και όλη την ψυχοσωματική μας συγκρότηση και δεν μας επιτρέπουν να έχουμε συνείδηση αυτών των γεγονότων και να ζητήσουμε το έλεος από τον Θεό.

Οι ώρες αυτές είναι πολύ κρίσιμες. Γι’ αυτό και όσοι έχουν φόβο Θεού και επίγνωση των κρισίμων στιγμών προσεύχονται να συνειδητοποιήσουν τα γεγονότα της ώρας εκείνης. Πραγματικά, είναι ευκαιρία ο άνθρωπος να μετανοήσει για όσα έχει διαπράξει, να ζητήση το έλεος του Θεού. Η νήψη, κατά την φρικτή αυτήν ώρα, είναι σπουδαιότατο έργο. Γι’ αυτό και η Εκκλησία εύχεται στον Θεό να μας απαλλάξει από «αιφνίδιου θανάτου».

Την ύπαρξη όμως των τελωνίων πρέπει να την δούμε από δύο πλευρές. Η μια πλευρά είναι το μίσος των δαιμόνων και η άλλη η ύπαρξη των παθών. Στην πατερική διδασκαλία παρατηρούμε ότι γίνεται και μια άλλη ερμηνεία των τελωνίων. Χωρίς, βέβαια, να παραβλέπεται η διδασκαλία περί της υπάρξεως των αρχόντων του σκότους και των πνευμάτων της πονηρίας.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να στρέψουμε την προσοχή μας και στην μυστική διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας για τα τελώνια.

Είπαμε και προηγουμένως ότι, όταν η ψυχή του ανθρώπου πρόκειται να φύγει από το σώμα, επανέρχεται η ενθύμηση των αμαρτημάτων, τα οποία ο άνθρωπος διέπραξε στην ζωή του. Είναι μια πραγματικά αφόρητη κατάσταση. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρεται σε αυτό το γεγονός. Λέγει ότι την τελευταία ημέρα της βιολογικής ζωής του ανθρώπου «συστρέφει ψυχήν αμαρτήματα», δηλαδή, τα αμαρτήματα ανακατεύουν την ψυχή. Πρόκειται περί των παθών τα οποία «κάτωθεν την καρδίαν ανακινεί»62. Τα πάθη ζητούν ικανοποίηση, αλλά ο άνθρωπος δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Πρόκειται για φοβερή κατάσταση.

Η ανικανοποίητη αυτή επιθυμία της ψυχής εντείνεται ακόμη περισσότερο, όταν αποχωρίζεται από το σώμα. Ο άγιος Γρήγορος ο Νύσσης θέτει στο στόμα της αδελφής του Μακρίνης μια τέτοια ερμηνεία. Λέγει ότι, όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους, που για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμειναν σε τόπους βρωμερούς να μην απαλλάσσονται από την αηδία της βρωμιάς, έστω κι αν στην συνέχεια κατοικούν σε καθαρό αέρα, το ίδιο γίνεται με την ψυχή όταν αποχωρίζεται από το σώμα. Οι φιλόσαρκοι άνθρωποι, έστω κι αν στράφηκαν στον αειδή και λεπτό βίο, δεν απαλλάσσονται από την σαρκική δυσωδία. Ακριβώς τότε η ψυχή γίνεται υλωδεστέρα και δι’ αυτού του τρόπου «πλέον αυτοίς η οδύνη βαρύνεται». Και ο άγιος Γρηγόριος προσθέτει ότι, αν είναι αλήθεια αυτό που λέγουν μερικοί, ότι παρουσιάζονται σκιές φαντασμάτων των νεκρών στους τόπους που είναι τα σώματά τους αυτό είναι δείγμα ότι η ψυχή δεν θέλει να αποχωρισθεί από τον σαρκικό βίο, έστω κι αν εξήλθε από το σώμα. Η παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου, όπου φαίνεται ότι ο Πλούσιος ευρισκόμενος στον Άδη ενδιαφερόταν για τους συγγενείς του, αποδεικνύει ότι πραγματικά οι ψυχές των φιλόσαρκων ανθρώπων δεν μπορούν να αποχωρισθούν τα πάθη, που συνιστούν τον σαρκικό βίο63.

Ξέρουμε από την Ορθόδοξη Παράδοση ότι υπάρχουν πάθη σωματικά και πάθη ψυχικά. Επειδή υπάρχει ενότητα μεταξύ ψυχής και σώματος, γι’ αυτό υπάρχει σχέση μεταξύ ψυχικών και σωματικών παθών. Τα ψυχικά πάθη ενεργούν διά των αισθήσεων του σώματος.

Όταν η ψυχή απαλλαγή από το σώμα, τότε δεν μπορεί να ικανοποίηση τα πάθη της. Τα ανικανοποίητα πάθη δημιουργούν αφόρητο πόνο και πνιγηρά κατάσταση, πνίγουν την ψυχή. Αυτό συνιστά πραγματική κόλαση και φοβερή οδύνη. Γι’ αυτό και οι άγιοι Πατέρες συνιστούν την κάθαρση της ψυχής από τα πάθη όσο καιρό βρίσκεται στον παρόντα βίο, ώστε να είναι απηλλαγμένη και ελεύθερη μετά την έξοδο της. Πρέπει να την ικανοποιεί και την ελκύει αυτός ο ίδιος ο Θεός.

Υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα για την ψυχή μετά την έξοδό της από το σώμα. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης διδάσκει ότι κάθε φύση ελκύεται από τα όμοια τα συγγενή της. Έτσι και η ψυχή ελκύεται προς το θείο και συγγενές της, αφού ο άνθρωπος συγγενεύει με τον Θεό, φέροντας μέσα του τα μιμήματα του αρχετύπου. Η ψυχή, μετά την έξοδό της από το σώμα είναι ελαφρά από κάθε σωματική αλγηδόνα, γι’ αυτό η προσχώρηση προς το επισπώμενο γίνεται εύκολη και ευχάριστη, δηλαδή πορεύεται εύκολα προς τον Θεό. Αν όμως η ψυχή είναι ενωμένη με τα υλικά και τους ήλους των παθών, τότε υποφέρει και πάσχει, όπως πάσχει και το σώμα κατά την διάρκεια των σεισμών, όταν δεν είναι μόνον καταπλακωμένο από το βάρος των προσχωμάτων, αλλά είναι δυνατόν να κατατρυπάται και από διάφορα αιχμηρά αντικείμενα, που βρίσκονται μέσα στο χώμα64.

Αυτό ακριβώς συνιστά το μεγάλο μαρτύριο της ψυχής. Βιώνει ένα τρομερό, θα λέγαμε, διχασμό. Αφ’ ενός μεν θέλει να ανέλθει προς τον Θεό και να ενωθεί μαζί Του, αφού είναι εικόνα Του, αφ’ ετέρου δε δυσκολεύεται από τα πάθη που την κατατρυπούν, την πιέζουν και την βασανίζουν. Και αυτή η άποψη είναι ένα μέρος της ερμηνείας των αγίων Πατέρων για τα τελώνια. Το μαρτύριο της ψυχής που χωρίζεται από το σώμα το περιγράφει κατά τρόπο θαυμάσιο και ρεαλιστικό ο αββάς Δωρόθεος. Λέγει ότι κατά την διάρκεια της ζωής αυτής η ψυχή παρηγορείται διά του περισπασμού της από τα πάθη. Μπορεί να αισθάνεται μεγάλη οδύνη μεγάλο και τρομερό πόνο αλλά διά του σώματος και των παθών μπορεί να παρακληθεί και να απαλύνει τον πόνο της. Σε μια τέτοια μελαγχολική και φρικτή κατάσταση ο άνθρωπος «τρώγει, πίνει, κοιμάται, συντυγχάνει, απάγεται μετά αγαπητών», δηλαδή ψυχαγωγείται με αγαπητά του πρόσωπα. Έτσι, λοιπόν, παρηγορείται μερικώς και διευκολύνεται να ξεχνά το βαθύτερο πρόβλημα που τον απασχολεί. Όταν όμως η ψυχή εξέρχεται από το σώμα, «μονούται αυτή και τα πάθη αυτής, και λοιπόν κολάζεται πάντοτε υπ’ αυτών». Τότε η ψυχή φλέγεται από την ενόχληση των παθών, διασπαράσσεται από αυτά και δεν μπορεί να μνημονεύη τον Θεό. Αυτό είναι μια πραγματική τραγωδία, γιατί τότε, λόγω και της μη υπάρξεως του σώματος, δεν μπορεί να αισθανθεί και την παραμικρή παράκληση.

Στην συνέχεια ο αββάς Δωρόθεος χρησιμοποιεί ένα καταπληκτικό παράδειγμα. Αν κάποιος άνθρωπος κλεισθή σε ένα σκοτεινό κελί, χωρίς να φάγει τρεις ημέρες, ούτε να πιει, ούτε να κοιμηθεί, χωρίς να συνομιλήσει με κανέναν, να μη ψάλει, να μην προσεύχεται, ούτε να μνημονεύει καθ’ ολοκληρίαν τον Θεό, τότε θα πληροφορηθεί «τι ποιούσιν εις αυτόν τα πάθη». Πραγματικά, σε μια τέτοια κατάσταση εξαγριώνεται η ψυχή και όλος ο άνθρωπος. Αυτό το επιβεβαιώνουν διάφοροι που δοκιμάζουν το μαρτύριο των βασανιστηρίων και της φρικτής φυλακής. Αν αυτό συμβαίνει και όσο η ψυχή συνδέεται με το σώμα, ποσό μάλλον όταν εξέλθει από το σώμα και απομονωθεί μαζί με τα πάθη.

Χρησιμοποιεί ο αββάς Δωρόθεος και την εικόνα του αρρώστου που καίγεται από τον πυρετό. Αυτό, φυσικά, δημιουργεί και πολλά άλλα προβλήματα, ιδιαιτέρως αν ο άνθρωπος έχει σώμα μελαγχολικό και δύσκρατο. Το ίδιο συμβαίνει και με την εμπαθή ψυχή. «Πάντοτε κολάζεται η αθλία υπό της ιδίας κακοεξίας έχουσα αεί την πικράν μνήμην και την επώδυνον αδολεοχίαν των παθών καιόντων αεί και καταφλεγόντων αυτήν». Αν σε αυτό το βάσανο και μαρτύριο της ψυχής προσθέσει κανείς και τους φοβερούς τόπους της Κολάσεως και τους δαίμονες και το πυρ και το σκότος κ.λ.π. τότε καταλαβαίνει το μαρτύριο και το βάσανο της ψυχής, μετά την έξοδό της και την παραμονή της στον Άδη και την Κόλαση65.

Τα όσα είπαμε μέχρι τώρα δείχνουν τι ακριβώς είναι τα τελώνια, για τα οποία γίνεται λόγος στα πατερικά κείμενα. Αφ’ ενός μεν είναι τα πάθη της ψυχής, τα οποία λόγω της μη υπάρξεως του σώματος δεν μπορούν να ικανοποιηθούν, και, φυσικά, αυτά τα πάθη πνίγουν την ψυχή, αφ’ ετέρου δε είναι οι πονηροί δαίμονες, οι οποίοι είχαν αποκτήσει κυριαρχία πάνω στους εμπαθείς ανθρώπους και είναι φυσικό μετά την έξοδο της ψυχής να έχουν μεγαλύτερη κυριαρχία πάνω τους. Οι δίκαιοι άνθρωποι, που κατά την διάρκεια της ζωής τους καθάρισαν την ψυχή και το σώμα από ψυχικά και σωματικά πάθη και έχουν ενδυθεί τον αρραβώνα του Πνεύματος και ενώθηκαν με τον Θεό, αποφεύγουν την εξουσία των τελωνίων, αφού οι δαίμονες δεν έχουν καμία εξουσία πάνω τους. Η ψυχή των δικαίων οδηγείται ελεύθερη και απερίσπαστη προς τον Θεό, με τον οποίο είναι ενωμένη.

Έτσι, λοιπόν, όλο το πρόβλημα δεν είναι να φοβόμαστε τα τελώνια, αλλά να θεραπεύσουμε την ψυχή μας και όλη μας την ύπαρξη, όσο ζούμε στον κόσμο αυτόν, από τα πάθη, να μετέχουμε της ακτίστου Χάριτος του Θεού, ώστε τότε η έξοδος της ψυχής από το σώμα να είναι υπόθεση χαράς και ευφροσύνης.

__________________

48. Βλ. εκτενή ανάλυση εις Γ. Κωνσταντίνου; Λεξικόν των αγίων Γραφών, έκδ. Γρηγόρη, σελ. 966

49. Μακαρίου Αιγυπτίου, Φιλοκαλία Νηπτικών και Ασκητικών, έκδ. «Γρηγόριος Παλαμάς», τόμος 7ος, σελ. 580

50. Μ. Βασιλείου έργα. 5 ΕΠΕ, σελ. 44-46

51. Ιωάννου Χρυσοστόμου έργο. 11 ΕΠΕ, σελ. 170

52. sc 174, σελ. 310

53. Διαδόχου Φωτικής, Φιλοκαλία Νηπτικών καί ασκητικών, Πατερικαί εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», τόμος 9ος, σελ, 286

54. Ευεργετινός, ένθ. άνωτ. σελ.101-102

55. ένθ. άνωτ. σελ. 102-103

56. Ησυχίου Πρεσβυτέρου. Φιλοκαλία. έκδ. Παπαδημητρίου, τόμος Α’, σελ. 166, ρξα’

57. ένθ. άνωτ. σελ. 164, ρμθ’

58. Οσίου Θεογνώστου, Φιλοκαλία, έκδ. Παπαδημητρίου, τόμος Β’. σελ. 267, ξα’

59. Ευεργετινός, ένθ. ανωτ. σελ. 99

60. ενθ. ανωτ. σελ. 100

61. Κλίμαξ Ιωάννου Σιναϊτου, έκδ. Παπαδημητρίου, σελ. 67

62. Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, ΕΠΕ. τόμος 11, σελ. 168

63. Γρηγορίου Νύσσης έργα. 1 ΕΠΕ, σελ. 298-300

64. ενθ. ανωτ. σελ. 310

65. Αββά Δωροθέου, Φιλοκαλία Νηπτικών και ασκητικών, Πατερικαί εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», τόμος 12, σελ. 496-498

(Από το βιβλίο: “Η ζωή μετά τον Θάνατο”) 

Πηγή: alopsis.gr